Ανίχνευση και καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης μέσω των νέων τεχνολογιών

Abstract

Emotional intelligence is the ability to perceive, interpret, express, control, evaluate and use emotions to effectively and constructively communicate and relate to others. Emotional intelligence is the rudder for feeling, thinking, learning, problem solving and decision making. The purpose of this thesis was a global and holistic approach to the concept of Emotional Intelligence and specifically to its detection, measurement and cultivation. To achieve this goal, three objectives were set that were in a harmonious and direct connection with each other for the integrated approach to the subject. The initial goal was to construct a new theoretical model of nine levels of emotional intelligence in a pyramidal form with corresponding skills and strategies aimed at the process of acquiring emotional intelligence through its gradual development and progression through the nine levels. Subsequently, the second objective and in absolute relation with the theoretical pyramid model of emotional intelligence, was the design of a scale to measure emotional intelligence for children aged 9-12 years and its psychometric properties were determined. The final scale included 45 items under nine defined factors with reasonable reliability. Evidence of quantitative validity and reliability was obtained from a sample of 506 boys and girls from the 4th, 5th, and 6th grades. The results suggest that the scale is a short, easy to use, valid, reliable and easy to understand tool. It was also concluded that the new scale is a promising measure and an optimal tool for measuring emotional intelligence for the promotion of mental health and well-being. Finally, third goal for the completion of the thesis was the creation of a serious game entitled "The Park of Emotions". This game was based on the nine level pyramid of emotional intelligence, had conceptual relevance to the questions of the EI measurement scale, and served as an intervention tool. The potential of digital games to enhance learning in various areas of child development has attracted increasing interest in children's emotional well being and social emotional difficulties. The third and final aim of this thesis was to experimentally evaluate to what extent the serious game "The Park of Emotions" improved children's emotional intelligence through the improvised scale measuring Emotional Intelligence. The study was conducted on a group of 436 children aged 9-10 years, 4th grade. To assess the impact of the program, an analysis of variance (ANOVA) was conducted on the experimental group and the control group at the pre-test stage, as well as an analysis of covariance (ANCOVA post-test stage). The results for the post-intervention ANCOVA confirmed the existence of significant differences between the groups, as participants in the experimental group had significantly higher scores compared to participants in the control group on the total score and individual subscales. Furthermore, ANCOVA results confirmed that the intervention had a similar positive effect for both sexes. Consequently, this study experimentally validates an effective intervention tool, highlighting the importance of implementing digital games aimed at improving emotional intelligence and emotional skills throughout childhood and preadolescence. "The Park of Emotions" could be considered a useful serious game that affects personal, emotional and social factors.

Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι η ικανότητα αντίληψης, ερμηνείας, έκφρασης ελέγχου, αξιολόγησης και χρήσης των συναισθημάτων για την αποτελεσματική και εποικοδομητική επικοινωνία και σχέση με τους άλλους. Η συναισθηματική νοημοσύνη αποτελεί το πηδάλιο για το συναίσθημα, τη σκέψη, τη μάθηση, την επίλυση προβλημάτων και τη λήψη αποφάσεων. Η παρούσα διατριβή είχε ως σκοπό μια σφαιρική και ολική προσέγγιση στην έννοια της Συναισθηματικής Νοημοσύνης και συγκεκριμένα στην ανίχνευση, τη μέτρηση και την καλλιέργειά της. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού τέθηκαν τρεις στόχοι που βρίσκονταν σε αρμονική και άμεση σύνδεση μεταξύ τους για την ολοκληρωμένη προσέγγιση του θέματος. Αρχικός στόχος ήταν η κατασκευή ενός νέου θεωρητικού μοντέλου εννέα επιπέδων της συναισθηματικής νοημοσύνης σε πυραμιδική μορφή με αντίστοιχες δεξιότητες και στρατηγικές που αποβλέπουν στη διαδικασία απόκτησης της συναισθηματικής νοημοσύνης μέσα από τη σταδιακή ανάπτυξή της και την ανέλιξη στα εννέα επίπεδα. Εν συνεχεία, δεύτερος στόχος και σε απόλυτη συνάρτηση με το θεωρητικό μοντέλο πυραμίδας της συναισθηματικής νοημοσύνης, αποτέλεσε η σχεδίαση μιας κλίμακας μέτρησης της συναισθηματικής νοημοσύνης για παιδιά ηλικίας 9-12 ετών και καθορίστηκαν οι ψυχομετρικές της ιδιότητες. Η τελική κλίμακα περιλάμβανε 45 στοιχεία κάτω από εννέα καθορισμένους παράγοντες με εύλογη αξιοπιστία. Αποδείξεις ποσοτικής εγκυρότητας και αξιοπιστίας λήφθηκαν από ένα δείγμα 506 αγοριών και κοριτσιών από την Δ', Ε' και ΣΤ' δημοτικού. Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η κλίμακα είναι ένα σύντομο, εύχρηστο, έγκυρο, αξιόπιστο και εύκολα κατανοητό εργαλείο. Συνήχθη, επίσης, το συμπέρασμα ότι η νέα κλίμακα είναι ένα υποσχόμενο μέτρο και ένα βέλτιστο εργαλείο για τη μέτρηση της συναισθηματικής νοημοσύνης για την προαγωγή της ψυχικής υγείας και ευεξίας. Τέλος, τρίτος στόχος για την ολοκλήρωση της διατριβής ήταν η δημιουργία ενός παιχνιδιού σοβαρού σκοπού με τίτλο «Το Πάρκο των Συναισθημάτων». Το παιχνίδι αυτό βασίστηκε στην πυραμίδα των εννέα επιπέδων της συναισθηματικής νοημοσύνης, είχε εννοιολογική συνάφεια με τις ερωτήσεις της κλίμακας μέτρησης της ΣΝ και λειτούργησε ως εργαλείο παρέμβασης. Η δυνατότητα των ψηφιακών παιχνιδιών να ενισχύσουν τη μάθηση σε διάφορους τομείς της παιδικής ανάπτυξης έχει προσελκύσει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη συναισθηματική ευημερία των παιδιών και τις κοινωνικο-συναισθηματικές δυσκολίες. Τρίτος και τελικός στόχος αυτής της διατριβής ήταν να αξιολογήσει πειραματικά σε ποιο βαθμό το παιχνίδι σοβαρού σκοπού «Το Πάρκο των Συναισθημάτων» βελτίωσε τη συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών μέσα από την αυτοσχέδια κλίμακα μέτρησης της Συναισθηματικής Νοημοσύνης. Η μελέτη διεξήχθη σε μια ομάδα 436 παιδιών ηλικίας 9-10 ετών, Δ' Δημοτικού. Για να εκτιμηθεί ο αντίκτυπος του προγράμματος, διεξήχθη ανάλυση διακύμανσης (ANOVA) στην πειραματική ομάδα και την ομάδα ελέγχου στο προ-δοκιμαστικό στάδιο, καθώς και ανάλυση συνδιακύμανσης (ANCOVA post-test). Τα αποτελέσματα για την ANCOVA μετά την παρέμβαση επιβεβαίωσαν την ύπαρξη σημαντικών διαφορών μεταξύ των ομάδων, καθώς οι συμμετέχοντες στην πειραματική ομάδα είχαν σημαντικά υψηλότερες βαθμολογίες σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες στην ομάδα ελέγχου σε ότι αφορά τη συνολική βαθμολογία και τις επιμέρους υποκλίμακες. Επιπλέον, τα αποτελέσματα της ANCOVA επιβεβαίωσαν ότι η παρέμβαση είχε παρόμοια θετική επίδραση και για τα δύο φύλα. Κατά συνέπεια, αυτή η μελέτη επικυρώνει πειραματικά ένα αποτελεσματικό εργαλείο παρέμβασης, τονίζοντας τη σημασία της εφαρμογής ψηφιακών παιχνιδιών που στοχεύουν στη βελτίωση της συναισθηματικής νοημοσύνης και των συναισθηματικών δεξιοτήτων σε όλη την παιδική ηλικία και την προεφηβεία. «Το Πάρκο των Συναισθημάτων» θα μπορούσε να θεωρηθεί ένα χρήσιμο παιχνίδι σοβαρού σκοπού που επηρεάζει τους προσωπικούς, συναισθηματικούς και κοινωνικούς παράγοντες.