Συσχέτιση των επιπέδων γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1C) με ιστολογικούς και υπερηχογραφικούς χαρακτήρες της καρωτιδικής πλάκας σε διαβητικούς και μη ασθενείς

Abstract

Background: The purpose of this study is to investigate the correlation of glycosylated hemoglobin (HbA1c) levels with histological characters of atherosclerotic plaque that makes it vulnerable, as well as ultrasound (US) criteria that can contribute to the prognosis of carotid disease.Material and Methods: This is a single-center prospective study. Our study population consists of 74 diabetic and nondiabetic patients with carotid atherosclerosis who underwent carotid endarterectomy in our department. Patient categorization was based on the following criteria: levels of HbA1c, gender, and risk factors (smoking, hypertension), carotid stenosis rate, symptomatic or asymptomatic carotid disease, histological examination of the atherosclerotic plaque, and US morphological criteria of the plaque.Results: The mean age of the patients was 68.2 years, 58.1% were smokers, 71.6% had arterial hypertension, 37.8% had symptomatic carotid disease, and 64.9% had atherosclerotic plaque type 6. Futhermore, 95.9% of the patients had a carotid stenosis rate more than 70% and 4.1% had from 50% to 69%. Older patients had more frequent type 7 and 8 atherosclerotic plaque based on American Heart Association scoring system than younger patients (P=0.041). The relative likelihood of atherosclerotic plaque type 7 and 8 was 1.12 times higher in older patients (Odds ratio [OR]=1.12, P = 0.029). Patients with higher levels of HbA1c were more likely to have type 6 atherosclerotic plaque than those with atherosclerotic lesions type 7 and 8 (P < 0.001). Specifically, increasing the level of HbA1c by 1 unit increases the likelihood of the presence of vulnerable plaque by 2.55%. Moreover, the relative likelihood of a type 6 atherosclerotic plaque was 10.4 times higher in the older patients (OR=10.4, P < 0.001).Conclusions: This study demonstrates that levels of HbA1c and advanced age are two factors that may be correlated with the presence of vulnerable carotid plaques in diabetic population. Moreover, HbA1c is an independent factor that could possibly be used as a prognostic markerfor carotid artery disease, although further studies are needed to explore this association to elucidate the precise role of HbA1c.

