Η επίδραση ενός προγράμματος μουσικοκινητικής αγωγής, βασισμένο σε εθνομουσικολογικά στοιχεία, στην ομαλή ένταξη παιδιών στο σύγχρονο πολυπολιτισμικό σχολείο

Abstract

Intercultural music education encourages a culture of general (or broader?) education that utilizes diverse practices, aiming to the recognition of cultural identity through a consecutive effort of dialogue, understanding and cooperation, rather than plain acceptance and respect of the difference as such. In total, sixty five (206) students (106 boys and 100 girls) from twelve (12) grades (nine grades as intervention teams and three grades as control groups) of kindergarten, as well as first and second grades of primary school participated in this study. They followed an 8-week intercultural music education program, two hours per week. The aim of the present study was to investigate the impact of a cross-cultural and intercultural musical intervention curriculum to the smooth integration of preschool and first-school children into the modern intercultural/multicultural school, based on the musical culture that each student brings to school. As a result, the effectiveness of intercultural music education in cultivating feelings of acceptance of 'other' individuals within the classroom was demonstrated. In particular, students were encouraged to exhibit their music culture in the class, to share it and feel proud about it. This program promoted the meaningful interaction and communication, the understanding of others, and the development of interpersonal relationships. Dynamics between students ceased to be stable and accustomed. As a consequence, the social and interpersonal relationships between them altered. A quantitative increase in children's positive choices was observed for students of intervention teams compared to control groups. Similarly, a quantitative reduction in rejection choices was observed in intervention teams. Finally, teachers mentioned that they were able to integrate music in their educational curriculum with ease and without doubts, pressure or insecurity. Moreover, their intention was to utilize music as a tool for smoother integration of children into the multicultural framework of the classroom and consequently of the school and the society, in general.

Η διαπολιτισμική μουσική εκπαίδευση καλλιεργεί ένα κλίμα γενικής παιδείας και αξιοποιεί τους διάφορους πολιτισμούς, με στόχο όχι μόνο την αποδοχή και το σεβασμό του διαφορετικού, αλλά επίσης, την αναγνώριση της πολιτισμικής ταυτότητας του άλλου, μέσα από μια καθημερινή προσπάθεια διαλόγου, κατανόησης και συνεργασίας. Στην παρούσα έρευνα συμμετείχαν εξήντα πέντε (206) μαθητές/τριες από δώδεκα (12) τάξεις (εννέα τάξεις ως ομάδες παρέμβασης και τρεις τάξεις ως ομάδες ελέγχου) νηπιαγωγείου, Α’ και Β’ δημοτικού (αγόρια Ν=106 και κορίτσια Ν=100) οι οποίοι/ες παρακολούθησαν ένα πρόγραμμα διαπολιτισμικής μουσικής εκπαίδευσης 8 εβδομάδων με συχνότητα δυο διδακτικών ωρών ανά εβδομάδα. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η διερεύνηση της επίδρασης ενός διαθεματικού διαπολιτισμικού μουσικού προγράμματος παρέμβασης, στηριγμένο στη μουσική κουλτούρα που φέρει στην τάξη κάθε μαθητής, στην ομαλή ένταξη παιδιών προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας στο σύγχρονο διαπολιτισμικό/πολυπολιτισμικό σχολείο. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν την αποτελεσματικότητα της διαπολιτιστικής μουσικής εκπαίδευσης στην καλλιέργεια αισθημάτων αποδοχής του ‘άλλου’ μέσα στην σχολική τάξη. Συγκεκριμένα, δόθηκαν κίνητρα στους μαθητές να φέρουν στο σχολείο τη μουσική τους κουλτούρα, να νοιώσουν υπερήφανοι για αυτή και να τη μοιραστούν βιωματικά με το σύνολο της τάξης. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα παρέμβασης επέτρεψε την ουσιαστική αλληλεπίδραση και επικοινωνία, την κατανόηση του άλλου και την ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων. Η δυναμική της τάξης σταμάτησε να είναι σταθερή και δεδομένη και κατά συνέπεια και οι κοινωνικές και διαπροσωπικές σχέσεις των παιδιών άλλαξαν. Παρατηρήθηκε ποσοτική αύξηση των θετικών επιλογών των παιδιών και αντίθετα ποσοτική μείωση των επιλογών απόρριψης στις ομάδες παρέμβασης, ενώ αντίθετα δεν εμφανίστηκαν σημαντικές αλλαγές στις ομάδες ελέγχου. Τέλος, οι εκπαιδευτικοί είχαν την ευκαιρία να εντάξουν διαθεματικά τη μουσική στην εκπαιδευτική τους διδασκαλία, χωρίς αμφιβολίες, πίεση και ανασφάλεια και να τη χρησιμοποιήσουν ως εργαλείο με στόχο την ομαλότερη ένταξη των παιδιών στο πολυπολιτισμικό πλαίσιο της τάξης και κατά επέκταση του σχολείου και της κοινωνίας.