Επιδράσεις της διαθεματικότητας στις ικανότητες των μαθητών και τις επαγγελματικές δεξιότητες των εκπαιδευτικών: στάσεις των εκπαιδευτικών

Abstract

The Greek educational system is confronted with various changes and challenges during the recent years. These changes are political, economic, socio- cultural, educational and have been occurring at the national, the European and world level. The above changes have been triggered by several forces such as globalization, the knowledge society, lifelong learning, new technologies among others. Thus, the educational system in Greece has been undergoing certain reforms especially in relation to school knowledge, the curriculum, the learning environment and teaching practices. A central change of the Greek educational reform in the recent years has been the introduction of cross-thematic curriculum approach and students’ projects at the compulsory level of education. More specifically, the implementation of Cross-Curricularity has called for changes concerning the students’ key competences and teachers’ professional skills, including their attitudes, in order to implement the above reforms in the new educational context. The present, is a quantitative study, aimed at assessing teachers’ attitudes regarding the aforementioned educational reforms, especially the cross-thematic curriculum approach, the use of students’ projects and other related reforms. To this end, an attitudes’ questionnaire was disseminated to 665 teachers from various parts of Greece, which was constructed with the intention to investigate the type and degree of impact that the above changes have brought about. Furthermore, the study probed if and to what degree the various state agents (i.e. Ministry of education, supervisors, etc.) provided proper assistance and support to teachers in relation to the above reforms. The survey outcomes revealed significant findings concerning the extent to which: a) the cross-thematic curriculum and study projects have been achieved, b) the above reforms have materialized to the teachers’ satisfaction, c) the new reforms have renewed the teaching-learning process, d) the reforms were considered innovative and aligned with the developments of our times, e) the reforms have enriched the modern Greek school environment in its entirety. Finally, recommendations were proposed as to how to cultivate further students' competences and teachers’ professional skills; in addition, a rationale was developed for creating more substantial teacher training programs in the future in order to meet the challenges of upcoming educational reforms.

Στην παρούσα εργασία διερευνήθηκαν οι αλλαγές και οι διαρθρωτικές μεταβολές του εκπαιδευτικού συστήματος οι οποίες συνδέονται με τις νέες ικανότητες των μαθητών για την κοινωνία της γνώσης και τη δια βίου μάθηση, καθώς και η γενικότερη αναβάθμιση του εκπαιδευτικού επαγγέλματος. Οι αλλαγές αυτές οι οποίες πραγματοποιούνται στο πλαίσιο των ευρύτερων πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών και πολιτισμικών αλλαγών σε ευρωπαϊκό και σε εθνικό επίπεδο τα τελευταία χρόνια ασκούν πιέσεις για αναπροσαρμογές και μεταρρυθμίσεις στο χώρο της σχολικής γνώσης, στο μαθησιακό περιβάλλον και στις διδακτικές μεθόδους. Ως κρίσιμη διαθρωτική αλλαγή στο ευρύτερο μεταρρυθμιστικό πλαίσιο της Ελληνικής εκπαίδευσης θεωρήσαμε την εισαγωγή της διαθεματικότητας και των σχεδίων εργασίας στο Πρόγραμμα Σπουδών της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Η εισαγωγή της διαθεματικότητας ειδικότερα συνδέθηκε άμεσα με τις αλλαγές στις διδακτικές μεθόδους και τις εκπαιδευτικές πρακτικές καθώς επίσης με τις ικανότητες των μαθητών και τις επαγγελματικές δεξιότητες των εκπαιδευτικών οι οποίες απαιτούνται στο νέο εκπαιδευτικό πλαίσιο. Με το ερωτηματολόγιο των στάσεων που επιδόθηκε σε 665 εκπαιδευτικούς διερευνήσαμε το είδος και το βαθμό επίδρασης των παραπάνω αλλαγών και δώσαμε έμφαση στα αποτελέσματα από την εφαρμογή των διαθεματικών δραστηριοτήτων και των σχεδίων εργασίας στις ικανότητες των μαθητών και στις επαγγελματικές δεξιότητες των εκπαιδευτικών καθώς και στην επίδραση που ασκούν οι διάφοροι εκπαιδευτικοί φορείς (Υπ. Παιδείας, Σχ. Σύμβουλοι κ.ά.). Τα αποτελέσματα της έρευνας ανέδειξαν σημαντικά στοιχεία τα οποία αφορούν στο βαθμό επίτευξης των στόχων της διαθεματικότητας και των σχεδίων εργασίας στο σύγχρονο ελληνικό σχολείο και στις ποικίλες επιδράσεις που ασκούνται στο σχολικό περιβάλλον. Διαπιστώσαμε επίσης το είδος και το βαθμό ανανέωσης των μαθησιακών και διδακτικών διαδικασιών και την προσαρμογή τους στις εξελίξεις της εποχής μας. Τέλος, διατυπώσαμε προτάσεις για τους τρόπους καλλιέργειας των ικανοτήτων των μαθητών και των δεξιοτήτων των εκπαιδευτικών καθώς και τους λόγους για τους οποίους τα επιμορφωτικά προγράμματα θεωρούνται κρίσιμα και πολύ σημαντικά.