Η εκμάθηση της ξένης γλώσσας (Γ3) στη Β/θμια Εκπαίδευση: μαθητές - τριες με μητρική γλώσσα (Γ1) άλλη από την Ελληνική (Γ2). Χαρακτηριστικά και δυνατότητες εκμάθησης σ' ένα διαπολιτισμικό περιβάλλον: απόψεις εκπαιδευτικών και συμπεριφορές μαθητών τάξεων ξένης και ελληνικής γλώσσας

Abstract

This thesis registers the behavior of Junior High School bilinguals in both Greek and foreign language classroom, as well as the opinions of Greek and foreign language teachers concerning the bilinguals’ behavior and the emergence of their linguistic background inside the classroom.In particular, the thesis aims at the investigation of the different behavior bilingual students show- both inside the Greek language classroom, which is a second language for them and in the foreign language classroom. The thesis also attempts to investigate the Greek and foreign language teachers’ views, concerning the behavior of the bilinguals in their course, as well as the enhancement of the mother tongue of these learners. The classroom observation and the semi-structured interviews have been used as tools in order to succeed in what was mentioned above. For the research needs, 60 bilinguals of Albanian and Russian language have been observed. They were students of 10 Junior High Schools in 4 regional units of central and western Macedonia, studying in general and intercultural schools of urban, semi-urban and agricultural regions inside Greek and foreign language classrooms. Moreover, 56 Greek and foreign language teachers of these regions and schools took part in the research through semi-structured interviews, whereas the data were analyzed in a qualitative way.The results revealed a differentiation in terms of the bilinguals’ behavior, showing a greater participation, correspondence and speech taking in the foreign language classroom, but less differentiation in intercultural schools’ reception classrooms or in intercultural schools’ classrooms with an increased number of bilinguals. The results were similar concerning the teachers’ opinions of the two courses, proving that foreign language teachers proceed more often in the linguistic and cultural promotion of the bilinguals’ background than Greek language teachers. It was also indicated that only Greek language teachers of intercultural reception classrooms or of intercultural classrooms, where bilinguals are the majority, proceed to the linguistic and cultural background promotion of the learners or that they modify their teaching material in order to include the bilingual learners and that is because they don’t have the necessary knowledge or training- especially the Greek language teachers.

Η παρούσα εργασία περιγράφει τη συμπεριφορά των δίγλωσσων μαθητών των Γυμνασίων στις τάξεις ξένης και ελληνικής γλώσσας καθώς και τις απόψεις των εκπαιδευτικών ξένης και ελληνικής γλώσσας σε σχέση με τη συμμετοχή των παραπάνω μαθητών στην τάξη. Συγκεκριμένα η έρευνα στοχεύει στη διερεύνηση της διαφοροποίησης της συμμετοχής και της παρακολούθησης των δίγλωσσων μαθητών των Γυμνασίων στην τάξη της ξένης γλώσσας καθώς και στην τάξη της ελληνικής γλώσσας, η οποία αποτελεί για αυτούς δεύτερη γλώσσα. Ακόμη η έρευνα έχει στόχο να διερευνήσει τις απόψεις των εκπαιδευτικών ελληνικής και ξένης γλώσσας σχετικά με τη συμμετοχή και παρακολούθηση των παραπάνω μαθητών στο μάθημά τους καθώς και την ανάδειξη από μεριάς τους της μητρικής γλώσσας των δίγλωσσων μαθητών.Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων χρησιμοποιήθηκαν ως εργαλεία η παρατήρηση τάξης και η ημι-δομημένη συνέντευξη. Για τις ανάγκες της έρευνας παρατηρήθηκαν 60 δίγλωσσοι μαθητές, ομιλητές αλβανικής και ρωσικής γλώσσας 10 Γυμνασίων, 4 περιφερειακών ενοτήτων της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, που φοιτούσαν σε σχολεία γενικής παιδείας και διαπολιτισμικά, μεγάλου αστικού κέντρου, ημιαστικής, αστικής και ορεινής περιοχής μέσα στις τάξεις ελληνικής και ξένης γλώσσας. Επίσης στην έρευνα συμμετείχαν 56 εκπαιδευτικοί, ελληνικής και ξένης γλώσσας, των παραπάνω σχολείων και περιοχών, μέσα από συνεντεύξεις, ενώ τα δεδομένα παρατηρήσεων και συνεντεύξεων αναλύθηκαν ποιοτικά. Τα αποτελέσματα έδειξαν διαφοροποίηση της συμπεριφοράς των δίγλωσσων μαθητών με μεγαλύτερη συμμετοχή, ανταπόκριση και ανάληψη λόγου στην τάξη της ξένης γλώσσας, μικρότερη διαφοροποίηση σε τάξεις υποδοχής διαπολιτισμικών σχολείων ή σε τάξεις με υψηλό αριθμό δίγλωσσων. Ανάλογα ήταν και τα αποτελέσματα σχετικά με τις απόψεις των εκπαιδευτικών των δύο μαθημάτων με τους εκπαιδευτικούς της ξένης γλώσσας να προβαίνουν συχνότερα στην ανάδειξη του γλωσσικού και πολιτισμικού κεφαλαίου των μαθητών από τους εκπαιδευτικούς της ελληνικής γλώσσας. Μόνο οι εκπαιδευτικοί ελληνικής γλώσσας των τάξεων υποδοχής ή των τάξεων όπου οι δίγλωσσοι αποτελούν την πλειονότητα φάνηκε ότι προβαίνουν στην ανάδειξη της μητρικής γλώσσας και του πολιτισμού των μαθητών ή τροποποιούν το υλικό τους προκειμένου να ανταποκριθούν στις ανάγκες των μαθητών της τάξης κι αυτό επειδή οι εκπαιδευτικοί, ιδιαίτερα της ελληνικής γλώσσας δε διαθέτουν την ανάλογη γνώση και επιμόρφωση.

