Μεταβολισμός ενέργειας, βιοδιαθεσιμότητα αζωτούχων ουσιών & αμινοξέων και αξιοποίηση κτηνοτροφικού μπιζελιού σε σιτηρέσια κρεοπαραγωγών ορνιθίων & ορνίθων αυγοπαραγωγής

Abstract

Five experiments were conducted during this study: two fecal (by excreta collection) digestibility experiments, one ileal digestibility experiment, one comparative feeding experiment with broiler chickens and finally one comparative feeding experiment with laying hens, in order to study the nutritive value of field pea seeds (FPS) of the Greek cultivar “Olympos” and to determine their exploitation in broilers and layers diets. In the 1st experiment apparent and true crude protein bioavailability of FPS were estimated at 81.0 & 86.6%, respectively. Apparent (AME) and true (TMEN) metabolizable energy of FPS were estimated equal to 2641 & 2693 kcal/kg or 11.05 & 11.27 MJ ME/kg, respectively. In the 2nd experiment apparent and true CP bioavailability of FPS showed a linear trend of decrease by increasing inclusion rates of FPS and this decrease was significant (P<0.05) at the level of 30%. Amino acid bioavailability, as determined by the difference between the untreated diet’s one and that containing 10% FPS, remained at high levels (~80%), with the exception of methionine and valine and was similar to AA mean. The AME and TMEN means of FPS were estimated equal to 10.8 and 11.0 MJ ME/kg, respectively. In the 3rd experiment crude protein ileal digestibility of diets showed a linear decrease by increasing inclusion rates of FPS. A similar trend appeared for the major part of AA. The AA of FPS with the highest values of ileal digestibility were, in decreasing order, arginine, glutamic acid, lysine, methionine, phenylalanine, leucine, whereas those with the lowest values were cystine and valine. In the 4th experiment body weight gain, daily feed intake and feed conversion rate were not significantly affected by the inclusion of FPS. Carcass weight, dressing percentage, carcass yield and composition were also not affected by the diets. The fatty acid profile of edible tissue fat in broilers carcass (leg quarter & breast) was not significantly affected by the inclusion of FPS and the mixture of seed oils and showed a remarkable similarity to that of the diets. Significant (P<0.05) differences were detected in the proportion of total SFAs, MUFAs and PUFAs. However, the ratio ΣSFAs/ΣUFAs remained constant. The results of 5th experiment showed that field pea seeds “Olympos” can be used in layer diets substituting a part or the whole amount of soybean meal without any adverse effect on the performance and egg quality traits of layers. In conclusion FPS “Olympos” are a valuable energy and protein source for poultry. Their inclusion in broilers and layers diets, without adverse effects on their performance, carcass and egg characteristics, offers a viable-alternative protein choice, contributing to preservation of biodiversity and environment, exploitation of native natural resources and production of premium poultry meat and eggs.

