Η αυτο-ρυθμιζόμενη μάθηση στη Φυσική Αγωγή μέσα από το παράδειγμα του ελληνικού παραδοσιακού χορού

Abstract

The aim of the present study was to investigate the effects of an intervention program of SRL, designed for Greek traditional dance (GDT), on students’ development and use of self-regulatory processes and dance performance. The study was based on social cognitive perspective of SRL. For that propose, ninety four (N=94) 5th and 6th grade students (49 boys and 45 girls), 11-12 years old (M=11.76+0.76), were divided into three groups of approximately equal size. The first experimental group, the second experimental group and the control group. A quasi-experimental intervention study was used with pre and post-tests. All groups were taught the subject of Greek traditional dance for twelve consecutive physical education lessons. The first experimental group received the intervention and was taught GDT with the Laban Notation-based method for Teaching Dance (LANTD), the second experimental group was taught GDT with LANTD and the control group was taught GDT with the traditional method (mimetic approach). To measure SRL processes constructs from the Metacognitive Processes in Physical Education Questionnaire (MPIPEQ) were used. In addition, the Intrinsic Motivation Inventory - Greek (IMI) as well as the Task & Ego Orientation in Sport Questionnaire (TEOSQ) were also used. Dance performance was evaluated with the Dance Performance Assessment Instrument (DPAI) (selected dances Kalamatianos and Tsamikos). Repeated-measures analysis revealed that the first experimental group, compared with the second experimental group and the control group scored significantly higher on metacognitive processes of planning, self-monitoring and evaluation. The first experimental group had significantly higher performance in intrinsic motivation and more specifically on interest/enjoyment, perceived competence and effort/importance. At the same time the first experimental group scored significantly higher on mastery goals and significantly lower on performance goals than the other groups. In addition, the first experimental group demonstrated significantly higher dance performance in comparison to the other groups, while the second experimental group scored significantly higher than the control group. Furthermore, results revealed significant interactions between groups and measurements for all the SRL processes (η2 from .73 to .80) and dance performance (Kalamatianos, η2=.31, Tsamikos, η2=.61). According to the above results the first experimental group surpassed the other two groups and the second experimental group outperformed the control group. In conclusion, the results indicated that the intervention program for the promotion of SRL had a positive effect on the development of student’s self-regulation processes and dance performance. In addition, the present study provided evidence that the promotion of SRL could be achieved by guided and explicit SRL instruction. However, future research of SRL is recommended in order the function of SRL in teaching practice of GTT to be accomplished.

Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η διερεύνηση της αποτελεσματικότητας ενός προγράμματος προαγωγής της αυτο-ρυθμιζόμενης μάθησης, ειδικά σχεδιασμένου για τον ελληνικό παραδοσιακό χορό (ΕΠΧ) στη φυσική αγωγή, (α) στην ανάπτυξη και χρήση διαδικασιών αυτο-ρύθμισης από μαθητές/τριες της Ε΄ και Στ΄ δημοτικού και (β) στη χορευτική επίδοση των μαθητών/τριών. Η εργασία στηρίχθηκε θεωρητικά στην κοινωνικογνωστική προσέγγιση της αυτο-ρύθμισης της μάθησης. Στην έρευνα συμμετείχαν συνολικά 94 μαθητές/τριες (49 αγόρια και 45 κορίτσια, ΜΟ=11.26 + 0.76 έτη), που κατανεμήθηκαν σε τρεις ομάδες: α) πρώτη πειραματική ομάδα (ΠΟ1), β) δεύτερη πειραματική ομάδα (ΠΟ2) και γ) ομάδα ελέγχου (ΟΕ). Και στις τρεις ομάδες διδάχθηκε το αντικείμενο του ΕΠΧ σε δώδεκα συνεχόμενα μαθήματα στη φυσική αγωγή. Η ΠΟ1 ακολούθησε το πρόγραμμα παρέμβασης για την προαγωγή της αυτo-ρυθμιζόμενης μάθησης και διδάχθηκε ΕΠΧ με τη μέθοδο σημειογραφίας Laban. Η ΠΟ2 διδάχθηκε ΕΠΧ με τη μέθοδο σημειογραφίας Laban, ενώ η ΟΕ διδάχθηκε ΕΠΧ με τη συμβατική διδασκαλία του ΕΠΧ, δηλαδή, μέσω της μίμησης πρότυπου μοντέλου επίδειξης. Για την αξιολόγηση των διαδικασιών αυτο-ρύθμισης των συμμετεχόντων χρησιμοποιήθηκαν: α) τρεις υποκλίμακες του Ερωτηματολογίου Μεταγνωστικών Διεργασιών στη Φυσική Αγωγή (ΕΜΔΦΑ), β) το Task & Ego Orientation in Sport Questionnaire (TEOSQ) και γ) η ελληνική έκδοση του Intrinsic Motivation Inventory (IMI). Η εκτίμηση της χορευτικής επίδοσης των μαθητών/τριών έγινε με το όργανο Αξιολόγησης της Χορευτικής Επίδοσης (Α.Χ.ΕΠ.), χρησιμοποιώντας τους χορούς Καλαματιανό και Τσάμικο. Όλες οι παραπάνω παράμετροι αξιολογήθηκαν πριν και μετά από την εφαρμογή του προγράμματος, ενώ για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν αναλύσεις διακύμανσεις επαναλαμβανόμενων μετρήσεων και αναλύσεις συνδιακύμανσης. Από τα αποτελέσματα διαπιστώθηκε σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων «μέτρηση» και «ομάδα» σε όλες τις διαδικασίες αυτο-ρύθμισης (η2 από .73 έως .80), καθώς και στην χορευτική επίδοση (Καλαματιανός, η2=.31) και (Τσάμικος, η2=.61). Ειδικότερα, οι μαθητές/τριες της ΠΟ1 βελτίωσαν στατιστικά σημαντικά: α) τη χρήση των μεταγνωστικών διαδικασιών του σχεδιασμού, της αυτο-παρακολούθησης και της αξιολόγησης, β) τους προσανατολισμούς στόχων στη μάθηση, με αντίστοιχη σημαντική μείωση στους προσανατολισμούς στόχων στη απόδοση και γ) τα εσωτερικά κίνητρα (ευχαρίστηση-ενδιαφέρον, προσπάθεια-σημαντικότητα και αντιλαμβανόμενη ικανότητα), ακολουθούμενοι από τους μαθητές/τριες της ΠΟ2 και της ΟΕ. Επιπρόσθετα, οι μαθητές/τριες της ΠΟ1 παρουσίασαν στατιστικά σημαντική βελτίωση στη χορευτική επίδοση των αξιολογούμενων χορών, ξεπερνώντας τους μαθητές/τριες της ΠΟ2 και της ΟΕ, ενώ η ΠΟ2 υπερείχε της ΟΕ. Συμπερασματικά, από την παρούσα έρευνα υποστηρίζεται ότι είναι εφικτή η ανάπτυξη και χρήση διαδικασιών αυτο-ρύθμισης στο μάθημα του ΕΠΧ στη φυσική αγωγή, από μαθητές/τριες της Ε΄ και Στ΄ δημοτικού και ότι η χρήση των διαδικασιών αυτών μπορεί να ενισχύσει τη χορευτική επίδοση. Η περαιτέρω, ωστόσο, διερεύνηση του τρόπου λειτουργίας της αυτο-ρυθμιζόμενης μάθησης θα συνεισέφερε θετικά στην πληρέστερη κατανόηση του μηχανισμού της διαδικασίας της αυτο-ρύθμισης, καθώς και στη διδακτική πρακτική του ΕΠΧ.