Σχεδιασμός και εφαρμογή συστήματος περιβαλλοντικής διαχείρισης ISO 14001 στο νοσοκομείο

Abstract

Objective: The Aim of this present study it the planning, growth and implementation of Environmental Management System ISO 14001:2004 in the Hospital of Athens, which has never been implemented in Greece in the public as well as in the wider private institution. Material -Method: Became imprinting of being in effect situation with regard to the environmental management of medical waste in the hospitals of Administration of Health Region (D.Y.PE.) of Attica. An environmental review which constitutes the first step for the growth of Environmental Management System. Took place in three Public Hospitals of Athens, the Anticancer Hospital "Agios Savvas”, the University Hospital “Laiko" and the General Hospital "Thriasio". A analysis followed: § The choice of Hospital in which the pilot application of Environmental Management System would be implemented. The Hospital that was selected was Anticancer "Agios Savvas" because of the particularity of care that it is granted to the patients with result the production of big quantities of chemotherapy waste. § The fixing of the Committee of Environmental Management of Hospital. § Was determined of the Environmental Policy of Hospital. § Were recorded the environmental aspects and repercussions in all the laboratories, the clinics and departments of Hospital. § Were determined the environmental aims - objectives of Hospital and were determined environmental programs. § Development of questionnaires per category of personnel. § In Hospitals Anticancer “Agios Savvas" and University “Laiko” followed distribution and completion of questionnaires in order to have an estimatation the level of knowledge, attitude and behaviour of personal as long as it concerns the management of medical waste. The questionnaire was supplemented before and after the education. § Realised education of personnel in year 2006 and was organised Training Program. § Developed Argued Processes, Directives, Documents and Files of E.M.S. § Was drawn up Handbook of Environmental Management. § Was drawn up Internal Regulation of Management Medical Dangerous and not Medical Waste. § Was drawn and developed electronic base of data. Results: Observed the changes with regard to the developed beds of Hospitals and the weight list of waste. Moreover, it was observed after the education of personnel, an improvement of environmental conscience with increased degree of concern for the environment. As long as it concerns the Departments of Hospital Infections after the acquisition of specialised knowledge with regard to the EMS, they see to for the education of personnel, so much on issues ecological practices and saving of energy, as long as on issues of environmental management and control. Regard to the departments of Supplies that existed, important changes with regard to the specifications for the supplies of goods and the services of Hospital. The result was that they proceeded in modifications of terms of competitions, placing ecological criteria insofar as really it is feasible, seeking products that are friendly with the environment. The Sanitary staff and remaining auxiliary personnel has existed victim of working accident at the hour of work, in percentage 61,39%. It deserves to mark that, from the personnel that has suffered wound percentage 26,61% him it has not declared to the Committee of Hospital Infections. The analysis of data has resulted that in percentage 100% the medical personnel and administrative him has not reported in the Committee of Infections. In percentage 75% the nursing personnel and the personnel of cleanness, have been injured and him he has not declared while as long as it concerns the scientific not medical personnel the corresponding percentage amounted in 6,14%. In the percentage of 26,37% the personnel is not vaccinated for Hepatitis B, and in percentage 45% is not vaccinated for the Tetanus. In regard to the results after the education of personnel it resulted that existed statistically important increase of level of knowledge of all categories of workers with regard to the management of medical waste. Remarkable it is that percentage of equitable answers was altered in most questions by 10% that was before the education in 70%, 80%, 90% until 100% after the education. Deductively from above it becomes perceptible that the education constitutes the decisive tool for the equitable application of Environmental Management System. The comprehension of the contribution of application of Environmental Management System in the space of health in the modern season it constitutes subject of more major importance, in which it will be supposed is demonstrated the proportional attention, in view the big changes of devalorisation that exist last the quality of environment and what threaten always more the public health.

