Αξιολόγηση προγραμμάτων εκπαίδευσης ενηλίκων: η περίπτωση των σχολείων δεύτερης ευκαιρίας

Abstract

Τα γενικά συμπεράσματα του παρόντος πονήματος είναι άμεσα συνυφασμένα με το ερώτημα που αφορά στη βιωσιμότητα της αξιολογικής μας πρότασης. Με άλλα λόγια, τίθεται το ερώτημα: είναι εφαρμόσιμη η πρόταση αξιολόγησης; Αν ναι, ποια είναι τα πλεονεκτήματά της και ποια από τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την αξιολόγηση των ΣΔΕ θεμελιώνουν τη λειτουργικότητά της σε επίπεδο πράξης; Αν όχι, ποια είναι τα μειονεκτήματά της που την καθιστούν μη λειτουργική; Για να δοθούν απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα θα παρουσιαστούν τα βασικά συμπεράσματα που αφορούν στην εφαρμοσιμότητα της πρότασης αξιολόγησης και προκειμένου να αναδειχθούν τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία της εισάγουμε εμβόλιμα, όπου είναι απαραίτητο, τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την αξιολόγηση των ΣΔΕ. Τα γενικά συμπεράσματα της έρευνας αναφορικά με την πρόταση αξιολόγησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων μπορούν να συνοψιστούν στα εξής: I. Για την παρούσα μελέτη οι στόχοι και η θεωρία του προγράμματος, καθώς επίσης και οι ανάγκες των συμμετεχόντων για πληροφόρηση είναι ιδιαίτερα χρήσιμες. Συγκροτούν ένα αρκετά συνεκτικό πλαίσιο από το οποίο προέρχονται οι ερωτήσεις και τα κριτήρια αξιολόγησης, οδηγώντας σε συλλογή κατάλληλων δεδομένων, τα οποία με τη σειρά τους διευκολύνουν την αποτίμηση της ποιότητας του προγράμματος. II. Η πρόταση αξιολόγησης βασιζόμενη στο στοχοκεντρικό μοντέλο συμπεριλαμβάνει στο σχεδιασμό αλλά και την εφαρμογή της τη στοχοθεσία του προγράμματος, θέτοντας σχετική ερώτηση στην πλειονότητα των συμμετεχόντων. Αν και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του προγράμματος δεν ευνοούν τη μέτρηση των μαθησιακών επιτευγμάτων στο σύνολο των ΣΔΕ, η αξιοποίηση πολυμεθοδολογικής στρατηγικής συμβάλλει σημαντικά στην απεικόνιση της ικανοποίησης που νιώθουν οι συμμετέχοντες αναφορικά με την προσπάθεια που καταβάλλεται, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος. Η πρόταση, όμως, δεν περιορίζεται στα παραπάνω. Επιχειρεί να προσεγγίσει ολιστικότερα την αποτελεσματικότητα του προγράμματος, Γενικά Συμπεράσματα - Προτάσεις 473 διερευνώντας τη συμμετοχή, τις φιλοδοξίες που τρέφουν οι εκπαιδευόμενοι αναφορικά με το πώς θα αξιοποιήσουν στο μέλλον όσα έμαθαν ή απόκτησαν από το πρόγραμμα, το ενδιαφέρον και την ανταπόκριση στα μαθήματα. Προς επίρρωση των παραπάνω, παρουσιάζονται στη συνέχεια τα συναφή συμπεράσματα από την αξιολόγηση στα ΣΔΕ. O Τα ΣΔΕ φαίνεται να είναι αποτελεσματικά. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από την πεποίθηση των εκπαιδευόμενων ότι η φοίτηση τούς ωφελεί σε πολύ υψηλό βαθμό, καθώς τους βοηθά να επιτύχουν πολλούς και ποικίλους στόχους σε εκπαιδευτικό, προσωπικό, κοινωνικό και εργασιακό επίπεδο και παράλληλα τους ωθεί να διατηρούν φιλοδοξίες όσον αφορά στη βελτίωση της ζωής τους. Αντίστοιχες είναι και οι τοποθετήσεις εκπαιδευτικών και στελεχών, παρά την εμφάνιση επιμέρους διαφοροποιήσεων. O Η πλειονότητα των εκπαιδευόμενων αξιοποιεί επιτυχώς τη δεύτερη ευκαιρία, συμμετέχοντας στο πρόγραμμα χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Δυστυχώς, όμως, υπάρχει και ένα τμήμα εκπαιδευόμενων που εξαιτίας των εργασιακών, οικογενειακών ή άλλων υποχρεώσεών του οδηγείται σε ελλιπή παρακολούθηση ή εγκαταλείπει πρόωρα τη φοίτηση. O Το ενδιαφέρον των εκπαιδευόμενων για τους γραμματισμούς αποτιμάται ως υψηλό ενώ η ανταπόκριση ως πολύ καλή, τόσο από τους ίδιους τους εκπαιδευόμενους, όσο και από τους εκπαιδευτικούς. III. Αν και η αποτελεσματικότητα αποτελεί από τις πλέον σημαντικές αξίες βάσει των οποίων κρίνεται η ποιότητα του προγράμματος και προφανώς ενδιαφέρει τους περισσότερους συμμετέχοντες, πολύ συχνά η συλλογή των σχετικών δεδομένων δεν αρκεί για την αξιολόγηση. Όσο σημαντικοί και αν είναι οι στόχοι του προγράμματος φαίνεται ότι οι συμμετέχοντες θέλουν να γνωρίζουν και πολλά άλλα στοιχεία αναφορικά με το πρόγραμμα και να αποτιμούν την ποιότητά του συνεκτιμώντας και άλλες αξίες. IV. Κατά συνέπεια, το παρόν πόνημα εντάσσει στην πρόταση αξιολόγησης και τη θεωρία του προγράμματος. Η μελέτη του θεωρητικού πλαισίου στο οποίο εδράζεται η εκπαίδευση ενηλίκων αλλά και η λειτουργία των ΣΔΕ, αφενός διευκολύνει την επιλογή ερωτήσεων αναφορικά με τη λειτουργία του προγράμματος και αφετέρου επιτρέπει την περαιτέρω αποδόμησή τους σε κριτήρια αξιολόγησης. Δεν πρέπει να λησμονείται πως αρκετές ομάδες Γενικά Συμπεράσματα - Προτάσεις 474 συμμετεχόντων θέλουν να αποτιμούν την ποιότητα του προγράμματος με βάση το βαθμό στον οποίο υφίσταται συνέπεια μεταξύ της προσδοκώμενης εφαρμογής, όπως αυτή περιγράφεται στη θεωρία και της ίδιας της εφαρμογής, όπως αυτή λαμβάνει χώρα στα ΣΔΕ. ...