Screenplectics: approaching the screenplay as a complex system: underlying mechanics, interrelating dynamics and the plot-algorithmic process

Abstract

While the first notions of dramatic writing were investigated by Aristotle, the advancement of theoretical screenwriting has been limited to the necessary transformations from silent cinema to the present day motion pictures, and the attempts of popularized “how-to” techniques to further investigate the field. These techniques were based on internalised rules-of-thumb drawn from purely inductive observations of existing screenplays, often modelled to fit the assumptions of the theories under investigation. Such analyses, however successful they may have been, failed to provide answers on two troubling fundamental questions: first, how or what makes stories emerge in the context of narrative, and second, what are the underlying dynamics that allow a screenplay to function as a unified whole? This research consolidates the notion that for the comprehension of such complex dynamics, often encountered in various forms of narrative, a more comprehensive theory of narrative is required. Further, it argues that a way of thinking similar to Popper's model for the advancement of knowledge, used in conjunction with Screenplectics, the herewith proposed semantic model for the understanding of such structural dynamics, would benefit the field. The contribution of Screenplectics lies in the centre of its initial foundation. First, by explaining how a screenplay functions synergistically, and appropriating the necessary metaphors, systemically. Second, by explaining the mechanism that is employed between compositional interactions in various structural levels that allows the coherent accumulative derivative we call story to emerge. The transition from an empirical to a theoretical perspective is achieved by examining the aforementioned dynamics under the prism of holism, and by introducing, again with the employment of metaphors, characteristics of complex systems: a network of components arranged hierarchically that interact parallel to one another in non-linear ways. This hierarchy shapes the foundation of the different layers of structure in a screenplay: deep, intermediate and surface structure.

Ενώ οι πρώτες έννοιες της δραματουργίας διερευνήθηκαν από τον Αριστοτέλη βασιζόμενος πάνω στα έργα του Σοφοκλή στα ‘Ποιητικά’, η πρόοδος του θεωρητικού μέρους της σεναριογραφής κινηματογράφου περιορίστηκε στους βασικούς μετασχηματισμούς της τέχνης από το βουβό σινεμά στις σημερινές κινηματογραφικές ταινίες και στις προσπάθειες δημοφιλών τεχνικών τύπου ‘’πώς-να’’ (how-to) για περαιτέρω διερεύνηση του πεδίου. Αυτές οι τεχνικές βασίστηκαν σε εσωτερικευμένους εμπειρικούς κανόνες που αντλήθηκαν από καθαρά επαγωγικές παρατηρήσεις υπαρχόντων σεναρίων που γυρίστηκαν σε ταινίες, οι οποίοι διαμορφώθηκαν εκ του ασφαλούς για να ταιριάζουν στις υποθέσεις των υπό διερεύνηση αφηγηματικών θεωριών όπως η ‘γραμματική της αφήγησης’. Τέτοιες αναλύσεις, όσο επαρκείς ή επιτυχημένες κι αν ήταν, απέτυχαν να δώσουν απαντήσεις σε δύο σοβαρά ερωτήματα: πρώτον, πώς ή τι κάνει τις ιστορίες να αναδύονται από το σύνολο των θεμελιωδών κανόνων αφηγηματικής σύνταξης και γραφής στο πλαίσιο της αφήγησης και, δεύτερον, ποιες είναι οι υποκείμενες δυναμικές που επιτρέπουν σε ένα σενάριο να λειτουργήσει ως ενιαίο και περίπλοκο αφηγηματικό σύνολο (complex narrative system); Αυτή η διδακτορική διατριβή εδραιώνει την αντίληψη ότι για την κατανόηση μιας τέτοιας πολύπλοκης δυναμικής, που συναντάται σε διάφορες μορφές αφήγησης με δόμηση αρχής, μέσης και τέλους και με χαρακτήρες προσανατολισμένους στην επίτευξη ενός στόχου, απαιτείται μια πιο ολοκληρωμένη θεωρία της αφήγησης στα πλαίσια της γνωστικής αφηγηματολογίας (cognitive narratology), που είναι και το κατεξοχήν πεδίο της έρευνας αυτής. Η μετάβαση από την εμπειρική σε μια θεωρητική προοπτική επιτυγχάνεται με την εξέταση της προαναφερθείσας δυναμικής υπό το πρίσμα του ολισμού (holism) και εισάγοντας, πάλι με τη χρήση μεταφορών, χαρακτηριστικά σύνθετων συστημάτων: ένα δίκτυο αφηγηματικών συστατικών διατεταγμένων ιεραρχικά που αλληλοεπιδρούν παράλληλα μεταξύ τους, με μη γραμμικούς τρόπους. Αυτή η ιεραρχία διαμορφώνει τα θεμέλια των διαφορετικών στρωμάτων δομής σε ένα σενάριο: βαθιά, ενδιάμεση και επιφανειακή δομή.Επιπλέον, υποστηρίζει ότι ένας τρόπος σκέψης παρόμοιος με το μοντέλο του Karl Popper για την πρόοδο της γνώσης, που χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με το σημασιολογικό μοντέλο που προτείνεται στην διατριβή αυτή για την κατανόηση τέτοιων δομικών δυναμικών, θα ωφελούσε περαιτέρω το πεδίο της γνωστικής αφηγηματολογίας. Η συμβολή της διατριβής αυτής βρίσκεται στο κέντρο της αρχικής της σύλληψης. Πρώτον, εξηγώντας πώς ένα κινηματογραφικό σενάριο λειτουργεί συνεργιστικά και, χρησιμοποιώντας τις απαραίτητες μεταφορές από τη θεωρία πολυπλοκότητας (complexity theory), συστημικά ως ένα περίπλοκο αφηγηματικό σύνολο, και, δεύτερον, εξηγώντας τον μηχανισμό που χρησιμοποιείται μεταξύ των αλληλεπιδράσεων σύνθεσης, σύνταξης, πλοκής και γραφής σε διάφορα δομικά επίπεδα που επιτρέπει την ανάδυση της συνεκτικής παραγώγου που ονομάζουμε ιστορία.