H διδακτική καθοδήγηση/mentoring των εκπαιδευτών ενηλίκων στην εφαρμογή συμμετοχικών εκπαιδευτικών τεχνικών

Abstract

The object of study of this dissertation is the utilization of mentoring in the teaching guidance of adult educators regarding the use of participatory teaching techniques. The purpose of the research is to explore the views of adult educators about mentoring as a tool to support their teaching work. Sub-objectives are to explore their views on the desire to support the use of participatory teaching techniques, and to record their perceptions of the meaning and content of mentoring, the characteristics of an effective mentor, the benefits of mentoring, the context of its implementation.In the context of the dissertation, initially, a thorough secondary research was conducted on the concept, forms and models of mentoring, the profile of the effective mentor, the benefits of utilizing mentoring and the desired framework for its implementation. Also,the connection between adult education and mentoring is examined both at a theoretical level, through basic theoretical approaches in the field of adult education and at a practical level, through dimensions concerning adult learners and the role of the adult educator. Also, the teaching methodology proposed as appropriate by the adult education literature is described with emphasis on participatory active teaching techniques.The primary research was carried out on adult educators of the IEK, SDE and KDMB structures of Central Macedonia. The data was gathered through the use of methodological triangulation of 337 questionnaires and 14 semi-structured interviews. The research was conducted to gain insight into the views of adult educators on their mentoring needs in the use of participatory educational techniques as well as into their perceptions of the concept of mentoring, the desired mentor profile, the benefits ofutilizing mentoring and the desired framework for its implementation.Main findings from the research show that adult educators want and feel that they need support in the use of participatory teaching techniques. They perceive mentoring as a supportive relationship, as a learning process but also as a complete program and they recognize significant benefits from its use in adult education organizations. They believe that the effective mentor must have a set of skills at the communication, counseling andteaching level, with a positive attitude towards lifelong learning and a willingness to innovate. Adult educators have developed a perceptual mentoring framework which combines traditional-technocratic and reflective mentoring models, relies heavily on constructive learning theories, corresponds to the characteristics of adult learners and takes into account the conditions for effective adult learning.Adult educators' perceptions of the application framework of mentoring project two basic concepts, teamwork and reflection. Based on the results of the research, a group, reflective model of mentoring adult educators is proposed with basic components, which, at the same time, are developmental stages: Inspiration, Development, Empowerment and Action. The model recognizes mentoring as continuous, is theoretically supported by constructivism and is based on the principles of adult education.

Αντικείμενο μελέτης της παρούσας διατριβής είναι η αξιοποίηση του mentoring στη διδακτική καθοδήγηση εκπαιδευτών ενηλίκων στην εφαρμογή συμμετοχικών εκπαιδευτικών τεχνικών. Σκοπός της έρευνας είναι η διερεύνηση των απόψεων των εκπαιδευτών ενηλίκων σχετικά με το mentoring ως εργαλείο υποστήριξης του διδακτικού τους έργου. Επιμέρους στόχοι είναι η διερεύνηση των απόψεών τους ως προς την επιθυμία υποστήριξης στη χρήση συμμετοχικών εκπαιδευτικών τεχνικών, και η καταγραφή των αντιλήψεών τους για την έννοια και το περιεχόμενο του mentoring, τα χαρακτηριστικά του αποτελεσματικού μέντορα, τα οφέλη από την αξιοποίηση του mentoring, το πλαίσιο εφαρμογής του.Στο πλαίσιο της διατριβής, αρχικά, πραγματοποιήθηκε διεξοδική δευτερογενής έρευνα σχετικά με την έννοια, τις μορφές και τα μοντέλα mentoring, το προφίλ τουαποτελεσματικού μέντορα, τα οφέλη από την αξιοποίηση του mentoring καθώς και το επιθυμητό πλαίσιο εφαρμογής του. Επίσης, εξετάζεται η σύνδεση εκπαίδευσης ενηλίκων και mentoring τόσο σε θεωρητικό επίπεδο μέσα από βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις του πεδίου της εκπαίδευσης ενηλίκων όσο και σε πρακτικό επίπεδο, μέσα από διαστάσεις που αφορούν τους ενήλικες εκπαιδευόμενους και το ρόλο του εκπαιδευτή ενηλίκων. Επίσης, περιγράφεται η προτεινόμενη ως ενδεδειγμένη από τη βιβλιογραφία της εκπαίδευσης ενηλίκων, διδακτική μεθοδολογία με έμφαση στις συμμετοχικές ενεργητικές εκπαιδευτικές τεχνικές.Η πρωτογενής έρευνα πραγματοποιήθηκε σε εκπαιδευτές ενηλίκων των δομών ΙΕΚ, ΣΔΕ και ΚΔΜΒ της Κεντρικής Μακεδονίας. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε μεθοδολογική τριγωνοποίηση με χρήση 337 ερωτηματολογίων και 14 ημιδομημένων συνεντεύξεων. Διερευνήθηκαν οι απόψεις εκπαιδευτών ενηλίκων σχετικά την επιθυμία τους για υποστήριξη στη χρήση συμμετοχικών εκπαιδευτικών αναγκών καθώς και οι αντιλήψεις τουςγια την έννοια του mentoring, το επιθυμητικό προφίλ του μέντορα, τα οφέλη από την αξιοποίηση του mentoring και το επιθυμητό πλαίσιο εφαρμογής του.12Τα βασικά ευρήματα της έρευνας έδειξαν ότι οι εκπαιδευτές ενηλίκων επιθυμούν και αισθάνονται ότι χρειάζονται υποστήριξη στη χρήση συμμετοχικών εκπαιδευτικών τεχνικών. Αντιλαμβάνονται το mentoring ως υποστηρικτική σχέση, ως διαδικασία μάθησης αλλά και ως πλήρες πρόγραμμα και αναγνωρίζουν σημαντικά οφέλη από τηναξιοποίησή του σε εκπαιδευτικούς οργανισμούς εκπαίδευσης ενηλίκων. Εκτιμούν ότι ο αποτελεσματικός μέντορας πρέπει να διαθέτει ένα σύνολο δεξιοτήτων σε επικοινωνιακό, συμβουλευτικό και διδακτικό επίπεδο, εμφορούμενος από θετική στάση στη δια βίου μάθηση και με διάθεση για καινοτομίες. Οι εκπαιδευτές ενηλίκων έχουν διαμορφώσει ένα αντιληπτικό πλαίσιο mentoring το οποίο συνδυάζει παραδοσιακά-τεχνοκρατικά και αναστοχαστικά μοντέλα mentoring, στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εποικοδομητικές θεωρίες μάθησης, αντιστοιχεί στα χαρακτηριστικά των ενήλικων εκπαιδευόμενων και λαμβάνει υπόψη τις προϋποθέσεις αποτελεσματικής μάθησης ενηλίκων.