Διερεύνηση των απόψεων και των πρακτικών υποψήφιων εκπαιδευτικών για τη διδασκαλία της Ιστορίας μέσα από την εφαρμογή και την αξιολόγηση εναλλακτικών διδακτικών προσεγγίσεων

Abstract

Contemporary research substantiate that didactic choices in subject of History have a significant impact on the interest of primary students, who seek for alternative and innovative teaching methods, pointing out their aversion to memorization and the lack of interest on this lesson. Teachers by their side, even they comprehend the reasons making the subject of History boring for the majority of students, they consider that avoiding tediousness is impossible, so they bring forward the need to be educated in alternative teaching methods. Thus, the subject of History cannot be magically freed from the shackles of traditional teaching methods and mechanical memorization, as it is deemed necessary to reform it based on modern learning theories, which focus on the utilization of Public History. Besides, the person gets accustomed with historical events also outside of school, since Public History shapes its historical culture and influences its historical thought and consciousness more than the History resulting from scientific processes. It is therefore necessary to train future teachers in innovative teaching practices, such as Historical Educomic, CineScience, Debate, Role Playing, Field Trips / Studies, ΙCT that will actively contribute to the reform of the teaching of History. Such case is the research of the specific PhD thesis that studies the differentiation of views and practices among the students of Department of Primary Education, University of Western Macedonia on the teaching of subject of History after their specialized involvement with alternative teaching approaches in the context of a six-month course. The results of the research, which was designed and implemented in two phases, suggest that, while at first the students seem cautious and displaying confused views on innovative practices, in the process their views differ and move away from the traditional teaching methodology as they get to know modern tools for the historical education of primary students. In addition, during their Graduate Training their teaching choices differ from those of their fellow students who have not dealt with alternative teaching approaches and despite any training in History Teaching tend to apply teaching methods that they remember from their personal school experience.

Σύγχρονες έρευνες τεκμηριώνουν ότι οι διδακτικές επιλογές στο μάθημα της Ιστορίας διαδραματίζουν καίριο ρόλο και επηρεάζουν το ενδιαφέρον των μαθητών και των μαθητριών, οι οποίοι/ες επιζητούν εναλλακτικές και καινοτόμες μεθόδους διδασκαλίας τονίζοντας την αποστροφή τους προς την απομνημόνευση και την αδιαφορία τους για το συγκεκριμένο διδακτικό αντικείμενο, όταν διεξάγεται με συμβατικούς όρους. Οι εκπαιδευτικοί από την πλευρά τους, ενώ κατανοούν τους λόγους εξαιτίας των οποίων η Ιστορία αποτελεί για τους/τις περισσότερους/ες μαθητές/τριες ένα βαρετό και δυσνόητο μάθημα, θεωρούν αδύνατη την αποφυγή εμφάνισης πλήξης και επιτακτική την ανάγκη επιμόρφωσης πάνω σε εναλλακτικές διδακτικές πρακτικές. Το μάθημα της Ιστορίας, επομένως, δεν είναι δυνατόν να απελευθερωθεί ως διά μαγείας από τα δεσμά της μετωπικής αφήγησης και της μηχανικής αποστήθισης, καθώς κρίνεται απαραίτητη η αναμόρφωσή του με βάση τις σύγχρονες θεωρίες μάθησης, οι οποίες στρέφονται και στην αξιοποίηση της Δημόσιας Ιστορίας. Άλλωστε, το άτομο εξοικειώνεται με τα ιστορικά γεγονότα και εκτός σχολικής τάξης, αφού η Δημόσια Ιστορία διαμορφώνει την ιστορική του κουλτούρα και επηρεάζει την ιστορική σκέψη και συνείδησή του περισσότερο από την Ιστορία που προκύπτει από επιστημονικές διαδικασίες. Κρίνεται, λοιπόν, απαραίτητη η εκπαίδευση των μελλοντικών εκπαιδευτικών σε καινοτόμες διδακτικές πρακτικές, όπως το Historical Educomic, το CineScience, τη διαλογική αντιπαράθεση, το παιχνίδι ρόλων, τη μελέτη και επίσκεψη ιστορικού τοπίου, τα εργαλεία των Νέων Τεχνολογιών, που θα συμβάλλουν ενεργά στην ανανέωση του ιστορικού μαθήματος. Μια τέτοια περίπτωση αποτελεί και η έρευνα της συγκεκριμένης διδακτορικής διατριβής που μελετά τη διαφοροποίηση των απόψεων και των πρακτικών των φοιτητών/τριών του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας σχετικά με τη διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας μετά από την εξειδικευμένη ενασχόλησή τους με εναλλακτικές διδακτικές προσεγγίσεις στο πλαίσιο του Προγράμματος Σπουδών. Τα αποτελέσματα της έρευνας, που σχεδιάσθηκε και υλοποιήθηκε σε δύο φάσεις, υποστηρίζουν πως, ενώ στην αρχή οι φοιτητές και οι φοιτήτριες φαίνονται επιφυλακτικοί/ές και παρουσιάζουν συγκεχυμένες απόψεις για τις καινοτόμες πρακτικές, στην πορεία οι απόψεις τους διαφοροποιούνται και απομακρύνονται από την παραδοσιακή διδακτική μεθοδολογία γνωρίζοντας σύγχρονα εργαλεία για την ιστορική εκπαίδευση των μαθητών/τριών. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της Πρακτικής τους Άσκησης οι φοιτητές/τριες του δείγματος διαφοροποίησαν δραστικά τις διδακτικές τους επιλογές σε σχέση με συμφοιτητές/τριές τους που δεν είχαν ασχοληθεί με εναλλακτικές διδακτικές προσεγγίσεις και παρά την όποια κατάρτισή τους στη Διδακτική της Ιστορίας τείνουν να αξιοποιούν τρόπους διδασκαλίας που ανακαλούν από την προσωπική τους σχολική εμπειρία.