Πολιτισμική ετερότητα και διαπολιτισμική μάθηση στο σχολείο. Μια πρόταση διαπολιτισμικής διδακτικής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Abstract

Οι πολιτισμικές διαφορές τίθενται στο επίκεντρο ενός ευρύτερου κοινωνικού προβληματισμού και ενός ειδικού επιστημονικού λόγου που αφορά στόχους και προϋποθέσεις αγωγής-εκπαίδευσης, υπό το πρίσμα της διαμορφούμενης πολυπολιτισμικότητας. Οι δύο κύριες και αντιπαρατιθέμενες θεωρητικές κατευθύνσεις του πολιτισμικού οικουμενισμού και του πολιτισμικού σχετικισμού προσεγγίζουν με διαφορετικό τρόπο τον πολιτισμό και την πολιτισμική ετερότητα και επηρεάζουν τη στοχοθεσία του διαπολιτισμικού μοντέλου εκπαίδευσης. Η έννοια της αναγνώρισης του Άλλου αποτελεί κεντρική έννοια σύγχρονων φιλοσοφικών κατευθύνσεων και ζητούμενο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Ιδιαίτερη έμφαση στην αναγνώριση δίνει η μετασχηματιστική παιδαγωγική κατεύθυνση, η οποία εντάσσει στους σκοπούς της τη δημιουργία πλαισίων αναγνώρισης και ενδυνάμωσης των πολιτισμικά διαφορετικών μαθητών μέσα στην τάξη. Η διαπολιτισμοποίηση του περιεχομένου των μαθημάτων και η διαπολιτισμικός τρόπος διδασκαλίας τους θεωρούνται αναγκαίοι παράγοντες για την υλοποίηση των στόχων της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, αλλά και για την ικανοποίηση των ιδιαίτερων αναγκών των μεταναστών μαθητών. Υπό το πρίσμα αυτό η διδασκαλία του μαθήματος της Λογοτεχνίας είναι ανάγκη να πλαισιωθεί από διαπολιτισμικές παιδαγωγικές και διδακτικές αρχές με κεντρική την αρχή της αναγνώρισης. Η παρούσα ερευνητική εργασία επιχείρησε τη βιβλιογραφική διερεύνηση του ζητήματος της πολιτισμικής διαφοράς, στο πλαίσιο που διαμορφώνουν φιλοσοφικές και παιδαγωγικές θεωρίες χειρισμού της, αλλά και οι ευρύτερες αναζητήσεις νέων αρχών και μεθόδων διαπολιτισμικής διδασκαλίας στο πολυπολιτισμικό σχολείο και στη συνέχεια στράφηκε στη διατύπωση προτάσεων για ένα μοντέλο διαπολιτισμικής διδασκαλίας του μαθήματος της Λογοτεχνίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσιο).