Η επίδραση της μεταμόσχευσης νεφρού από ζώντες και αποβιώσαντες δότες σε καθιερωμένους και νεότερους βιοδείκτες καρδιαγγειακού κινδύνου

Abstract

Background. Cardiovascular disease remains the leading cause of death after kidney transplantation. Notably, cardiovascular risk is increased in the early post-transplant period, especially in kidney transplant recipients from deceased compared to those of living donors.Methods. In this prospective study we evaluated proprotein convertase subtilisin/kexin type 9 (PCSK9), a newly recognized biomarker of cardiovascular risk and interleukin (IL)-6, a biomarker of inflammation, in the early post-transplant period. A total of eighty-three (83) patients with end-stage renal disease (ESRD) were enrolled. Ten out of them remained on the waiting-list and served as control group. Seventy-three patients were transplanted, half of them from a living and the others from a deceased donor. PCSK9 and IL-6 were assessed pre-transplantation (day 0), at 1 month and at 6 months post-transplantation. Results. We observed an increase in PCSK9 levels after transplantation that persisted for 6 months (p<0.001). During the same period, IL-6 levels were significantly reduced. There was no correlation between PCSK9 and IL-6 levels during follow-up while differences were observed between living and deceased-donor recipients both in the levels of PCSK9 and in the other inflammatory biomarkers. Delayed graft function (DGF) was altered in relation to IL-6 levels in deceased-donor transplants. Conclusions. Notably, biomarkers of systemic inflammation are improved early after transplantation, especially in living-donor recipients, while PCSK9 still remains increased. The period after transplantation is crucial since any kidney injury during this time can affect long-term outcome. Early interventions could probably be beneficial for long-term transplant and recipient outcomes.

Σκοπός: Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την κύρια αιτία θνητότητας μετά από μεταμόσχευση νεφρού. Στην πρώιμη μεταμοσχευτική περίοδο ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος, ειδικά στους λήπτες μοσχευμάτων από αποβιώσαντα δότη συγκριτικά με αυτούς από ζώντα δότη. Υλικό & Μέθοδος: Πρόκειται για προοπτική μελέτη παρακολούθησης της Proprotein convertase subtilisin/kexintype 9 (PCSK9), ενός πρόσφατα αναγνωρισμένου βιοδείκτη καρδιαγγειακού κινδύνου και της Ιντερλευκίνης (IL)-6, ενός βιοδείκτη φλεγμονής, στην πρώιμη μεταμοσχευτική περίοδο. Συνολικά στη μελέτη συμπεριελήφθησαν 83 ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο τελικού σταδίου. Δέκα από αυτούς παρέμειναν στο μητρώο αναμονής για μεταμόσχευση και χρησίμευσαν σαν ομάδα ελέγχου, ενώ εβδομήντα τρεις ασθενείς υποβλήθηκαν σε μεταμόσχευση νεφρού, οι μισοί περίπου από ζώντα και οι υπόλοιποι από αποβιώσαντα δότη. Οι τιμές της PCSK9 και της IL-6 αξιολογήθηκαν πριν από τη μεταμόσχευση (ημέρα 0), 1 μήνα και 6 μήνες μετά τη μεταμόσχευση νεφρού. Αποτελέσματα: Υπήρξε σημαντική αύξηση των επιπέδων της PCSK9 μετά από τη μεταμόσχευση νεφρού που παρέμεινε αυξημένη τους πρώτους 6 μήνες (p <0,001). Κατά την ίδια χρονική περίοδο, τα επίπεδα της IL-6 μειώθηκαν σημαντικά. Δεν υπήρξε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων PCSK9 και IL-6 κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης, ενώ παρατηρήθηκαν διαφορές μεταξύ των μεταμοσχευμένων από ζώντα και αποβιώσαντα δότη, τόσο στα επίπεδα της PCSK9, όσο και στους άλλους φλεγμονώδεις βιοδείκτες. Η καθυστερημένη λειτουργία του μοσχεύματος (DGF) συσχετίστηκε με τα επίπεδα της IL-6 στους μεταμοσχευμένους από αποβιώσαντα δότη. Συμπέρασματα: Την άμεση μεταμοσχευτική περίοδο οι φλεγμονώδεις βιοδείκτες παρουσιάζουν μείωση, ειδικά στους μεταμοσχευμένους από ζώντα δότη, ενώ τα επίπεδα της PCSK9 παραμένουν υψηλά,. Η περίοδος αυτή είναι ιδιαίτερης σημασίας, αφού οι μεταβολές που συμβαίνουν στο νεφρό μπορεί να επηρεάσουν τα μακροχρόνια αποτελέσματα της μεταμόσχευσης. Πρώιμες θεραπευτικές φαρμακευτικές παρεμβάσεις πιθανόν να αποδειχθούν ωφέλιμες για τους ασθενείς αυτούς.