Ποσοτική και ποιοτική διερεύνηση της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε ψηφιακές δεξιότητες στην Ελλάδα και προτάσεις για βελτιώσεις σύμφωνα με τα πρότυπα της ΕΕ

Abstract

This PhD thesis examines key issues related to the management of educational programs and explores their effectiveness in cognitive subjects related to digital skills. In particular, methodologies and tools useful to stakeholders for the implementation, design and evaluation of educational programs oriented to digital skills and supports their systematic and institutional adoption are proposed. It also examines the perceptions of learners who have used gamification techniques in a digital skills development curriculum, with the intention of using them in learning opportunities. The study of this dissertation can ensure the digital integration of citizens into society through educational programs through an effective process in education for the development of digital skills in Greece. Also, this thesis provides a tool for measuring the effectiveness of educational programs based on the level of digital ability of learners in the international research community. This research was based on mixed-system methodologies as well as correlation analysis (Structure Equation Modeling) that includes: a) the methodology of creating a digital skills certification tool according to the European Digcomp 2.1 framework b) mapping of the current situation in offered educational programs for the development of digital skills in Greece based on specific indicators and c) the creation and investigation of a model of acceptance As digital educational tools (Gamification case-study) based on the digital level (basic-medium-advanced) trainees. The findings of this doctoral dissertation offer effective practices for the development of educational programs, evaluation and certification of digital skills according to European standards. It also offers an extensive exploratory model of acceptance of gamification with a factor of "digital ability level" which determines the actual level of digital ability of learners and is related to other factors of the exploratory model. Finally, for the developing of 21st century skills gamification is proposed as a digital tool that enhances the learning experience and increases the motivation with which adults can act digitally and take the benefits of the digital life opportunities. For educational organizations, the study will help in order to provide valuable tools for developing, managing, and evaluating the educational offering programs.

Στα πλαίσια της διδακτορικής διατριβής αυτής μελετώνται βασικά ζητήματα ως προς τη διαχείριση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και διερευνά την αποτελεσματικότητα τους σε γνωστικά αντικείμενα που αφορούν τις ψηφιακές δεξιότητες. Ειδικότερα, προτείνει μεθοδολογίες και εργαλεία χρήσιμα στα ενδιαφερόμενα μέρη για την υλοποίηση, σχεδιασμό και αξιολόγηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων προσανατολισμένα στις ψηφιακές δεξιότητες και υποστηρίζει τη συστηματική και θεσμική υιοθέτηση τους. Εξετάζει επίσης, τις αντιλήψεις των εκπαιδευόμενων που χρησιμοποίησαν τεχνικές παιχνιδιοποίησης σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων, για την πρόθεση τους να τις χρησιμοποιήσουν σε ευκαιρίες μάθησης. Η μελέτη που αναπτύχθηκε στη διατριβή, προσπαθεί να διασφαλίσει στην ψηφιακή ένταξη των πολιτών στην κοινωνία μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων μέσα από ένα πλαίσιο αποτελεσματικής διαδικασίας στην εκπαίδευση για την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων στην Ελλάδα. Στην διεθνή ερευνητική κοινότητα, η μελέτη αυτή προσφέρει ένα εργαλείο μέτρησης της αποτελεσματικότητας εκπαιδευτικών προγραμμάτων με βάση το επίπεδο της ψηφιακής ικανότητας των εκπαιδευομένων. Η συγκεκριμένη έρευνα στηρίχθηκε σε μεθοδολογίες ποιοτικής-ποσοτικής διερεύνησης (mixed systematic review) καθώς και συσχετιστικής ανάλυσης (Μοντελοποίηση Δομικών εξισώσεων-SEM) και περιλαμβάνει: α) την μεθοδολογία της δημιουργίας ενός εργαλείου πιστοποίησης ψηφιακών δεξιοτήτων σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πλαίσιο Digcomp β) την χαρτογράφηση της υπάρχουσας κατάστασης σε προσφερόμενα εκπαιδευτικά προγράμματα για την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων στην Ελλάδα που στηρίζεται σε συγκεκριμένους δείκτες και γ) την δημιουργία και διερεύνηση ενός μοντέλου αποδοχής ψηφιακών εκπαιδευτικών εργαλείων (μελέτη περίπτωσης-παιχνιδιοποίηση (Gamification)) με βάση το ψηφιακό επίπεδο (βασικό-μέτριο-προχωρημένο) των εκπαιδευομένων.Τα ευρήματα αυτής της διδακτορικής διατριβής, προσφέρουν αποδοτικές πρακτικές για την ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων, αξιολόγηση και πιστοποίηση των ψηφιακών δεξιοτήτων σύμφωνα με ευρωπαϊκά πρότυπα. Επίσης, προσφέρει ένα εκτεταμένο διερευνητικό μοντέλο αποδοχής της παιχνιδιοποίησης με παράγοντα το «επίπεδο ψηφιακής ικανότητας» το οποίο προσδιορίζει το πραγματικό επίπεδο της ψηφιακής ικανότητας των εκπαιδευόμενων, και συσχετίζεται με τους υπόλοιπους παράγοντες του διερευνητικού μοντέλου. Τέλος, σε μια προσπάθεια για ανάπτυξη των δεξιοτήτων του 21ου αιώνα προτείνεται η παιχνιδιοποίηση ως ψηφιακό εργαλείο που βελτιώνει την εμπειρία της μάθησης, αυξάνει τα κίνητρα με τα οποία οι ενήλικες θα μπορούν να δρουν ψηφιακά και να αποκομίζουν τις ευκαιρίες της ψηφιακής ζωής όπως συστήνεται από στη διεθνή βιβλιογραφία. Ταυτόχρονα προάγει την ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας και της επίλυσης προβλημάτων. Τέλος, για τους εκπαιδευτικούς οργανισμούς, τα ευρήματα της μελέτης θα βοηθήσουν στην παροχή πολύτιμων εργαλείων στην ανάπτυξη, στη διαχείριση και στην αξιολόγηση των προσφερόμενων εκπαιδευτικών προγραμμάτων.