Σχέση των αντιλήψεων ενήλικων σε έννοιες και νόμους της φυσικής με τον επιστημονικό εγγραμματισμό τους

Abstract

In my thesis there is a simultaneous depiction of the ability of the adult citizens to handle issues of scientific literacy (S.L.) and to approach concepts and laws of physics which refer to engineering, a field that presents the majority of the universal laws of nature. The questionnaire of the research consists of four sections that record a) the personal characteristics of the participants b) their ability to process issues S. L. c) their ability to process issues of school physics and d) their interest on issues that refer to sciences and school physics, their general school performance and their performance on physics, as well. In this research, 912 adults, 448 females and 464 males of various educational backgrounds and professions, with different working and social environment took part. According to the results, it seems that the more the understanding of the meaning of the physics increases, the higher the performance in S.L. becomes. The differences among the average scores of the correct answers of the S.L. regarding all the educational backgrounds that stood out, denote that the additional time of studies and the two types of Senior High Schools or the Tertiary Institutions lead the persons to a different approach of science and contribute to the development of their own special personal interests. The absence of a statistically important difference in the average scores of the correct answers that regard physics, among the graduates of the two types of Senior High Schools, as well as their low performances, designate the prevalence of the alternative aspect after the end of typical education and the adulthood. The S.L. of the adults seems to be affected by the direction of their studies at Senior High School, the choice of which is linked with the interests and the attitudes related to science. The students of the scientific direction aim at high ranking university schools, they become more receptive to the way of handling knowledge and it is easier for them, in the future, to approach and understand the contribution of science to the everyday life. The bigger the interest in scientific issues is, the better the performances of the adults in issues of S.L. and in approaching concepts and laws of the engineering are. The citizens that showed higher school performances as students displayed a much bigger interest in attending scientific issues and outperformed in both categories of the questions. Provided that the high school performances construct a positive academic self-awareness, it must be that the higher self-awareness during the school age leads to a stronger interest in sciences and in the achieving of better performances in S.L. and physics issues, after the adulthood.

•Στη διατριβή γίνεται ταυτόχρονη καταγραφή της ικανότητας των ενήλικων πολιτών να διαχειρίζονται ζητήματα επιστημονικού εγγραμματισμού (Ε.Ε) και να προσεγγίζουν έννοιες και νόμους της φυσικής που αναφέρονται στη μηχανική, ενός τομέα που παρουσιάζει τους πιο καθολικούς νόμους της φύσης. Το ερωτηματολόγιο της έρευνας αποτελείται από τέσσερα τμήματα που καταγράφουν α) τα προσωπικά χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων, β) την ικανότητά τους να επεξεργάζονται ζητήματα Ε.Ε γ) την ικανότητά τους να επεξεργάζονται θέματα σχολικής φυσικής, και δ) το ενδιαφέρον τους για θέματα που αφορούν τις επιστήμες και τη σχολική φυσική, τη γενική σχολική τους επίδοση καθώς και την επίδοσή τους στη φυσική. Στην έρευνα συμμετέχουν 912 ενήλικοι, 448 γυναίκες και 464 άνδρες, διαφόρων μορφωτικών επιπέδων και ενασχολήσεων, με διαφορετικά ενδιαφέροντα, εργασιακό και κοινωνικό περιβάλλον. Από τα αποτελέσματα φαίνεται ότι όσο αυξάνεται η εννοιολογική κατανόηση στη φυσική γίνονται υψηλότερες και οι επιδόσεις στον Ε.Ε. Οι διαφορές στους μέσους όρους των ορθών απαντήσεων του Ε.Ε σε όλες τις κατηγορίες μορφωτικών επιπέδων που διακρίθηκαν υποδεικνύουν ότι ο επιπλέον χρόνος σπουδών και η φύση των δύο τύπων Λυκείου ή των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων οδηγούν σε διαφορετική προσέγγιση της επιστήμης και συμβάλουν στην ανάπτυξη ιδιαίτερων προσωπικών ενδιαφερόντων. Η απουσία στατιστικά σημαντικής διαφοράς στους μέσους όρους ορθών απαντήσεων που αφορούν τη φυσική, μεταξύ των αποφοίτων των δύο τύπων Λυκείου, καθώς και οι χαμηλές επιδόσεις τους αναδεικνύουν την επικράτηση των εναλλακτικών ιδεών μετά το τέλος της τυπικής εκπαίδευσης και την ενηλικίωση. Ο Ε.Ε ενηλίκων φαίνεται να επηρεάζεται από την κατεύθυνση σπουδών στο Λύκειο, η επιλογή της οποίας συνδέεται με τα ενδιαφέροντα και τις στάσεις σε σχέση με την επιστήμη. Οι μαθητές της θετικής κατεύθυνσης στοχεύουν σε υψηλόβαθμες σχολές, γίνονται περισσότερο δεκτικοί στον τρόπο διαχείρισης της γνώσης, και είναι ευκολότερο γι’ αυτούς να την προσεγγίσουν στο μέλλον και να κατανοήσουν τη συμβολή της στη καθημερινή ζωή. Όσο μεγαλύτερο είναι το ενδιαφέρον σε θέματα επιστημών τόσο καλύτερες είναι οι επιδόσεις των ενηλίκων σε ζητήματα Ε.Ε και στην προσέγγιση εννοιών και νόμων της μηχανικής. Οι πολίτες που εμφάνισαν ως μαθητές υψηλότερες σχολικές επιδόσεις έδειξαν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για παρακολούθηση επιστημονικών θεμάτων και πέτυχαν υψηλότερες επιδόσεις στις δύο κατηγορίες ερωτήσεων. Με δεδομένο ότι οι υψηλές σχολικές επιδόσεις οικοδομούν θετική ακαδημαϊκή αυτοαντίληψη, προκύπτει ότι η υψηλότερη αυτοαντίληψη στη μαθητική ηλικία οδηγεί μετά την ενηλικίωση σε μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τις επιστήμες και στην επίτευξη καλύτερων επιδόσεων σε ζητήματα Ε.Ε και φυσικής.