Εκτίμηση της λειτουργικής κατάστασης in vitro των CD4+T κυττάρων ληπτών νεφρικού μοσχεύματος με μέτρηση της συγκέντρωσης του ενδοκυττάριου νουκλεοτιδίου adenosine triphosphate (ATP)

Abstract

Previous studies have shown that intracellular ATP (iATP) in activated CD4 T cells in vitro may identify patients at risk of infection or rejection post transplantation (Tx). In this study, we evaluated whether this test could identify the “level of risk” in 656 renal transplant recipients (RTRs) with good and stable graft function. Then, we compared the results of iATP in stable RTRs with the results of iATP in patients with infection or rejection as well as with immunosuppression protocols. Therefore, 1095 blood samples from stable RTRs, 56 samples from RTRs with infection, 7 samples from RTRs with rejection as well as 200 samples from healthy blood donors (normal controls -NC) were collected in two years time and analyzed using Cylex Immuknow assay. The classification of T cell response into strong, moderate and low revealed significant difference between patient’s and NC’s in low and strong responses (p<0.001 and p=0.021, respectively). The great majority of patients’ samples exhibited moderate immune response (72.2%) comparable to NC (75%). Interestingly, 128 of the patients had fluctuated T cell response between the three response zones. All patients were clinically stable for at least one month after the test. T cell response was increased after time post transplantation (p<0.001) and was found higher in protocols using Azathioprine versus other immunosuppression (p<0.001) and Cyclosporine instead of Tacrolimus (p=0.012). In addition, the measurement of intracellular levels of ATP of CD4+T lymphocytes was associated with infection (p=0.001). Regarding rejections, no correlation was found (p=0.068) but because of the small number of patients with biopsy proven rejection, further research is needed for conducting reliable conclusions.According to the results of this study, we are not able to support with safety this assay as immune monitoring test post transplantation in clinically stable renal transplant recipients. On the contrast, measuring of iATP in CD4 T cells is a valuable tool for estimating T cell activation capacity. Since T cell activation is mainly affected by immunosuppression this test may give information regarding the efficacy of different immunosuppressive protocols.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι το ενδοκυττάριο ΑΤΡ (iATP) σε ενεργοποιημένα CD4+Τ κύτταρα in vitro μπορεί να εντοπίσει ασθενείς με κίνδυνο λοίμωξης ή απόρριψης μετά τη μεταμόσχευση. Σε αυτή τη μελέτη, αξιολογήσαμε καταρχήν εάν η δοκιμή αυτή θα μπορούσε να προσδιορίσει το «επίπεδο κινδύνου» σε 656 λήπτες νεφρικού μοσχεύματος (ΛΝΜ), με καλή και σταθερή λειτουργία του μοσχεύματος. Στη συνέχεια, συγκρίναμε τα αποτελέσματα της μέτρησης του iATP των σταθερών ΛΝΜ με αντίστοιχα αποτελέσματα μέτρησης iATP ασθενών με λοίμωξη ή απόρριψη καθώς και με τα πρωτόκολλα ανοσοκαταστολής. Ως εκ τούτου, 1095 δείγματα αίματος σταθερών ΛΝΜ, 56 δείγματα ΛΝΜ με λοίμωξη, 7 δείγματα ΛΝΜ με απόρριψη καθώς και 200 δείγματα από υγιείς δότες αίματος (φυσιολογικοί μάρτυρες-NC) συλλέχθηκαν σε διάστημα δύο ετών και αναλύθηκαν χρησιμοποιώντας τη δοκιμασία Cylex Immuknow. Η ταξινόμηση της Τ κυτταρικής απόκρισης σε ισχυρή, μέτρια και χαμηλή αποκάλυψαν σημαντική διαφορά μεταξύ των ασθενών και των NC στις χαμηλές και ισχυρές αποκρίσεις (p<0,001 και p=0,021, αντίστοιχα). Η μεγάλη πλειοψηφία των δειγμάτων των ασθενών παρουσίασαν μέτρια ανοσολογική απόκριση (72,2%), συγκρίσιμη με αυτή των NC (75%). Είναι ενδιαφέρον ότι 128 από τους ασθενείς είχαν διακυμάνσεις στην Τ κυτταρική απόκριση μεταξύ των τριών ζωνών απόκρισης. Όλοι οι ασθενείς ήταν κλινικά σταθεροί για τουλάχιστον ένα μήνα μετά τη μέτρηση. Η Τ κυτταρική απόκριση αυξήθηκε με τα χρόνια μετά από τη μεταμόσχευση (p< 0,001) και βρέθηκε υψηλότερη σε πρωτόκολλα που χρησιμοποιούν αζαθειοπρίνη έναντι άλλων ανοσοκατασταλτικών (p<0,001) και κυκλοσπορίνη αντί tacrolimus (p=0,012). Επίσης, η μέτρηση των ενδοκυττάριων επιπέδων του ATP των CD4+T λεμφοκύτταρων συσχετίσθηκε με τις λοιμώξεις (p=0,001). Όσον αφορά τις απορρίψεις, δεν βρέθηκε συσχέτιση (p=0,068) αλλά λόγω του μικρού αριθμού ασθενών με απόρριψη επιβεβαιωμένη με βιοψία, απαιτείται περαιτέρω έλεγχος για διεξαγωγή αξιόπιστων συμπερασμάτων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης, δεν είμαστε σε θέση να υποστηρίξουμε με ασφάλεια αυτήν τη δοκιμασία σαν ένα ανοσολογικό τεστ παρακολούθησης μετά τη μεταμόσχευση σε κλινικά σταθερούς ΛΝΜ. Σε αντίθεση, η μέτρηση του iATP των CD4 Τ κυττάρων είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για την εκτίμηση της ικανότητας ενεργοποίησης των Τ λεμφοκυττάρων. Δεδομένου ότι η ενεργοποίηση των Τ κυττάρων επηρεάζεται κυρίως από την ανοσοκαταστολή, το τεστ αυτό θα μπορούσε να δώσει πληροφορίες σχετικά με την αποτελεσματικότητα διαφόρων ανοσοκατασταλτικών πρωτόκολλων.