Ανάλυση της εικονογράφησης και της σύνθεσης των σελίδων σχολικών εγχειριδίων: μια συγκριτική μελέτη Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών

Abstract

The comparison of the educational practices incorporated in Natural Sciences schools textbooks in Greece and the U.S.A., was based upon:1. A combinatorial study of the images as to the classification (validity), the formality degree and the framing.Moving from Junior High school to High school, one realizes the gradual transition, from Public Liberal to Metaphorical Liberal and Esoteric Liberal.The same gradual transition is observed by the Prentice Hall Biology, (2008), in Holt Chemistry, (2007), and also in the Glencoe Science, Physics California Edition: Principles and Problems. Moreover, this transition occurs in Physics books in combination with strong framing.2. In framing, as to the counterbalance the page format causes on the involvement degree.In Biology and Chemistry books there is a gradual change from the Junior High school non-linear page format to the linear reading path of High school, while in Science books of both Junior High school and High school one realizes a standard linear reading path. Respectively, a gradual change (non-linear → linear) is evident in: Glencoe Science, Physics και Holt Chemistry, Prentice Hall Biology.However, in terms of the overall page consistency, there has been a reinforced interest and increased involvement in all thirteen Greek books along with Prentice Hall Biology, Holt Chemistry, Glencoe Science and Physics.On the basis of these conclusions, one could argue that trying to re-frame school books classified as Public Liberal would not be a successful project, as it places students in a disadvantaged position.On the contrary, it is our belief that, moving from Junior High school to High school, the gradual transition of Natural Sciences school books from Public Liberal to Metaphorical Liberal and Esoteric Liberal, leads students to a smooth transition from simple, familiar and general to scientific, upper-leveled and specialized knowledge.The same rationale applies to the transition from Public Liberal to Metaphorical Liberal and Esoteric Liberal traced by Prentice Hall Biology, in Holt Chemistry, and in Glencoe Science, Physics California Edition too.This is made even clearer in the separate modules comparison that has been attempted. In such cases, we realize that the correlation of the images with the Public Liberal field and subsequently the Metaphorical Liberal, is not a weak point, on the contrary, it is an alternative to counterbalance the disadvantaged student position that the pure scientific knowledge provided brings about in opposition to the everyday life knowledge provided.

Η σύγκριση των εκπαιδευτικών πρακτικών που ενσωματώνουν τα διδακτικά βιβλία Φυσικών Επιστημών Ελλάδας και USA, στηρίχθηκε:1. στη συνδυαστική μελέτη των εικόνων ως προς την ισχύ της ταξινόμησης, το βαθμό της τυπικότητας και την ισχύ της περιχάραξης του απεικονιστικού τους κώδικα.Εδώ διαπιστώθηκε η σταδιακή μετάβαση, περνώντας από το Γυμνάσιο στο Λύκειο, από το Προοδευτικό Δημόσιο στο Προοδευτικό Μεταφορικό και στο Προοδευτικό Εσωτερικό. Η ίδια σταδιακή μετάβαση παρατηρείται από το Prentice Hall Biology, (2008), στο Holt Chemistry, (2007), και τέλος στο Glencoe Science, Physics California Edition: Principles and Problems. Επιπλέον η μετάβαση αυτή στα εγχειρίδια της Φυσικής συνδυάζεται και με κάποια ισχυρή περιχάραξη.2. στην περιχάραξη στις σχέσεις ισχύος που εγκαθιστά η μορφή της σελίδας και η περιχάραξη στις σχέσεις συμμετοχής.Στα βιβλία της Βιολογίας και της Χημείας παρατηρούμε την σταδιακή μεταβολή από τις μη γραμμικές σελίδες των εγχειριδίων του Γυμνασίου στον γραμμικό τρόπο ανάγνωσης των εγχειριδίων του Λυκείου, ενώ στα βιβλία της Φυσικής του Γυμνασίου και του Λυκείου παρατηρούμε διατήρηση του γραμμικού τρόπου ανάγνωσης. Αντίστοιχη σταδιακή μεταβολή (μη γραμμικές → γραμμικές) παρατηρούμε από τα: Glencoe Science, Physics και Holt Chemistry, στο Prentice Hall Biology. Όμως ως προς την συνέπεια και την ομοιομορφία της συνολικής εμφάνισης της σελίδας παρατηρούμε ενίσχυση του ενδιαφέροντος και αύξηση της συμμετοχής του μαθητή και στα δέκα τρία ελληνικά εγχειρίδια και στα: Prentice Hall Biology, Holt Chemistry,, Glencoe Science, Physics.Βάσει των συμπερασμάτων αυτών θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι στα σχολικά εγχειρίδια που κατατάχθηκαν στο Προοδευτικό Δημόσιο πεδίο το εγχείρημα της αναπλαισίωσης δε στέφθηκε με επιτυχία, αφού θέτουν το μαθητή σε θέση μη προνομιακή.Αντίθετα όμως, εμείς πιστεύουμε ότι η σταδιακή μετάβαση των σχολικών εγχειρίδιων Φυσικών Επιστημών, περνώντας από το Γυμνάσιο στο Λύκειο, από το Προοδευτικό Δημόσιο στο Προοδευτικό Μεταφορικό και στο Προοδευτικό Εσωτερικό, οδηγεί στην ομαλή μετάβαση του μαθητή από το απλό, το γνώριμο και το γενικό, στο επιστημονικό, το υψηλό και το εξειδικευμένο. Η ίδια λογική χαρακτηρίζει και την μετάβαση από το Προοδευτικό Δημόσιο στο Προοδευτικό Μεταφορικό και στο Προοδευτικό Εσωτερικό που παρατηρούμε από το Prentice Hall Biology, στο Holt Chemistry,, και τέλος στο Glencoe Science, Physics California Edition. Αυτό εξάλλου φαίνεται πολύ πιο καθαρά στην σύγκριση που κάναμε ανά θεματική ενότητα. Εκεί βλέπουμε ότι η συσχέτιση των εικόνων, όπου αυτό έχει γίνει, με το Προοδευτικό Δημόσιο πεδίο και ακολούθως από το Προοδευτικό Μεταφορικό ότι δεν αποτελεί αδυναμία αλλά επιλογή για αντιστάθμιση της μη προνομιακής θέσης του μαθητή από την παροχή καθαρής επιστημονικής γνώσης με τη διασύνδεση της παρεχόμενης γνώσης με την καθημερινή ζωή.