Η επαγγελματική εξουθένωση (burn out) των καθηγητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της πρώτης διαθεσιμότητας του Υπουργείου Παιδείας στα πλαίσια μεταρρύθμισης σε περιβάλλον κρίσης: μελέτη στάσεων, απόψεων, σωματοποιημένων προβλημάτων και συναισθηματικών διαταραχών

Abstract

Investigation of the burnout of teachers who have suffered the first suspension of labour of the Ministry of Education in the context of reform in a crisis environment and to contribute to the study of attitudes, opinions, everyday problems and emotional and health disorders.In July 2013, a measure of suspended labour is applied overnight to Greek teachers of Secondary Education for the first time in the Greek public sector. More than two thousand two hundred secondary school teachers were affected. This is a “reform effort” that involved 23.000 students by abolishing 52 Technical Education specialties. Among the secondary school teachers most were placed in suspension, while 20% was obligatorily transferred to administrative positions with social criteria. Wages were cut to 75% of the original wage.The purpose of this research is to investigate the burnout of teachers who have suffered the first suspension of labour of the Ministry of Education in the context of reform in a crisis environment and to contribute to the study of attitudes, opinions, everyday problems and emotional or health disorders.Research MethodologyThe research sample of the survey is 405 teachers (22% of the teachers affected). The main survey began in March 2014 and was completed in April 2015. Research Tools: A personal and service data sheet1. The Symptom Checklist - 90-Revised Symptom Scale (SCL-90-R) 2. Maslach Burnout Inventory (MBI)3. Four Questionnaires exploring stress and health factors.The present study investigated the burnout experienced by teachers who were put on hold and those who had to be transferred to administration duties. The Maslach occupational burnout scale recorded the highest percentages that historically appeared in Greek teachers. The factors of work stress were studied in both categories (available - transferred) and a comparative study was conducted between them. Psychopathological symptoms were observed in both classes due to work-related stress with the SCL-90 Psychopathology scale, where the General Symptom Index and the Positive Symptom Disorder Index (PTSD) appeared pathological. It has been shown that the onset of psychopathology can be predicted by increased professional burnout. In both categories, the appearance and deterioration of physical health problems associated with chronic stress was also recorded, and a deterioration of physical health also occurred.

