Η συμβολή της συναισθηματικής νοημοσύνης στο ευ ζην Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας: ο διαμεσολαβητικός ρόλος παραγόντων θετικής ψυχολογίας

Abstract

Police officers are required to offer high quality and efficient services to citizens for the prevention and detection of crime and the maintenance of public order in a demanding organizational and social environment. In the police organization high-ranking officers with leadership positions in smaller or larger groups are the persons who manage the organization’s human resources in the direction of achieving its goals, holding the greatest responsibility for this. Every day they are confronted with a variety of job-related stressors that come from the organizational context in which they work, as well as from the exposure to stressful or traumatic incidents. The negative consequences on the mental and physical health, work performance, family, and social life of police officers, as well as on the operation and performance of the organization have been extensively studied, while in recent years the number of studies focusing on factors that protect against negative consequences and contribute to the mental and physical health and well-being of police officers has been increasing. The present study, adopting the perspective of Positive Psychology, attempts to clarify the relationship between emotional intelligence and well-being of Greek high-ranking Police Officers. More specifically, its purpose is to study the mediating role of psychological resilience, perceived organizational support and work meaningfulness in the relationship between emotional intelligence and well-being (psychological, subjective, and global) of Greek high-ranking Police Officers. 457 general duty high-ranking officers of the Hellenic Police (330 men and 127 women) from various geographical areas, aged from 23 to 55 years, with professional experience from 5 to 35 years in the Hellenic Police voluntarily participated in the research. The psychometric instruments used were: (1) the Trait Emotional Intelligence Questionnaire-Short Form (TEIQue-SF), (2) the Connor -Davidson Resilience Scale (CD-RISC), (3) the Satisfaction With Life Scale (SWLS), (4) the Satisfaction With Work Scale (SWWS), (5) the Positive and Negative Affect Schedule (PANAS), (6) the Psychological Well-Being Scale (PWBS), (7) the Survey of Perceived Organizational Support (SPOS), (8) the Work and Meaning Inventory (WAMI), and (9) a demographic questionnaire. The present study using Structural Equation Models estimated by bootstrap method confirmed the mediating role of psychological resilience, perceived organizational support and work meaningfulness in the relationship between emotional intelligence and well-being (psychological, subjective, global) of Police Officers. In particular, the results showed that emotional intelligence affects well-being of Police Officers directly, but also indirectly through the following paths: a) via psychological resilience. Participants with higher emotional intelligence scores show greater resilience and report greater psychological, subjective, and global well-being. b) via perceived organizational support. Individuals with higher emotional intelligence scores report receiving greater organizational support and experiencing greater subjective, and global well-being. c) via work meaningfulness. Participants with higher emotional intelligence scores find greater meaning in their work and experience greater psychological, subjective, and global well-being. The present study enriches the scientific literature at a theoretical and empirical level and provides the police organizations with knowledge that can be used for the building and implementation of positive primary prevention interventions focusing on the development of the strengths of their people.

