The effect of breastfeeding and vitamin D status on the susceptibility of infants to infections

Abstract

OBJECTIVE: The objective of this study was to determine any association between VitD status and common infections (respiratory tract infections, gastroenteritis and urinary tract infections) in hospitalized children aged less than 2 years. As a second objective was to explore the possible effects of breastfeeding (BF), season and VitD supplementation on the susceptibility of infants to common infections. METHODS: Children under 2 years of age hospitalized during a 2-year period with common infections were recruited. A group of age and gender-matched clinically healthy children were included as controls. Structured questionnaires were used to attain information concerning clinical characteristics like age, gender, gestational age, birth weight, mode of delivery and types of nutrition (BF, formula and mixed feeding) supplementation or not with VitD as well as season of admission. Serum 25(OH)D concentrations were measured and compared between groups and controls. Serum 25(OH)D concentrations ≥20ng/ml considered sufficient. A p-value ≤ 0.05 was considered statistically significant.RESULTS-CONCLUTIONS: The study group consisted of 449 cases (95 URTIs, 99 LRTIs, 61 gastroenteritis and 61 UTIs) and 133 healthy controls.The majority of infants and young children admitted to hospital are not VitD deficient probably due to the implementation of exogenous VitD intake (400IU/d) right from birth especially for the breastfed ones. VitD was not different in the children with common infections from controls suggesting a VitD independent effect on the infection rates examined. No differences were found in the serum levels of vitD in infants with infections and in controls between the two periods (seasons), except for gastroenteritis, while there was a significant difference in the incidence of infections and especially of the lower respiratory tract where it was greater in winter/spring. In gastroenteritis, despite the higher 25(OH)D in summer/autumn, there was a higher incidence of disease than in winter/spring. Regarding comparisons between the frequency of infants with vitD deficiency or not, no differences were found between the infected and control groups. Exclusive breastfeeding does not seem to have the best effect on infection rates between groups. However, the number of infants under exclusive BF was relatively small to be adequately evaluated and also shows that in Greece the percentage of BF is very low. In addition, serum 25(OH)D levels did not differ between patients and controls with respect to the type of feeding, most likely due to vitamin D supplementation. No difference in infection rates was found between infants receiving and those not receiving vitamin D supplementation. Nevertheless, 25(OH)D levels were significantly higher in infants receiving supplementation.

ΣΚΟΠΟΣ: Η διερεύνηση της σχέσης ή μη της βιταμίνης D σε νοσηλευόμενα παιδιά κάτω των 2 ετών με ενεργό λοίμωξη (ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού, γαστρεντερικού και ουροποιητικού συστήματος). Επίσης, η διερεύνηση επιδράσεων του αποκλειστικού μητρικού θηλασμού, της εποχής αλλά και της εξωγενούς χορήγησης βιταμίνης D στην εμφάνιση των υπό μελέτη λοιμώξεων. ΜΕΘΟΔΟΣ: Το δείγμα περιλάμβανε βρέφη και παιδιά ηλικίας κάτω των 2 ετών με κοινές παιδικές λοιμώξεις που νοσηλεύτηκαν, κατά τη διάρκεια 2 ετών. Ως ομάδα ελέγχου (μάρτυρες) χρησιμοποιήθηκαν μια ομάδα κλινικά υγιών παιδιών παρόμοιας ηλικίας και φύλου. Χρησιμοποιήθηκαν δομημένα ερωτηματολόγια για την καταγραφή κλινικών χαρακτηριστικών όπως ηλικία, γένος, ηλικία κύησης, βάρος γέννησης, είδος τοκετού και είδος διατροφής (αποκλειστικός μητρικός θηλασμός, βρεφικό γάλα, μικτή διατροφή), συμπλήρωμα ή όχι βιταμίνης D. Μέτρηση και σύγκριση των επιπέδων της 25(OH)D στον ορό μεταξύ ασθενών και μαρτύρων. Συγκεντρώσεις στον ορό 25(OH)D≥20ng/ml θεωρήθηκαν επαρκείς. Διαφορές με p≤0,05 θεωρήθηκαν στατιστικώς σημαντικές. ΑΠΟΤΕΛΑΣΜΑΤΑ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η ομάδα μελέτης αποτελούνταν από 316 ασθενείς (95 με λοίμωξη ανώτερου αναπνευστικού, 99 με λοίμωξη κατώτερου αναπνευστικού, 61 με γαστρεντερίτιδα, 61 με λοιμώξεις ουροποιητικού) και 133 υγιείς μάρτυρες. Η πλειοψηφία των βρεφών και των μικρών παιδιών που νοσηλεύτηκαν δεν έχουν ανεπάρκεια βιταμίνης D πιθανώς λόγω της εξωγενούς πρόσληψης βιταμίνης D (400IU/d) από τις πρώτες μέρες γέννησή τους, ειδικά για αυτά που θηλάζουν αποκλειστικά. Η βιταμίνη D δεν διέφερε στα παιδιά με τις λοιμώξεις που μελετήσαμε από ότι στα παιδιά μάρτυρες που δείχνει ότι η βιταμίνη D δεν φαίνεται να έχει επίδραση στη συχνότητα αυτών των λοιμώξεων. Δεν βρέθηκαν διαφορές στα επίπεδα βιταμίνης D στον ορό των βρεφών με λοιμώξεις και στους μάρτυρες μεταξύ των δύο περιόδων (εποχές), εκτός της γαστρεντερίτιδας, ενώ υπήρξε σημαντική διαφορά στη συχνότητα των λοιμώξεων και ειδικότερα του κατώτερου αναπνευστικού όπου ήταν πιο μεγάλη την περίοδο χειμώνα/άνοιξη. Στη γαστρεντερίτιδα παρά την υψηλότερη 25(OH)D το καλοκαίρι/φθινόπωρο υπήρξε και ψηλότερη συχνότητα νόσησης απ' ότι το χειμώνα/άνοιξη. Σχετικά με συγκρίσεις μεταξύ της συχνότητας των παιδιών με ανεπάρκεια βιταμίνης D ή μη, δε βρέθηκαν διαφορές μεταξύ των ομάδων ασθενών και μαρτύρων. Ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός δεν φαίνεται να επηρεάζει προς το καλύτερο τα ποσοστά των λοιμώξεων μεταξύ των ομάδων. Ωστόσο ο αριθμός των βρεφών υπό αποκλειστικό ΜΘ ήταν σχετικά μικρός για να μπορέσει να αξιολογηθεί επαρκώς και να αμφισβητήσει τα πλεονεκτήματα του ΜΘ επίσης, δείχνει ότι στην Ελλάδα το ποσοστό ΜΘ είναι πολύ χαμηλό. Επιπλέον, τα επίπεδα της 25(ΟΗ)D στον ορό δεν διέφεραν μεταξύ των ασθενών και μαρτύρων σε σχέση με το είδος της σίτισης πιθανότατα λόγω λήψης συμπληρώματος βιταμίνης D. Δεν βρέθηκε διαφορά στα ποσοστά λοίμωξης μεταξύ παιδιών που λάμβαναν και αυτών που δεν λάμβαναν συμπλήρωμα βιταμίνης D. Παρ 'όλα αυτά, τα επίπεδα 25(ΟΗ)D ήταν σημαντικά υψηλότερα στα παιδιά που λάμβαναν συμπλήρωμα.