Οι απόψεις των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του σχολικού εγχειριδίου των Φυσικών Επιστημών, τα κριτήρια και τη διαδικασία επιλογής του

Abstract

Current dissertation described and analyzed Greek primary teachers' aspects for and characteristics of science textbook, especially science text science textbook structure and illustrations as well as the procedure and the criteria for selecting it. The survey is quantitative Questionnaires were distributed in to 78 primary public schools in the prefecture of Attica (Athens) and 572 teachers responded to the survey. The survey was enriched with qualitative data from 55 in-depth semi-structured interviews and a focus group. The major findings concluded from the questionnaires the in-depth semi-structured interviews and the focus group are: 1) Teachers prefer science text to be as simple and comprehensible as possibly. 2) They have difficulties in recognizing science text as a unique genre. 3) They prefer narrative text to expository text. 4) Led to childism. 5) They held science textbook structure ambiguous. 6) Both genders prefer a variety (realistic and abstract-symbolic) of illustrations and female teachers prefer illustrations as a text-driven model to teach science. 7) Teachers science textbook selection was identified with an importance rank scale of textbook characteristics (illustrations, science experiments, science text and science textbook structure). 8) Science textbook selection criteria are close related with the selection procedure and took them in to a personal and a collective axis. 9) The personal selection criteria are changed and shaped in to shared selection criteria in school teachers meeting. The above findings have serious implications in the design and selecting science textbook.

Η παρούσα διατριβή κατέγραψε και ανέλυσε τις απόψεις των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του σχολικού εγχειριδίου των Φυσικών Επιστημών, ειδικά για το κείμενο, την δομή και την εικονογράφηση, καθώς και τα κριτήρια και τη διαδικασία που θα ακολουθούσαν για την επιλογή του. Η έρευνα είναι ποσοτική με ερωτηματολόγια που διανεμήθηκαν σε 78 δημόσια δημοτικά σχολεία του νομού Αττικής, και απαντήθηκαν από 572 εκπαιδευτικούς και εμπλουτίζεται με ποιοτικά δεδομένα από 55 ημιδομημένες συνεντεύξεις και μια εστιασμένη συνέντευξη εκπαιδευτικών (focus group). Τα σημαντικότερα συμπεράσματα της έρευνας είναι: 1) Οι εκπαιδευτικοί προτιμούν το κείμενο των Φυσικών Επιστημών να είναι όσο το δυνατό πιο απλό και κατανοητό. 2) Προτιμούν περιγραφικό αντί για εκθετικό κείμενο. 3) Δυσκολεύονται στην αναγνώριση του κειμένου των Φυσικών Επιστημών ως ξεχωριστού κειμενικού είδους. 4) Προτιμούν μια παιδιάστικη γλώσσα στα κείμενα των Φυσικών επιστημών. 5) Κατέχουν μια ασαφή άποψη για τη δομή του σχολικού εγχειριδίου των Φυσικών Επιστημών. 6) Τα δύο φύλα προτιμούν μια ποικιλία εικονογράφησης (ρεαλιστική και αφηρημένη-συμβολική), με τις γυναίκες εκπαιδευτικούς να την εκλαμβάνουν ως διδακτική στρατηγική για τη διδασκαλία των Φυσικών επιστημών. 7) Τα κριτήρια που προτιμούν οι εκπαιδευτικοί για να επιλέξουν ένα σχολικό εγχειρίδιο των Φυσικών Επιστημών ταυτίζονται με την κλίμακα ιεράρχησης της σπουδαιότητας των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων (εικονογράφηση, πειράματα, κείμενο, δομή). 8) Τα κριτήρια επιλογής του σχολικού εγχειριδίου των Φυσικών Επιστημών, συνδέονται στενά με τη διαδικασία επιλογής και εκλαμβάνονται σε δύο άξονες, τον ατομικό και το συλλογικό. 9) Τα ατομικά κριτήρια επιλογής αλλάζουν και διαμορφώνονται σε κοινά κριτήρια επιλογής σε επίπεδο συλλόγου διδασκόντων σχολείου. Τα παραπάνω έχουν επιπτώσεις τόσο στο σχεδιασμό όσο και στην επιλογή του.