Γνώσεις και στάσεις τυπικών και δυσλεξικών μαθητών του δημοτικού σχολείου απέναντι σε περιβαλλοντικά προβλήματα: Συγκριτική μελέτη

Abstract

During the last decade, there has been an increase in the number of Environmental Education Programs (EEP) that are implemented m Greek schools. These programs aim at redefining students' relationship with the environment, motivating them to actively participate in its protection, facilitating their understanding of environmental problems' complexity and, finally, forming students' environmental attitudes and helping them develop those skills that will enable them to actively contribute to the solution of environmental problems. The present study aims at examining the effect of school on dyslexic and non-dyslexic 6th Grade Greek public school students’ knowledge and attitudes towards environmental issues. It was earned out in 2007, in Greek Primary Schools, and the participants were 122 students (61 dyslexics and 61 non-dyslexic 6th Grade Greek public school students) aged between 11 to 12 years old. For the implementation of the present study and the collection of data, we used semi-structured interviews, accompanied by relevant pictures for the facilitation of dyslexic students' comprehension of the material. Data analysis showed that non-dyslexic have more environmental knowledge and more positive environmental attitudes than dyslexic students on environmental issues and that there is no difference between dyslexic and non-dyslexic students in the way that factors like gender, participation in Environmental Education Programs, school achievement, social and educational background, self-concept and self-esteem effect their environmental knowledge and attitudes.

Κύριος σκοπός της εργασίας είναι να διερευνηθούν οι γνώσεις και οι στάσεις των μαθητών με δυσλεξία της ΣΤ’ τάξης του Δημοτικού σχολείου, συγκριτικά με τους «κανονικούς» συμμαθητές τους αναφορικά με τα περιβαλλοντικά προβλήματα. Ειδικότερα: - Επιχειρείται η διερεύνηση των γνώσεων και των στάσεων των δυσλεξικών μαθητών του δείγματος αναφορικά με τα περιβαλλοντικά προβλήματα συγκριτικά με τις αντίστοιχες των «κανονικών» συμμαθητών τους. - Μελετάται αν οι παράγοντες «φύλο», «αυτοαντίληψη - αυτοεκτίμηση», «συμμετοχή ή όχι σε (Π.Π.Ε.)», «σχολική επίδοση, και «κοινωνικο-μορφωτικό επίπεδο οικογένειας», οι οποίοι επιδρούν στις γνώσεις και στις στάσεις για τα περιβαλλοντικά προβλήματα των «κανονικών» μαθητών, επιδρούν με τον ίδιο τρόπο στις γνώσεις και στάσεις των δυσλεξικών μαθητών του δείγματος. Εξετάζεται πιθανή ύπαρξη συνάφειας, θετικής η αρνητικής, μεταξύ των περιβαλλοντικών γνώσεων και στάσεων, στους μαθητές με δυσλεξία του δείγματος και αν αυτή λειτουργεί όπως στους «κανονικούς» μαθητές. Η παρούσα μελέτη χρησιμοποίησε ως κύριο μέσο συλλογής δεδομένων την ημιδομημένη συνέντευξη. Το ερωτηματολόγιο αποτελείται: α) από ερωτήσεις για δημογραφικά στοιχεία των μαθητών, β) από 10 ερωτήσεις που αφορούν γενικά τα περιβαλλοντικά προβλήματα, γ) από 37 ερωτήσεις περιβαλλοντικών γνώσεων, 12 «σενάρια» και 27 ερωτήσεις περιβαλλοντικών στάσεων, επιμερισμένες σε δέκα άξονες, για θέματα φυσικού περιβάλλοντος αναφορικά με τα περιβαλλοντικά προβλήματα και συνοδευόμενες από φωτογραφικό υλικό. Για την αξιολόγηση της Αυτοαντίληψης-Αυτοεκτίμησης χορηγήσαμε το Ερωτηματολόγιο Self-Perception Profile for Children, στην ελληνική του έκδοση «ΠΑΤΕΜ ΙΙ». Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων, καταδεικνύεται ότι οι «τυπικοί» μαθητές του δείγματος έχουν σχετικά ικανοποιητικές περιβαλλοντικές γνώσεις και στάσεις αναφορικά με τα περιβαλλοντικά προβλήματα. Το ίδιο θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε και για τους μαθητές με δυσλεξία του δείγματος, με την επισήμανση πως οι περιβαλλοντικές γνώσεις των εν λόγω μαθητών είναι σαφώς χαμηλότερες από εκείνες των τυπικών συμμαθητών τους. Η αυτοαντίληψη-αυτοεκτίμηση και των δύο ομάδων, φαίνεται να συνδέεται στενά με την περιβαλλοντική τους γνώση. Η συμμέτοχη, ιδιαίτερα των μαθητών με δυσλεξία, σε Π.Π.Ε., φαίνεται πως τους επηρεάζει θετικά ως προς τις γνώσεις και το ενδιαφέρον τους απέναντι στο περιβάλλον και τους βοηθά να συνειδητοποιηθούν στα οικολογικά ζητήματα. Τέλος, οι παράγοντες φύλο, σχολική επίδοση και κοινωνικο-μορφωτικό επίπεδο οικογένειας επηρεάζουν τη διαμόρφωση των περιβαλλοντικών γνώσεων και στάσεων των μαθητών και των δύο ομάδων του δείγματος, σχεδόν με τον ίδιο τρόπο.