Πρόκειται για μία προοπτική μελέτη ασθενών*. Όλοι οι ασθενείς που συμμετείχαν έδωσαν την έγγραφη συγκατάθεσή τους πριν υποβληθούν στην επέμβαση.Ο πληθυσμός της μελέτης αποτελείται από 74 αλληλοδιάδοχους ασθενείς με αθηροσκληρωτική νόσο των καρωτίδων αρτηριών που υποβλήθηκαν σε επέμβαση καρωτιδικής ενδαρτηρεκτομής. Όλοι οι ασθενείς υποβλήθηκαν στην επέμβαση υπό γενική αναισθησία και η αφαίρεση της αθηρωματικής πλάκας έγινε με τη συνήθη τεχνική της κλασικής ενδαρτηρεκτομής και αποκατάστασης με συνθετικό εμβάλωμα (dacron-πολυεστέρας). Η αθηρωματική πλάκα μετά την αφαίρεση τοποθετείτο σε δοχείο με φορμόλη και κατόπιν μεταφερόταν στο παθολογοανατομικό εργαστήριο για την περαιτέρω εξέταση και επεξεργασία προκειμένου να γίνει η ταξινόμησή της.Στην ομάδα των συμπτωματικών ασθενών συμπεριελήφθησαν όλοι οι ασθενείς που εκδήλωσαν αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο και αμαύρωση fugax τους τελευταίους 6 μήνες (28 ασθενείς). Όλοι οι υπόλοιποι εντάχθηκαν στην ομάδα των ασυμπτωματικών ασθενών (46 ασθενείς). Όσον αφορά τις ενδείξεις για ενδαρτηρεκτομή βάσει το βαθμό της καρωτιδικής στένωσης, ακολουθήθηκαν οι οδηγίες της ευρωπαϊκής αγγειοχειρουργικής εταιρείας. Σύμφωνα με αυτές, υποψήφιοι για επέμβαση είναι όλοι οι συμπτωματικοί ασθενείς με καρωτιδική στένωση μεγαλύτερη του 50% και οι ασυμπτωματικοί ασθενείς (υπό προϋποθέσεις) με καρωτιδική στένωση μεγαλύτερη του 60%. Στη συγκεκριμένη μελέτη, η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών παρουσίαζε στένωση μεγαλύτερη του 70%.Η κατάταξη των ασθενών στην ομάδα των διαβητικών γινόταν σύμφωνα με τη λήψη ιατρικού ιστορικού, τη λήψη αντιδιαβητικής αγωγής και τη προεγχειρητική μέτρηση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα (γλυκόζη νηστείας και επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης HbA1c). Η μέτρηση της HbA1c έγινε με τη μέθοδο της υψηλής απόδοσης υγρής χρωματογραφίας (high performance liquid chromatography). Όλοι οι ασθενείς λάμβαναν προεγχειρητικά κάποιο είδος στατίνης και τουλάχιστον έναν αντιαιμοπεταλιακό παράγοντα. Δεν υπήρξε διάκριση μεταξύ των διαβητικών ασθενών αναφορικά με την αντιδιαβητική αγωγή που ακολουθούσαν (ινσουλίνη, μετφορμίνη και λοιπά).Η κατηγοριοποίηση των ασθενών έγινε με τα παρακάτω κριτήρια:1. Επίπεδα HbA1c (Ασθενείς με HbA1c <5%, 5-5,4%, 5,5-5,9%, 6-6,4% και >6,5%) σύμφωνα με την προεγχειρητική αιμοληψία.2. Φύλο και παράγοντες κινδύνου (κάπνισμα, υπέρταση).3. Βαθμός καρωτιδικής στένωσης (50-69%, 70-79%, 80-89%, 90-99% και 100%) σύμφωνα με τα υπερηχογραφικά κριτήρια.4. Συμπτωματική ή ασυμπτωματική καρωτιδική νόσος.5. Ιστολογική εξέταση της αθηρωματικής πλάκας μετά από ενδαρτηρεκτομή και κατάταξή της σύμφωνα με την AHA Atherosclerotic scoring system. Οι αθηρωματικές πλάκες τύπου 6 θεωρούνται ασταθείς-ευάλωτες σε αντίθεση με τις πλάκες τύπου 7 και 8 που θεωρούνται σταθερές.6. Ηχογένεια και μορφολογία της πλάκας υπερηχογραφικά (GSM-Grey scale media).Η ομάδα ασθενών που δεν είχε σακχαρώδη διαβήτη και είχε φυσιολογικές τιμές γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης, δηλαδή HbA1c < 6.5% αποτέλεσε την ομάδα ελέγχου (control group). Οι υπόλοιποι διαβητικοί ασθενείς αποτέλεσαν την ομάδα έρευνας (research group) και χωρίστηκαν σε δύο υποομάδες:1. Διαβητικοί ασθενείς με ρυθμισμένο σακχαρώδη διαβήτη (φυσιολογική HbA1c < 6.5%) και 2. Διαβητικοί ασθενείς με ατελή ρύθμιση σακχαρώδη διαβήτη ( HbA1c >6.5%).Από τη μελέτη αποκλείστηκαν ασθενείς με μη φυσιολογικό αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων εξαιτίας κάποιας αιμοσφαιρινοπάθειας, αιμολυτικής ή σιδηροπενικής αναιμίας, καθώς οι ανωτέρω παθήσεις επηρεάζουν τα επίπεδα της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης.*Disclosures: none (Η μελέτη πραγματοποιήθηκε χωρίς οικονομική υποστήριξη από εταιρεία)H στατιστική ανάλυση των προς εξέταση παραμέτρων οδήγησε εν συντομία στα παρακάτω αποτελέσματα:1. Με κάθε αύξηση των επιπέδων της HbA1c κατά 1 μονάδα αυξάνεται η πιθανότητα ύπαρξης ευάλωτης αθηρωματικής πλάκας τύπου 6 κατά 2,55%.2. Η σχετική πιθανότητα ύπαρξης ασταθούς πλάκας στους ασθενείς με αρρύθμιστο σακχαρώδη διαβήτη ήταν 10,4 φορές μεγαλύτερη στους ηλικιωμένους ασθενείς.3. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών που είχαν χαμηλής ηχογένειας πλάκες GSM τύπου 1 και 2 είχαν συμπτωματική καρωτιδική νόσο.4. Η πιθανότητα ύπαρξης επασβεστωμένης ή ινώδους πλάκας ήταν 1,12 φορές μεγαλύτερη στους μεγαλύτερους στην ηλικία ασθενείς.