Η διαφορετικότητα στο σχολείο: δημιουργία, εφαρμογή και αξιολόγηση ενός περιβάλλοντος διαπολιτισμικής μάθησης στο Δημοτικό Σχολείο

Abstract

The recorded by researchers risk of school marginalisation and leakage of children coming from a migrant background necessitates absolutely the formation of a teaching-learning environment that encounters the cultural and linguistic diversity positively in schools. A prerequisite for the success of such a pedagogy recommends exploring the perceptions of students about relations between 'identity' and 'otherness' aimed at reflection and weakness of ethnic bias. Classroom management as a community of inquiry (Lipmann) can contribute to achieving these objectives, especially the development of students' intercultural competence. That is the framework of the design and implementation of an intercultural teaching in a Primary School multicultural classroom and a classroom with Greek students only. According to the results of this action research, the systematically oriented to the principles of interculturalism school teaching can actively engage students, natives and immigrants, in processes of reflection of ethnic stereotypes and positive meaning to the change of personal perceptions and attitudes towards 'others', which initially functioned as obstacles to the development of an intercultural sensitive optics.

Ο ερευνητικά τεκμηριωμένος κίνδυνος σχολικής περιθωριοποίησης και διαρροής παιδιών με μεταναστευτικό υπόβαθρο καθιστά απολύτως αναγκαία τη διαμόρφωση ενός παιδαγωγικού-μαθησιακού περιβάλλοντος που να αντιμετωπίζει θετικά την πολιτισμική και γλωσσική ποικιλομορφία στο σχολείο. Προϋπόθεση για την επιτυχία μιας τέτοιας παιδαγωγικής πρακτικής συνιστά η διερεύνηση των αντιλήψεων των μαθητών για τις σχέσεις μεταξύ «ταυτότητας» και «ετερότητας» με στόχο τον αναστοχασμό και την αποδυνάμωση των εθνοτικών προκαταλήψεων. Η λειτουργία της σχολικής τάξης ως κοινότητα διερεύνησης (Lipmann) μπορεί να συμβάλλει στην επίτευξη αυτών των στόχων, ειδικότερα δε στην οικοδόμηση, εκ μέρους των μαθητών,της διαπολιτισμικής ικανότητας. Στο πλαίσιο αυτό κινήθηκε, με τη μορφή έρευνας δράσης, ο σχεδιασμός και η εφαρμογή μιας διαπολιτισμικής διδασκαλίας σε δύο σχολικές τάξεις Δημοτικού Σχολείου, μια πολυπολιτισμική και μια με μαθητές ελληνικής καταγωγής. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτής της ερευνητικής διαδικασίας, η προσανατολισμένη συστηματικά στις αρχές της διαπολιτισμικότητας σχολική διδασκαλία μπορεί να παρακινήσει τους μαθητές, γηγενείς και μετανάστες, να εμπλακούν ενεργά σε διαδικασίες αναστοχασμού των εθνοτικών στερεοτύπων και να νοηματοδοτήσουν θετικά τις αλλαγές προσωπικών αντιλήψεων και στάσεων έναντι των «άλλων», οι οποίες αρχικά λειτουργούσαν ως εμπόδια στην ανάπτυξη μιας διαπολιτισμικά ευαίσθητης οπτικής.