Ποιότητα ζωής στη ΧΑΠ

Abstract

Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) remains a major public health problem that affects the quality of life of patients, however smoking cessation may emeliorate the functional effects of COPD and alter patient quality of life. The aim of this study was to validate the Clinical COPD Questionnaire (CCQ) into Greek and with such to evaluate the quality of life in patients with different stages of COPD, as also assess their quality of life before and after smoking cessation. So as to assess the internal validity and consistency of the CCQ we enrolled 148 subjects (102 men and 46 women), of these 93 had COPD (67 men and 26 women, aged from 41-90 years) and 55 were healthy participants (36 men and 19 women, aged from 41-60 years old). The internal validity of questionnaire was high (Cronbach's a=0.92). The reliability of equivalent types in 16 stabilized patients also was high (ICC=0.99). In general the domains within the CCQ were strongly correlated with each other, while each domain in separate was strongly correlated with the overall CCQ score (r2=0.953, r2=0.915 and r2=0.842 in regards to the functional, symptomatic and mental domain, respectively). The CCQ scores were also correlated with FEV1, (r2 = -0.571), FEV1/FVC, (r2 = -0.5471) as also with the quality of life questionnaire SF-12 (r2 = -0.421). In comparison to the Dutch, Italian and Swedish versions of the current questionnaire our Cronbach a score was slightly higher indicating its successful translation from English, (T.Van der Molen 2003: a=0.91, Salvatore Damato 2005: a=0.89, Björn Ställberg 2009: a=0.82). The validation of the questionnaire in Greek and in specific clinical pulmonary disease practice, confirms strong discriminative properties, test-retest reliability and responsiveness. Applying the CCQ within the context of this study, smoking cessation was related to improved HRQOL scores, and a reduction in COPD related symptoms, indicating the necessity for active interventions by health professionals to help COPD patients quit smoking as a primary tool for the adequate management of COPD and the patient’s quality of life.

Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια είναι μια από τις χρόνιες νόσους η οποία αποτελεί μέγιστο πρόβλημα υγείας και έχει μεγάλη επίδραση στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Η διακοπή του καπνίσματος είναι η πιο αποτελεσματική παρέμβαση για να μειωθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης ΧΑΠ και να σταματήσει η εξέλιξη της νόσου. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να εκτιμηθεί η ποιότητα ζωής των ασθενών με ΧΑΠ σε δεδομένη στιγμή με το κλινικό ερωτηματολόγιο για τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια CCQ (Clinical COPD Questionnaire), αλλά και η στάθμιση του ερωτηματολογίου διότι δεν υπάρχουν αντίστοιχα εργαλεία στην Ελλάδα. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η διαπίστωση εγκυρότητας, αξιοπιστίας και ευαισθησίας του εργαλείου. Για να διαπιστωθεί η εγκυρότητα του ερωτηματολογίου συμμετείχαν 148 άτομα 102 άνδρες και 46 γυναίκες. Από αυτά οι 93 έπασχαν από ΧΑΠ (67 άνδρες και 26 γυναίκες, ηλικίας από 41-90 ετών) και 55 υγιή άτομα, (36 άνδρες και 19 γυναίκες, ηλικίας από 41-60 ετών). Η εσωτερική συνέπεια του ερωτηματολογίου ήταν υψηλή (Cronbach’s a=0. 0.92). Η αξιοπιστία των ισοδύναμων τύπων των 16 ασθενών επίσης ήταν υψηλή (ICC=0.99). Η ευαισθησία του ερωτηματολογίου (test-retest reliability) ήταν ικανοποιητική. Το συνολικό CCQ σκορ είναι 1.08 πριν το κάπνισμα ενώ μετά το κάπνισμα μειώνεται στο 0.72 (t=4.366, p=0.0). Η τιμή του SF-12 σκορ μετά την διακοπή του καπνίσματος είναι 2.86 μεγαλύτερη από τo 2.65 πριν τη διακοπή του καπνίσματος. Οι συσχετίσεις των ερωτήσεων του CCQ μεταξύ τους είναι: r2=0.953, r2=0.915 και r2=0.842. Το ερωτηματολόγιο CCQ συσχετίστηκε με το δείκτη FEV1, (r = -0.571), FEV1/FVC (r = -0.547) και με το εργαλείο μέτρησης γενικής υγείας-ποιότητας ζωής SF-12 (r = -0.421). Στην παρούσα μελέτη βρέθηκαν υψηλές συσχετίσεις όπως η αρχική-Ολλανδική-έκδοση, η Ιταλική και η Σουϊδική έκδοση, (T.Van der Molen 2003: a=0.91, Salvatore Damato 2005: a=0.89, Björn Ställberg 2009: a=0.82). Η ελληνική έκδοση του κλινικού ερωτηματολογίου CCQ για τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια αποτελεί ένα πρακτικό και χρήσιμο εργαλείο, που αναπτύχθηκε με εσωτερική συνέπεια και αξιοπιστία και είναι σε θέση να εκτιμήσει την ποιότητα ζωής των ασθενών με ΧΑΠ στην καθημερινή πράξη.