Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια: μελέτη κλινικών, λειτουργικών και βιοχημικών παραμέτρων στις παροξύνσεις ΧΑΠ

Abstract

The pathways underlying chronic obstructive pulmonary disease exacerbations (ECOPD) remain unclear. This study describes the clinical, functional and biochemical changes during recovery from ECOPD. Thirty hospitalized patients with Anthonisen's type-I ECOPD were evaluated on days 0 (admission), 3, 10 and 40. A five symptom score (TSS), performance status and quality of life were evaluated. Post-bronchodilator spirometry, blood gases, oxidative stress, C-reactive protein (CRP), serum amyloid-A (SAA), tumor necrosis factor-α (TNF-α), interleukin-6 (IL-6) and fibrinogen were also measured. Patients were classified as early- or late-recoverers, based on whether dyspnea had returned to pre-exacerbation level by day 10. Most clinical, functional and biochemical parameters improved during follow-up. CRP and IL-6 levels were reduced on Day 3 (p<0.05), whereas SAA on Day 10 (p<0.01). TNF-α was reduced on Days 3 and 10, but on Day 40 its levels returned to baseline. Fibrinogen and WBC decreased significantly only by day 40. TSS and dyspnea correlated inversely with FEV1 on days 3, 10 and 40. Although late-recoverers had lower FEV1 on admission, none of the reported measurements on admission and on day 3 predicted early recovery. In conclusion, we have shown that ECOPD are characterized by prolonged recovery periods during which symptomatic improvement (and particularly dyspnea decline) coincides with lung function amelioration and inflammatory burden subsidence, but directly correlates only to post-bronchodilator FEV1. Although, early symptomatic recovery can not be predicted based on single time-point assessments, follow-up measurements may assure uneventful recovery. In this context, it has been shown that simple spirometry is feasible in the majority of hospitalized patients with ECOPD and may provide useful information for the follow-up and outcome of these patients, whereas changing patterns of certain biomarkers (especially CRP, SAA, TNF-α, IL-6 and fibrinogen) may provide an insight into the underlying pathways of ECOPD.

Οι υποκείμενοι μηχανισμοί που διέπουν τις παροξύνσεις Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ) δεν είναι γνωστοί με σαφήνεια. Στόχο της παρούσας κλινικής μελέτης αποτέλεσε η παρακολούθηση των φυσιολογικών μεταβολών που συνοδεύουν τη λύση ενός επεισοδίου παρόξυνσης ΧΑΠ, μέσω της καταγραφής συγκεκριμένων κλινικών, λειτουργικών και βιοχημικών παραμέτρων. Τριάντα νοσηλευόμενοι ασθενείς με παρόξυνση ΧΑΠ τύπου Ι κατά Anthonisen αξιολογήθηκαν τις ημέρες 0 (εισαγωγή), 3, 10 και 40. Κατά το διάστημα παρακολούθησης καταγράφηκαν το performance status και η ποιότητα ζωής, ενώ ταυτόχρονα αξιολογήθηκαν πέντε συμπτώματα με τη χρήση ενός σκορ συμπτωμάτων (TSS). Παράλληλα πραγματοποιήθηκε σπιρομέτρηση μετά βρογχοδιαστολή και μέτρηση αερίων αίματος. Ακολούθησε προσδιορισμός των επιπέδων συστηματικού οξειδωτικού stress, CRP, SAA, TNF-α, IL-6 και ινωδογόνου. Οι ασθενείς ταξινομήθηκαν σε δύο ομάδες ανάλογα με το εάν ανέφεραν ταχεία (μέχρι τη 10η ημέρα) ή βραδεία (μετά τη 10η ημέρα) υποχώρηση της δύσπνοιας σε επίπεδα προ του επεισοδίου παρόξυνσης. Οι περισσότερες κλινικές, λειτουργικές και βιοχημικές παράμετροι βελτιώθηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου παρακολούθησης. Τα επίπεδα της CRP και της IL-6 υποχώρησαν μέχρι την 3η ημέρα (p<0,05), ενώ τα επίπεδα του SAA μειώθηκαν μέχρι τη 10η ημέρα (p<0,01). Ο TNF-α υποχώρησε την 3η και 10η ημέρα, αλλά την 40η ημέρα η τιμή του προσέγγιζε τα επίπεδα της εισαγωγής. Το ινωδογόνο και τα λευκά αιμοσφαίρια μειώθηκαν μόλις την 40η ημέρα. Το TSS και η δύσπνοια συσχετιζόταν αντιστρόφως ανάλογα με τον FEV1, τις ημέρες 3, 10 και 40. Αν και τα άτομα με βραδεία ανάρρωση παρουσίαζαν χαμηλότερες τιμές FEV1 κατά την εισαγωγή, καμία από τις παραμέτρους που μετρήθηκαν κατά την εισαγωγή ή την 3η ημέρα δεν αποτέλεσε προγνωστικό παράγοντα πρώιμης ανάρρωσης. Οι παροξύνσεις ΧΑΠ χαρακτηρίζονται από παρατεταμένες περιόδους ανάρρωσης κατά τη διάρκεια των οποίων η ύφεση των συμπτωμάτων (και κυρίως η υποχώρηση της δύσπνοιας) συμπίπτει με τη βελτίωση της πνευμονικής λειτουργίας και την υποχώρηση της φλεγμονής, αλλά συσχετίζεται άμεσα μόνο με τον FEV1 μετά βρογχοδιαστολή. Αν και η ταχύτητα της ανάρρωσης από τα συμπτώματα δεν μπορεί να προβλεφθεί με τη χρήση μεμονωμένων μετρήσεων, η συνεχής παρακολούθηση των ασθενών είναι ικανή να διασφαλίσει την ομαλή της πορεία. Σε αυτό το κλινικό πλαίσιο, έχει διαπιστωθεί ότι η απλή σπιρομέτρηση είναι εφικτή στην πλειοψηφία των νοσηλευόμενων ασθενών με παροξύνσεις ΧΑΠ και παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για την εξέλιξη και την έκβαση τους, ενώ οι μεταβολές συγκεκριμένων βιοχημικών δεικτών (κυρίως της CRP, του SAA, του TNF-α, της IL-6 και του ινωδογόνου) μπορεί να βοηθήσουν στην αποκάλυψη των υποκείμενων παθοφυσιολογικών μηχανισμών που χαρακτηρίζουν τις παροξύνσεις ΧΑΠ.