Η έκφραση της Survivin στο ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα και η σχέση της με τα κλινικοπαθολογοανατομικά χαρακτηριστικά και την κλινική έκβαση

Abstract

Survivin expression is a potential prognostic indicator in various carcinomas. The prognostic value of Survivin for survival in hepatocellular carcinoma, (HCC) however, remains controversial. The aim of the study is to examine the expression of the inhibitor of apoptosis Survivin in HCC, and investigate the correlation with the clinic-pathologic characteristics and overall survival (OS) following surgical resection. Sixty patients were included in the study. Survivin was expressed in 26 patients (43.3%). Survivin expression was significantly correlated to OS (p=0.014). Survivin expression was found to have statistically more frequent positive expression in patients with advanced tumor grade (p<0.001), in the cases with satellite nodules (p=0.033) and when microvascular and major vascular invasion was present (p=0.003). A statistically significant negative correlation between Survivin and BCL-2 was also noted (p=0.000). No significant correlation with sex, F-score, tumor size, clear surgical margins, extent of hepatectomy, complications, viral infection and patient age was noted. Regarding OS, in univariate unifactorial analysis using the Kaplan-Meier curves, survival was found to be significantly higher in patients with negative margins (p=0.000), negative Survivin expression (p=0.007), less extensive operations (p=0.05) and no vascular invasion (p-0,03). No significant correlation was noted between survival outcomes and the other independent variables (tumor size, BCL-2 staining, sex, grading, F-score, complications, HBV history, transfusion blood units and age). In multivariate analysis of survival (Cox Regression), using variables with differences in survival in univariate analysis (margin status, Survivin expression, vascular invasion, extent of surgery,) no variable was found to be an independent predictor of survival. Survivin expression reflects aggressive histological and clinical behavior of HCC and correlates with poorer OS. Further studies are required to confirm if Survivin can be used as a predictive biomarker to evaluate prognosis and target treatments for HCC.

Η έκφραση της Survivin αποτελεί έναν δυνητικό προγνωστικό δείκτη σε πολλά καρκινώματα. Ωστόσο, η προγνωστική αξία της για την επιβίωση στο ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (ΗΚΚ) παραμένει αμφιλεγόμενη. Σκοπός της μελέτης είναι να εξετάσει την έκφραση του αναστολέα της απόπτωσης Survivin στο ΗΚΚ και να διερευνήσει την συσχέτιση της με τα κλινικο-παθολογοανατομικά χαρακτηριστικά και την συνολική επιβίωση μετά την ηπατεκτομή. Εξήντα ασθενείς συμπεριλήφθηκαν στην μελέτη. Θετική έκφραση της Survivin διαπιστώθηκε σε 26 ασθενείς (43,3%). Η έκφραση της Survivin εμφάνιζε θετική στατιστικά σημαντική συσχέτιση με το βαθμό διαφοροποίησης του όγκου (p=0,000), την ύπαρξη δορυφόρων εστιών καρκινώματος (p=0,033) και την αγγειακή διήθηση (p=0,003). Στατιστικά σημαντική αρνητική συσχέτιση διαπιστώθηκε μεταξύ της έκφρασης της Survivin και του Bcl-2 (p=0,000) στους ασθενείς με θετική την έκφραση της Survivin. Δεν διαπιστώθηκε στατιστικώς σημαντική συσχέτιση της έκφρασης της Survivin με τους υπόλοιπους παράγοντες που εξετάσθηκαν (φύλο, F-score, μέγεθος του όγκου, μη διηθημένα χειρουργικά όρια, τύπος ηπατεκτομής, επιπλοκές επέμβασης, προϋπάρχουσα Ηπατίτιδα Β/C και ηλικία). Όσον αφορά την επιβίωση, ο συσχετισμός μεταξύ της επιβίωσης και των 16 ανεξάρτητων μεταβλητών κατέδειξε στατιστικά σημαντική αρνητική συσχέτιση με τους θετικούς στην Survivin ασθενείς (p=0,007), τους ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε μείζονα (4 τμήματα και άνω) ηπατεκτομή (p=0,05) και στις περιπτώσεις των ασθενών με αγγειακή διήθηση (p=0,03). Αντίθετα, στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση καταγράφηκε με τα αρνητικά χειρουργικά όρια (> 1 εκ.) (p=0,000). Δεν διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ της επιβίωσης και των υπόλοιπων ανεξάρτητων μεταβλητών (μέγεθος όγκου, Bcl-2 έκφραση, φύλο, διαφοροποίηση του όγκου, δορυφόρες εστίες, επιπλοκές, ιστορικό ηπατίτιδων, μεταγγίσεις και ηλικία). Κατά την πολυπαραγοντική ανάλυση της επιβίωσης (Cox regression), η συνολική επιβίωση συσχετιζόταν σημαντικά με την θετική ανοσοέκφραση της Survivin (p=0,007) και τον χαμηλό βαθμό διαφοροποίησης (p=0,000), με τις δυο αυτές μεταβλητές να αντιπροσωπεύουν αρνητικούς προγνωστικούς παράγοντες για τους ασθενείς με ΗΚΚ. Στην πολυπαραγοντική ανάλυση της επιβίωσης, η ανοσοέκφραση της Bcl-2 δεν φάνηκε να επηρεάζει στατιστικώς την επιβίωση στους ασθενείς με θετική έκφραση survivin, ακόμα και αν διαπιστώθηκε στατιστικά αρνητικός συσχετισμός στην έκφραση της survivin και του Bcl-2. Από την μελέτη προκύπτει ότι η έκφραση της Survivin αντανακλά περιπτώσεις ΗΚΚ με επιθετική ιστολογική και κλινική συμπεριφορά και συσχετίζεται με φτωχότερη συνολική επιβίωση. Κατ΄αυτό τον τρόπο καταδεικνύεται η προγνωστική σημασία της Survivin στο ΗΚΚ. Περαιτέρω μελέτες είναι απαραίτητες για να επιβεβαιωθεί εάν η Survivin μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως προγνωστικός βιοδείκτης και κατ’ επέκταση την μελλοντική δυνατότητα αξιοποίησης της Survivin σε στοχευμένη θεραπεία στο ΗΚΚ.