Σκοπός: Ο σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να γίνει σχεδιασμός, ανάπτυξη και εφαρμογή του Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης κατά ISO 14001:2004 σε Νοσοκομείο της Αθήνας, πράγμα που παρελθόν δεν γίνει ποτέ στην Ελλάδα στο δημόσιο αλλά και στο ευρύτερο ιδιωτικό φορέα. Υλικό-Μέθοδος: Έγινε αποτύπωση της ισχύουσας κατάστασης σχετικά με τη περιβαλλοντική διαχείριση των ιατρικών αποβλήτων στα Νοσοκομεία ευθύνης της Α΄ Διοίκησης Υγειονομικής Περιφέρειας (Δ.Υ.ΠΕ.) Αττικής. Πραγματοποιήθηκε περιβαλλοντική επισκόπηση η οποία αποτελεί το πρώτο βήμα για την ανάπτυξη του Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης. Η επισκόπηση αναπτύχθηκε σε τρία Δημόσια Νοσοκομεία της Αθήνας το Γ.Ν.Α. «Άγιος Σάββας», το Γ.Ν.Α. «Λαϊκό» και το Γ.Ν.Α. «Θριάσειο». Κατόπιν έγινε ανάλυση των δεδομένων και ακολούθησε: § Επιλογή του Νοσοκομείου στο οποίο έγινε πιλοτική εφαρμογή του Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης. Το Νοσοκομείο που επιλέγει ήταν το Αντικαρκινικό Γ.Ν.Α. «Άγιος Σάββας» λόγω της ιδιαιτερότητας της περίθαλψης που χορηγείται στους νοσηλευόμενους ασθενείς με αποτέλεσμα την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων κυτταροστατικών αποβλήτων. § Ορίστηκε η Επιτροπή Περιβαλλοντικής Διαχείρισης του Νοσοκομείου. § Καθορίστηκε η Περιβαλλοντική Πολιτική του Νοσοκομείου. § Καταγράφηκαν οι περιβαλλοντικές πτυχές και επιπτώσεις σε όλα τα εργαστήρια, τις κλινικές και τμήματα του Νοσοκομείου. § Προσδιορίστηκαν οι περιβαλλοντικοί σκοποί - στόχοι του Νοσοκομείου και καθορίστηκαν περιβαλλοντικά προγράμματα. § Αναπτύχθηκαν ερωτηματολόγια ανά κατηγορία προσωπικού, λαμβάνοντας υπόψη τους όρους και τα μέτρα της Νομοθεσίας για τη διαχείριση των ιατρικών αποβλήτων. § Στα Νοσοκομεία Γ.Ν.Α. «Άγιος Σάββας» και Γ.Ν.Α. «Λαϊκό» ακολούθησε διανομή και συμπλήρωση των ερωτηματολόγιων για να γίνει εκτίμηση του επίπεδου γνώσεως, στάσεως και συμπεριφοράς του προσωπικού όσο αφορά τη διαχείριση των ιατρικών αποβλήτων. Το ερωτηματολόγιο συμπληρώθηκε πριν και μετά την εκπαίδευση. § Πραγματοποιήθηκε εκπαίδευση του προσωπικού το έτος 2006 και οργανώθηκε Επιμορφωτικό Πρόγραμμα, δεκατριών (13) κύκλων σεμιναρίων με θέμα «Περιβαλλοντική Διαχείριση Ιατρικών Αποβλήτων» στο οποίο αναπτύχθηκε το πρότυπο ISO 14001 και η εφαρμογή του στο χώρο του νοσοκομείου. § Αναπτύχθηκαν Τεκμηριωμένες Διαδικασίες, Οδηγίες, Έγγραφα και Αρχεία του Σ.Π.Δ. § Συντάχθηκε Εγχειρίδιο Περιβαλλοντικής Διαχείρισης. § Συντάχθηκε Εσωτερικός Κανονισμός Διαχείρισης Ιατρικών Επικίνδυνων και μη Ιατρικών Αποβλήτων. § Σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε ηλεκτρονική βάση δεδομένων. Αποτελέσματα: Παρατηρήθηκαν μεταβολές σχετικά με τις ανεπτυγμένες κλίνες των Νοσοκομείων και το ζυγολόγιο των αποβλήτων. Επιπλέον, παρατηρήθηκε μετά την εκπαίδευση του προσωπικού, βελτίωση της περιβαλλοντικής συνείδησης με αυξημένο βαθμό ανησυχίας για το περιβάλλον. Όσο αφορά τα Τμήματα Νοσοκομειακών Λοιμώξεων μετά την απόκτηση των εξειδικευμένων γνώσεων σχετικά με το ΣΠΔ, μεριμνούν για την εκπαίδευση του προσωπικού, τόσο σε θέματα οικολογικών πρακτικών και εξοικονόμησης ενέργειας, όσο σε θέματα περιβαλλοντικής διαχείρισης και ελέγχου. Αναφορικά με τα Τμήματα Προμηθειών υπήρξαν σημαντικές αλλαγές σχετικά με τις προδιαγραφές για τις προμήθειες των αγαθών και των υπηρεσιών του Νοσοκομείου, θέτοντας οικολογικά κριτήρια στο μέτρο που πραγματικά είναι εφικτό, αναζητώντας προϊόντα που είναι φιλικά με το περιβάλλον. Επιπλέον βρέθηκε ότι το υγειονομικό, παραϊατρικό και λοιπό βοηθητικό προσωπικό έχει υπάρξει θύμα εργατικού ατυχήματος κατά την ώρα εργασίας, σε ποσοστό 61,39%. Αξίζει να σημειωθεί ότι, από το προσωπικό που έχει υποστεί τραυματισμό ποσοστό 26,61% δεν το έχει δηλώσει στην Επιτροπή Νοσοκομειακών Λοιμώξεων. Από την ανάλυση των δεδομένων προέκυψε ότι σε ποσοστό 100% το ιατρικό προσωπικό και το διοικητικό δεν το έχει αναφέρει στην Επιτροπή Λοιμώξεων. Σε ποσοστό 75% το νοσηλευτικό προσωπικό και το προσωπικό καθαριότητας, έχει τραυματιστεί και δεν το έχει δηλώσει ενώ όσο αφορά το επιστημονικό μη ιατρικό προσωπικό το αντίστοιχο ποσοστό ανήλθε στο 6,14%. Επιπρόσθετα, σε έλεγχο που έγινε σχετικά με τις επιπτώσεις των ατυχημάτων στην υγεία του προσωπικού, βρέθηκε ότι ποσοστό 6,24% είχε επιπτώσεις στην υγεία του. Αξιοσημείωτο είναι ότι σε ποσοστό 26,37% το προσωπικό δεν είναι εμβολιασμένο για την Ηπατίτιδα Β, και σε ποσοστό 45% δεν είναι εμβολιασμένο για τον Τέτανο. Αναφορικά με τα αποτελέσματα μετά την εκπαίδευση του προσωπικού προέκυψε ότι υπήρξε στατιστικά σημαντική αύξηση του επίπεδου της γνώσης όλων των κατηγοριών των εργαζομένων σχετικά με τη διαχείριση των ιατρικών αποβλήτων. Αξιοσημείωτο είναι ότι ποσοστό των ορθών απαντήσεων μεταβλήθηκε στις περισσότερες ερωτήσεις από 10% που ήταν πριν την εκπαίδευση σε 70%,80%,90% μέχρι και 100% μετά την εκπαίδευση.