Στα πλαίσια της παρούσας διδακτορικής διατριβής διεξήχθησαν πέντε πειράματα: δύο πειράματα ολικής πεπτικότητας (συλλογή περιττωμάτων), ένα πείραμα ειλεακής πεπτικότητας, ένα πείραμα συγκριτικής διατροφής σε κρεοπαραγωγά ορνίθια και ένα πείραμα συγκριτικής διατροφής σε όρνιθες αυγοπαραγωγής, με σκοπό την εκτίμηση της θρεπτικής αξίας σπερμάτων κτηνοτροφικού μπιζελιού της ελληνικής ποικιλίας «Όλυμπος» (P) και τη διερεύνηση της αξιοποίησής τους σε σιτηρέσια κρεοπαραγωγών ορνιθίων και ορνίθων αυγοπαραγωγής. Στο 1ο πείραμα η φαινομένη και η πραγματική βιοδιαθεσιμότητα των αζωτούχων ουσιών του κτηνοτροφικού μπιζελιού εκτιμήθηκαν ίσες με 81,0 & 86,6%, αντίστοιχα. Η φαινομένη (ΦΜΕ) και η πραγματική (ΠΜΕN) μεταβολίσιμη ενέργεια του κτηνοτροφικού μπιζελιού εκτιμήθηκαν σε 2641 & 2693 kcal/kg ή 11,05 & 11,27 MJ ME/kg, αντίστοιχα. Στο 2ο πείραμα η φαινομένη και η πραγματική βιοδιαθεσιμότητα των αζωτούχων ουσιών του κτηνοτροφικού μπιζελιού έδειξαν τάση γραμμικής μείωσης με την αύξηση της συμμετοχής του, η οποία ήταν σημαντική (Ρ<0,05) στο επίπεδο συμμετοχής 30%. Η διαθεσιμότητα των αμινοξέων, όπως προσδιορίστηκε με τη μέθοδο της διαφοράς μεταξύ του σιτηρεσίου μάρτυρας (Μ) και του επιπέδου συμμετοχής 10% Ρ, διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα, με εξαίρεση εκείνη της βαλίνης και της μεθειονίνης και ήταν κ.μ.ό. παραπλήσια εκείνης των αζωτούχων ουσιών. Η ΦΜΕ και η ΠΜΕN του κτηνοτροφικού μπιζελιού εκτιμήθηκαν κ.μ.ό. σε 10,83 και 10,98 MJ ME/kg, αντίστοιχα. Στο 3ο πείραμα η ειλεακή πεπτικότητα των αζωτούχων ουσιών παρουσίασε μία γραμμική μείωση μεταξύ βασικού σιτηρεσίου και σιτηρεσίων που περιείχαν σπέρματα κτηνοτροφικού μπιζελιού σε επίπεδα συμμετοχής 150 & 300 g/kg. Η ίδια τάση εμφανίστηκε και για τα περισσότερα αμινοξέα. Τα αμινοξέα των σπερμάτων κτηνοτροφικού μπιζελιού με τις μεγαλύτερες τιμές ειλεακής πεπτικότητας ήταν κατά φθίνουσα σειρά: αργινίνη, γλουταμινικό οξύ, λυσίνη, μεθειονίνη, φαινυλαλανίνη, λευκίνη. Αντίθετα, τα αμινοξέα με τις χαμηλότερες τιμές ήταν η κυστίνη και η βαλίνη. Τα αποτελέσματα του 4ου πειράματος έδειξαν ότι ο ρυθμός ανάπτυξης, το τελικό σωματικό βάρος των ορνιθίων, η κατανάλωση και η εκμετάλλευση τροφής δεν παρουσίασαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των επεμβάσεων. Η απόδοση των ορνιθίων σε θερμό και ψυχρό σφάγιο, η περιεκτικότητα του ψυχρού σφάγιου σε εδώδιμο ιστό και οστά και η περιεκτικότητα του εδώδιμου ιστού σε πρωτεΐνη, λίπος, υγρασία και τέφρα, δεν επηρεάστηκαν σημαντικά από την προοδευτική αντικατάσταση σογιαλεύρου με κτηνοτροφικό μπιζέλι. Η σύσταση του λίπους του εδώδιμου ιστού, καθώς και η σχέση κορεσμένα προς ακόρεστα τόσο στο στήθος, όσο και στο μηρό των σφάγιων, ήταν ευθέως ανάλογη με εκείνη του λίπους των σιτηρεσίων. Τα αποτελέσματα του 5ου πειράματος έδειξαν ότι τα σπέρματα κτηνοτροφικού μπιζελιού μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη διατροφή των ορνίθων αυγοπαραγωγής και να υποκαταστήσουν επιτυχώς ή να αντικαταστήσουν πλήρως το σογιάλευρο, χωρίς δυσμενείς επιπτώσεις στην αυγοπαραγωγή των ορνίθων και στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του αυγού. Συμπερασματικά τα σπέρματα κτηνοτροφικού μπιζελιού «Όλυμπος» είναι μία αξιόλογη ενεργειακή και πρωτεϊνική πηγή για τα πτηνά. Η συμμετοχή τους στα σιτηρέσια κρεοπαραγωγών ορνιθίων και ορνίθων αυγοπαραγωγής, χωρίς δυσμενείς επιπτώσεις στις αποδόσεις και στα χαρακτηριστικά του σφάγιου και των αυγών, προσφέρει μία βιώσιμη-εναλλακτική πρωτεϊνική επιλογή και συμβάλλει σημαντικά στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, στην προστασία του περιβάλλοντος, στην αξιοποίηση παραδοσιακών εγχώριων γενετικών πόρων και στην παραγωγή ορνίθειου κρέατος και αυγών ποιότητας.