Ετερότητα και ειρηνευτική δημοσιογραφία: η περίπτωση της μετανάστευσης στον ελληνικό τύπο κατά την περίοδο της κρίσης

Abstract

The subject of this doctoral dissertation is to investigate the way in which four Greek newspapers (I Avgi, Ta Nea, I Kathimerini and Eleftheros Typos) have portrayed immigration in crisis-stricken Greece. Our research examines this issue in the light of the theoretical approach of peace journalism as an emerging research and teaching field for the study of conflicts. Peace journalism has been developing as an autonomous branch of peace and communication studies since the 1970s. It is only recently, however, and especially during the last decade, that it began to evolve dynamically, as evidenced by the production of dozens of research papers that seek to enhance the theoretical and methodological foundations of the new field. This thesis aims to contribute especially to the development of the theoretical framework of peace journalism and its extension to the field of diversity, by enriching its theory with approaches from the field of stereotypes. We therefore propose an analytical model for the study of diversity, with an emphasis on immigration, which is based on the theory of peace journalism and stereotypes as well as the thorough observation and processing of a carefully selected sample of newspaper articles.

Αντικείμενο της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι η διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο τέσσερις ελληνικές εφημερίδες (η Αυγή, τα Νέα, η Καθημερινή και ο Ελεύθερος Τύπος) αναπαρέστησαν το φαινόμενο της μετανάστευσης στην Ελλάδα, στο χρονικό πλαίσιο της κρίσης. Η έρευνά μας εξετάζει το θέμα υπό το πρίσμα της θεωρητικής προσέγγισης της ειρηνευτικής δημοσιογραφίας (peace journalism) ως ενός αναδυόμενου, παγκοσμίως, ερευνητικού και διδακτικού πεδίου για τη μελέτη των συγκρούσεων. Ήδη από τη δεκαετία του ’70, η ειρηνευτική δημοσιογραφία εμφανίζεται ως χωριστός κλάδος των ειρηνευτικών σπουδών και των σπουδών επικοινωνίας. Μόνο πρόσφατα, ωστόσο, και ιδίως την τελευταία δεκαετία, παρατηρείται μια δυναμική εξέλιξη του σχήματος, η οποία οφείλεται στην παραγωγή δεκάδων επιστημονικών άρθρων και ερευνητικών εργασιών που ενισχύουν τα θεωρητικά και μεθοδολογικά θεμέλια του νέου επιστημονικού πεδίου. Η παρούσα διδακτορική διατριβή επιδιώκει ακριβώς να συμβάλει στην ανάπτυξη του θεωρητικού σχήματος και στην επέκτασή του στο πεδίο της ετερότητας, εμπλουτίζοντας το θεωρητικό πλαίσιο με προσεγγίσεις από το πεδίο των στερεοτύπων. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνουμε ένα αναλυτικό μοντέλο για τη μελέτη της ετερότητας, με έμφαση στη μετανάστευση, το οποίο έχει ερείσματα αφενός στη θεωρία της ειρηνευτικής δημοσιογραφίας και των στερεοτύπων και αφετέρου στην ενδελεχή παρατήρηση και επεξεργασία ενός προσεκτικά επιλεγμένου δείγματος δημοσιευμάτων.