Οι αστυνομικοί καλούνται να προσφέρουν υψηλής ποιότητας και αποτελεσματικότητας υπηρεσίες ασφάλειας στους πολίτες σε ένα απαιτητικό οργανωσιακό και κοινωνικό περιβάλλον. Στον αστυνομικό οργανισμό οι Αξιωματικοί, ως πρόσωπα με ηγετικές θέσεις σε μικρότερες ή μεγαλύτερες ομάδες, είναι τα πρόσωπα που διαχειρίζονται το ανθρώπινο δυναμικό του οργανισμού προς την κατεύθυνση της επίτευξη των στόχων του έχοντας τη μεγαλύτερη ευθύνη προς τούτο. Καθημερινά έρχονται αντιμέτωποι με ποικίλους στρεσογόνους παράγοντες που προέρχονται από την ίδια τη δομή και λειτουργία του αστυνομικού οργανισμού, αλλά και από την επικίνδυνη φύση του επαγγέλματος. Οι αρνητικές συνέπειες στην ψυχική και τη σωματική υγεία των αστυνομικών, την εργασιακή τους απόδοση, την οικογενειακή και κοινωνική τους ζωή, αλλά και τη λειτουργία και απόδοση του οργανισμού έχουν μελετηθεί εκτενώς, ενώ τα τελευταία χρόνια αυξάνεται ο αριθμός των μελετών που εστιάζουν σε παράγοντες που προστατεύουν από τις αρνητικές συνέπειες και συμβάλλουν στην ψυχική και σωματική υγεία και το ευ ζην των αστυνομικών. Η παρούσα έρευνα υιοθετώντας την οπτική της Θετικής Ψυχολογίας επιχειρεί να διαφωτίσει τη σχέση ανάμεσα στη συναισθηματική νοημοσύνη και το ευ ζην Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας. Πιο συγκεκριμένα, σκοπός της είναι η μελέτη του διαμεσολαβητικού ρόλου της ψυχικής ανθεκτικότητας, της αντιληπτής οργανωσιακής υποστήριξης και της νοηματοδότησης της εργασίας στη σχέση ανάμεσα στη συναισθηματική νοημοσύνη και το ευ ζην (ψυχολογικό, υποκειμενικό και καθολικό) Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας. Στην έρευνα συμμετείχαν εθελοντικά 457 Αξιωματικοί γενικών καθηκόντων της Ελληνικής Αστυνομίας (330 άνδρες και 127 γυναίκες) από διάφορες γεωγραφικές περιοχές, ηλικίας από 23 έως 55 ετών, με επαγγελματική εμπειρία από 5 έως 35 έτη στην Ελληνική Αστυνομία. Τα ψυχομετρικά εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν ήταν: (1) το Ερωτηματολόγιο Συναισθηματικής Νοημοσύνης ως χαρακτηριστικό της προσωπικότητας (TEIQue-SF), (2) η Κλίμακα Ψυχικής Ανθεκτικότητας των Connor και Davidson (CD-RISC), (3) η Κλίμακα Ικανοποίησης από τη ζωή (SWLS), (4) η Κλίμακα Ικανοποίησης από την εργασία (SWWS), (5) η Κλίμακα Θετικού και Αρνητικού Συναισθήματος (PANAS), (6) η Κλίμακα Ψυχολογικού Ευ ζην (PWBS), (7) το Ερωτηματολόγιο Αντιληπτής Οργανωσιακής Υποστήριξης (SPOS), (8) το Ερωτηματολόγιο Εργασίας και Νοήματος (WAMI) και (9) ένα ερωτηματολόγιο δημογραφικών στοιχείων. Η παρούσα έρευνα με τη χρήση Μοντέλων Δομικών Εξισώσεων με τη μέθοδο bootstrapping επιβεβαίωσε τον διαμεσολαβητικό ρόλο της ψυχικής ανθεκτικότητας, της αντιληπτής οργανωσιακής υποστήριξης και της νοηματοδότησης της εργασίας στη σχέση ανάμεσα στη συναισθηματική νοημοσύνη και το ευ ζην (ψυχολογικό, υποκειμενικό, καθολικό) Αξιωματικών της Αστυνομίας. Ειδικότερα, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η συναισθηματική νοημοσύνη επιδρά στο ευ ζην των Αξιωματικών Αστυνομίας άμεσα, αλλά και έμμεσα μέσα από τις εξής διαδρομές: α) μέσω της ψυχικής ανθεκτικότητας. Συμμετέχοντες με υψηλότερη βαθμολογία συναισθηματικής νοημοσύνης παρουσιάζουν μεγαλύτερη ψυχική ανθεκτικότητα και αναφέρουν μεγαλύτερο ψυχολογικό, υποκειμενικό και καθολικό ευ ζην. β) μέσω της αντιληπτής οργανωσιακής υποστήριξης. Άτομα με υψηλότερη βαθμολογία συναισθηματικής νοημοσύνης αναφέρουν ότι λαμβάνουν μεγαλύτερη υποστήριξη από τον οργανισμό και βιώνουν μεγαλύτερο υποκειμενικό και καθολικό ευ ζην. γ) μέσω της νοηματοδότησης της εργασίας. Συμμετέχοντες με υψηλότερη βαθμολογία συναισθηματικής νοημοσύνης βρίσκουν περισσότερο νόημα στην εργασία τους και βιώνουν μεγαλύτερο ψυχολογικό, υποκειμενικό και καθολικό ευ ζην. Η παρούσα έρευνα εμπλουτίζει την επιστημονική βιβλιογραφία σε θεωρητικό και εμπειρικό επίπεδο και παρέχει στον αστυνομικό οργανισμό γνώση που μπορεί να αξιοποιηθεί για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση παρεμβάσεων θετικής πρωτογενούς πρόληψης με επίκεντρο την ανάπτυξη των δυνάμεων των ανθρώπων του.