L’objectif de cette thèse est double. D’abord, décrire les comportements des collégiens bilingues dans les classes de grec et de langue étrangère, ensuite examiner les points de vue des enseignants de grec et de langue étrangère par rapport à la participation de ces élèves en classe. Plus particulièrement, la thèse vise à observer la différenciation des comportements des collégiens bilingues pendant le cours de grec qui constitue une langue seconde pour eux et pendant le cours de langue étrangère qui représente pour ce public une langue étrangère. De plus, la thèse se propose d’examiner les points de vue des enseignants de grec et de langue étrangère par rapport à la participation des collégiens décrits ci-dessus pendant leur cours et la valorisation de la langue maternelle de ces collégiens bilingues.Pour réussir ces objectifs l’observation de classe et l’interview ont été utilisés comme outils de travail. L’enquête à d’abord consisté en une observation, pendant les cours de grec et de langue étrangère, des 60 collégiens bilingues, pour lesquels l’albanais et le russe étaient la langue maternelle, scolarisés dans 10 collèges, disséminés dans 4 départements de la Macédoine centrale et de l’ouest. Il s’agissait de collèges ordinaires ou interculturels situés dans des zones urbaines, semi-urbaines ou rurales. Pour compléter cette enquête, 56 professeurs de grec et de langue étrangère des collèges mentionnés ci-dessus ont également été mis à contribution. Toutes les données recueillies ont fait l’objet d’une analyse qualitative. Les résultats ont montré une différenciation du comportement des collégiens bilingues faisant preuve d’une participation plus forte au cours de langue étrangère. Cette différentiation s’est révélée plus faible dans les classes d’accueil des collèges interculturels ou dans les classes avec un nombre élevé de bilingues. Les résultats étaient similaires par rapport aux points de vue des enseignants des deux matières montrant que les enseignants de langue étrangère procédaient plus souvent à la valorisation de la richesse linguistique ou culturelle des élèves que les enseignants de grec. Seuls les enseignants de grec travaillant dans des classes d’accueil ou des classes interculturelles où les élèves représentaient la majorité des effectifs ont déclaré procéder à la valorisation de la langue et de la culture maternelle des bilingues ou modifier leur matériel didactique pour faire face aux besoins des élèves. Le manque de connaissance ou l’absence de formation nécessaire pourrait fournir un élément d’explication à ce comportement des enseignants.