Τον Ιούλιο του 2013 εφαρμόζεται το μέτρο της διαθεσιμότητας για πρώτη φορά σε έλληνες εκπαιδευτικούς της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Πρόκειται για μια μεταρρυθμιστική προσπάθεια που περιλαμβάνει την κατάργηση 52 ειδικοτήτων της Τεχνικής Εκπαίδευσης και έγινε σε συνεργασία του υπουργείου Παιδείας με το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Από τους καθηγητές που τέθηκαν σε Διαθεσιμότητα το 20% μετατάχθηκε υποχρεωτικά σε θέσεις Διοικη¬τικών με κοινωνικά κριτήρια. Η μεταρρυθμιστική προσπάθεια έγινε σε περιβάλ¬λον κρίσης, όπου η ανεργία ήταν 27%, οι ευέλικτες μορφές εργασίας αναπτύσ¬σο¬νταν ραγδαία, το εργα¬σιακό κόστος μειωνόταν και περιοριζόταν οι συλλογικές συμβάσεις εργα¬σίας. Παράλληλα άρχισε η αξιολόγηση στις εκπαιδευτικές μονά-δες και η επι¬σφάλεια εργασίας κυριαρχούσε στην Ελλάδα και σε όλη την Ευρω-παϊκή Ένωση.O σκοπός τη παρούσας διατριβής είναι η διερεύνηση του burnout των καθηγητών Β/θμιας Εκπ/σης που υπέστησαν την πρώτη διαθεσιμότητα του ΥΠΑΙΘ στα πλαίσια μεταρρύθμισης σε περιβάλλον κρίσης και η συμβολή στη μελέτη στάσεων, απόψεων, σωματοποιημένων προβλημάτων και συναισθημα-τικών διαταραχών.Το αντιπροσωπευτικό δείγμα της έρευνας ανέρχεται στα 405 άτομα. Όσον αφο¬ρά τους καθηγητές σε διαθεσιμότητα το δείγμα της έρευνας ανέρχεται στα 325 άτομα. Όσον αφορά τους καθηγητές οι οποίοι μετατάχθηκαν σε θέσεις Διοικη¬τικών Υπαλλήλων το δείγμα της έρευνας ανέρ¬χεται στα 80 άτομα. Η κύρια έρευνα ξεκίνησε το Μάρτιο του 2014 και ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2015.Ερευνητικά Εργαλεία:Α.Ερωτηματολόγιο προσωπικών και υπηρεσιακών στοιχείων1.Η κλίµακα ψυχοπαθολογίας Symptom Checklist - 90- Revised (SCL - 90 - R, Derogatis et al, 1973) 2.Κλίμακα επαγγελματικής εξουθένωσης (Maslach Burnout Measure - ΜΒΙ)3.Ερωτηματολόγιο Νο 1. Το Ερωτηματολόγιο Νο 1 διερεύνησε «Τους παρά-γοντες που αυξάνουν το εργασιακό άγχος των Καθηγητών που αναγκάστη-καν σε Διαθεσιμότητα».4.Ερωτηματολόγιο Νο2. Το Ερωτηματολόγιο Νο 2 διερεύνησε το: «Τι λει¬τούρ¬-γησε ενθαρρυντικά στους Καθηγητές;». 5.Ερωτηματολόγιο Νο 3. Το Ερωτηματολόγιο Νο 3 διερεύνησε: «Τα προβλή-ματα υγείας των Καθη¬γη¬τών». Επιλέχθηκαν συνήθεις ασθένειες με ψυχολο-γικό υπόβαθρο. 6.Ερωτηματολόγιο Νο 4. Το Ερωτηματολόγιο Νο 4 διερεύνησε «Τους παρά-γοντες που αυξάνουν το εργασιακό άγχος των Καθηγητών που αναγκά-στηκαν σε Μετάταξη Θέσης Διοικητικού Υπαλλήλου».Για την καλύτερη ερμηνεία των αποτελεσμάτων η έρευνα χωρίστηκε σε τρία μέρη: Στο 1ο μέρος βρίσκονται τα αποτελέσματα των Ερωτηματολογίων των Καθηγητών που αναγκάστηκαν σε Μετάταξη Θέσης Διοικητικού Υπαλλή¬λου. Στο 2ο μέρος βρίσκονται τα αποτελέσματα των Ερωτηματολογίων των Καθηγη-τών που αναγκάστηκαν σε Διαθεσιμότητα. Στο 3ο μέρος υπάρχει η σύγκριση μεταξύ του 1ου και του 2ου μέρους των αποτελεσμάτων Καθηγητών σε αναγκαστική Μετάταξη Διοικητικού Υπαλ¬λή¬λου και Καθηγητών σε Διαθεσιμότητα.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑΗ παρούσα έρευνα μελέτησε την επαγγελματική εξουθένωση που βίωσαν οι εκπαιδευτικοί που τέθηκαν σε διαθεσιμότητα και αυτοί που μετατάχθηκαν υποχρεωτικά. Με την κλίμακα επαγγελματικής εξουθένωσης Maslach κατα¬γρά-φηκαν τα μεγαλύτερα ποσοστά που εμφανίστηκαν ιστορικά σε έλληνες εκπαιδευτικούς.Μελετήθηκαν οι παράγοντες εργασιακού στρες και στις δύο κατηγορίες (διαθέσιμων - μεταταγμένων) και έγινε συγκριτική μελέτη μεταξύ τους. Κατα¬γρά-φηκαν συμπτώματα ψυχοπαθολογίας που εμφανίστηκαν και στις δύο κατηγορίες λόγω εργασιακού στρες με την κλίμακα Ψυχοπαθολογίας SCL-90 όπου ο Δείκτης Γενικών Συμπτωμάτων (ΔΓΣ) και ο Δείκτης Ενόχλησης Θετικών Συμπτωμάτων (ΔΕΘΣ) εμφανίστηκαν παθολογικοί. Καταδείχθηκε ότι η εμφάνιση ψυχοπαθολογίας μπορεί να προβλεφθεί από την αυξημένη επαγγελ¬ματική εξουθένωση.Καταγράφηκε και στις δύο κατηγορίες η εμφάνιση και η επιδείνωση προβλημάτων σωματικής υγείας που συνδέονται με το χρόνιο στρες, όπου επίσης εμφανίστηκε επιδείνωση της σωματικής υγείας.ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑΜελετώντας τους παράγοντες που προκάλεσαν ψυχική και σωματική ένταση και επηρέασαν την υγεία των εκπαιδευτικών, κατατέθηκαν παρατηρήσεις και προτάσεις, χρήσιμες για μελλοντικές εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις.