Σχεδιασμός και οργάνωση περιεχομένου προγράμματος εκπαιδευτών ενηλίκων και διδασκαλία εκπαιδευόμενων εκπαιδευτών, με βάση την παιδαγωγική θεωρία του Πάουλο Φρέιρε

Abstract

The objective of the present study is to investigate systematically the implementation possibilities of Paulo Freire’s theory in the Greek educational area, namely the formation of the syllabus and the teaching of the trainee educators. Within this frame, the research aims at designing and materializing post-introductory education programs for adults’ educators, meaning that the trainee educators had previously participated in such introductory programs. During the first post-introductory program, which came to life in the years 2012-2014, the educational team consisted of trainee educators of various specializations and skills (language teachers, agriculturists, psychologists etc.). During the second such program, in the years 2015-2017, the trainee educators were teachers of various languages (Turkish, Greek, German etc.). Methodologically speaking, the researching venture was founded on the research action, with which the Freirian practice not only shares common characteristics, but supports it liberatingly as well. The emancipating, spiraling and participating function of the research action characterizes not only the phases of every research stage, that is to say every post-introductory program, but also the route from the first post-introductory program towards the second one. The materialization of these two programs showed the practical feasibility of Paulo Freire’s theory. It can contribute to the shaping of liberating practices concerning the education of the trainers as scientists, projecting all those involved (the trainer and the trainees) as co-researchers who jointly configure an educational frame, which supports them not only as professionals and civilians, but as human beings as well.

Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση των δυνατοτήτων εφαρμογής στον ελληνικό χώρο της θεωρίας του Πάουλο Φρέιρε και πιο συγκεκριμένα η εκπαίδευση εκπαιδευτών ενηλίκων με βάση την θεωρία του, δηλαδή η διαμόρφωση του αναλυτικού προγράμματος και η διδασκαλία των εκπαιδευομένων εκπαιδευτών. Σε αυτό το πλαίσιο, αντικείμενο της έρευνας αποτελεί ο σχεδιασμός και η υλοποίηση δυο μεταεισαγωγικών προγραμμάτων εκπαίδευσης εκπαιδευτών ενηλίκων, δηλαδή οι εκπαιδευόμενοι εκπαιδευτές είχαν συμμετάσχει προηγούμενα σε εισαγωγικά προγράμματα εκπαίδευσης εκπαιδευτών. Στο πρώτο μεταεισαγωγικό πρόγραμμα, που υλοποιήθηκε την περίοδο 2012-2014, η εκπαιδευτική ομάδα αποτελούνταν από εκπαιδευόμενους εκπαιδευτές διαφόρων ειδικοτήτων (φιλολόγους, γεωπόνους, ψυχολόγους κ.ά.). Στο δεύτερο μεταεισαγωγικό πρόγραμμα, που υλοποιήθηκε την περίοδο 2015-2017, οι εκπαιδευόμενοι εκπαιδευτές ήσαν γλωσσικοί διαφόρων ειδικοτήτων (ελληνικής, τουρκικής, γερμανικής κ.ά.). Μεθοδολογικά το ερευνητικό εγχείρημα στηρίχτηκε στην έρευνα δράσης, με την οποία η Φρεϊριανή πρακτική έχει όχι μόνο κοινά χαρακτηrιστικά αλλά και την υποστηρίζει απελευθερωτικά. Η χειραφετητική, σπειροειδής και συμμετοχική λειτουργία της έρευνας δράσης χαρακτηρίζει όχι μόνο τις φάσεις κάθε ερευνητικού σταδίου, δηλαδή κάθε μεταεισαγωγικού προγράμματος, αλλά και την πορεία από το πρώτο μεταεισαγωγικό πρόγραμμα στο δεύτερο.Η υλοποίηση των δυο μεταεισαγωγικών προγραμμάτων έδειξε ότι είναι εφικτή η εφαρμογή της θεωρίας του Πάουλο Φρέιρε. Μπορεί να συμβάλλει στην διαμόρφωση απελευθερωτικών πρακτικών στην κατεύθυνση της εκπαίδευσης των εκπαιδευτών ως επιστημόνων, αναδεικνύοντας όλους τους εμπλεκόμενους (εκπαιδευτή και εκπαιδευομένους εκπαιδευτές) ως συνερευνητές που διαμορφώνουν από κοινού ένα εκπαιδευτικό πλαίσιο που τους υποστηρίζει και ως επαγγελματίες και ως πολίτες και ως ανθρώπους.