Σχολείο και κοινωνία: το νέο κοινωνιολογικό πλαίσιο του ελληνικού σχολείου και η επίδραση του στη διδασκαλία των ξένων γλωσσών στην Α/θμια και Β/θμια εκπαίδευση

Abstract

In today's multicultural and changing world, competence in foreign languages ??assumes ever increasing importance to the economy and society. The role of both knowledge and learning is crucial, as it is directly involved in the processes of all forms of development and it contributes to the building of intellectual foundations, knowledge, skills and resources in order to manage future challenges. Furthermore, education is assigned with additional roles, including large-scale duties, starting from the prevention of possible emerging racism and xenophobia to the encouragement of active citizenship. In the early 21st century, the Greek school is more different than the previous decades. As a mirror of society, it reflects contemporary reality, which is characterized by the pluralism of nations, cultures and language groups. Multiculturalism characterizes the modern Greek society and the modern school. At the same time it consists one of the greatest challenges of our time, since the recognition of linguistic and cultural diversity on the part of the modern school means abandoning the belief that the dominant linguistic and cultural version is the unique and legal form of communication. In today's multicultural society there is a variety of languages ??and dialects used in various social and cultural contexts. Under these circumstances, it must be redefined (a) the relationship between modern school and foreign languages taught, especially English, and (b) why their role is important to the whole educational process. The creation of a common space in order to live in concord, while keeping individuality and diversity at the same time, requires the acquisition of skills, which enable mutual understanding and effective communication among all parties. One of the dimensions of this communication has to do with the role of foreign languages ??and especially English in the whole educational process as well as the role of characteristics, including family background, determinant of foreign language learning in modern school. The field research, empirical in nature, was based on data collected by a questionnaire designed specifically for the particular purposes of it. It was conducted in schools in areas of the prefectures of Attiκi and Rhodope. The questionnaire was distributed to students following the required “permission” from the Pedagogical Institute of the Greek Ministry of National Education. The processing of the data showed that the family background, which combines high economic status and parental education, especially mother’s, facilitates english language learning. The incentives every child receives within his family, which shape his attitudes towards english language, appear to be more decisive than the abundance of financial resources, not only in their school success in English but also in their sense of "belonging" which, as a part of their social capital, constitutes the element that forms a subgroup of social cohesion facilitating and strengthening collective action in the particular school area and later in society. Students’ attitudes towards English foster the creation of a favorable climate among all members of the school unit strengthening mutual respect and therefore multicultural tolerance. This is fully in line with the association of english language with the elimination of discrimination and ethnic prejudice, mutual understanding, mutual acceptance and solidarity, firstly at school and then in society.

Στο σημερινό πολυπολιτισμικό και μεταβαλλόμενο περιβάλλον, η γνώση των ξένων γλωσσών προσλαμβάνει διαρκώς αυξανόμενη σημασία για την οικονομία και την κοινωνία. O ρόλος της γνώσης και της εκμάθησης είναι καίριος, διότι εμπλέκεται άμεσα στις διαδικασίες όλων των μορφών ανάπτυξης και συμβάλλει στην οικοδόμηση διανοητι­κών θεμελίων, γνώσεων, δεξιοτήτων και πηγών για τη διαχείριση μελλο­ντικών προκλήσεων. Παράλληλα, η εκπαίδευση επιφορτί­ζεται με πρόσθετους ρόλους, που περιλαμβάνουν ευρεία κλίμακα καθη­κόντων, από την αποτροπή του πιθανού αναδυόμενου ρατσισμού και της ξενοφοβίας μέχρι την ενθάρρυνση της ενεργού δράσης του πολίτη. Στις αρχές του 21ου αιώνα το ελληνικό σχολείο είναι πολύ διαφορετικό απ’ ό,τι τις προηγούμενες δεκαετίες. Ως καθρέφτης της κοινωνίας, αντανακλά τη σύγχρονη πραγματικότητα που χαρακτηρίζεται από τη συνύπαρξη πολλών και διαφορετικών εθνών, πολιτισμών και γλωσσικών ομάδων. Η πολυπολιτισμικότητα χαρακτηρίζει πλέον τη νεοελληνική κοινωνία και το σύγχρονου σχολείο. Ταυτόχρονα συνιστά μία από τις μεγάλες προκλήσεις της εποχής μας, αφού η αναγνώριση της γλωσσικής και πολιτισμικής ετερότητας από την πλευρά του σύγχρονου σχολείου σημαίνει την εγκατάλειψη της αντίληψης ότι η κυρίαρχη γλωσσική και πολιτισμική εκδοχή είναι η μοναδική και νόμιμη μορφή επικοινωνίας. Στη σημερινή πολυπολιτισμική κοινωνία υπάρχει ποικιλία γλωσσών και διαλέκτων που χρησιμοποιούνται σε πολλά και διαφορετικά κοινωνικά και πολιτισμικά πλαίσια. Υπ’ αυτές τις συνθήκες, επιβάλλεται να επαναπροσδιοριστεί (α) η σχέση του σύγχρονου σχολείου µε τις διδασκόμενες ξένες γλώσσες, και ιδίως την αγγλική, και (β) γιατί είναι σημαντικός ο ρόλος τους στη συνολική εκπαιδευτική διαδικασία.Η δημιουργία ενός κοινού χώρου για την αρμονική συμβίωση όλων, με ταυτόχρονη διατήρηση της ατομι­κότητας και της πολυμορφίας τους, προϋποθέτει την απόκτηση δεξιοτήτων, οι οποίες επι­τρέπουν την αμοιβαία κατανόηση και την αποτελεσματική επικοινωνία όλων των μερών. Μια από τις διαστάσεις αυτής της επικοινωνίας αφορά το ρόλο των ξένων γλωσσών και ιδίως της αγγλικής στη συνολική εκπαιδευτική διαδικασία, όπως και των εξωεκπαιδευτικών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένου και οικογενειακού περι­βάλλοντος, που επιδρούν καθοριστικά στη εκμάθησή τους στο σύγχρονο σχολείο.Η έρευνα είχε εμπειρικό χαρακτήρα και στηρίχτηκε σε δεδομένα που συλλέ­χθηκαν από ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο σχεδιάστηκε ειδικά για τους σκοπούς της Διεξήχθη σε σχολεία περιοχών των νομών Αττικής και Ροδόπης Το ερωτηματολόγιο διανεμήθηκε στους μαθητές κατόπιν της σχετικής Έγκρι­σης διεξαγωγής έρευνας που χορηγήθηκε από το Υπουργείο Παιδείας, μετά από τη θετική γνωμοδότηση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Από την επεξεργασία των δεδομένων προέκυψε ότι το οικογενειακό περιβάλλον, στο οποίο συνδυάζεται η οικονο­μική άνεση και η μόρφωση, ιδίως της μητέρας, επιδρά σε μεγάλο βαθμό στη διευκό­λυν­ση της εκμάθησης της αγγλικής γλώσσας....