Η επίδραση της οικονομικής κρίσης στην τοπική αυτοδιοίκηση: διαδρομές προσαρμογής και υπέρβασης

Abstract

The aim of this thesis is to provide a classification of the Greek municipalities on the basis of their financial performance at the time of economic crisis and to examine non-economic factors that may affect their economic performance. The method followed includes the following three stages of analysis: a) a quantitative analysis of economic indicators, b) a quantitative analysis of political, administrative, development and other indicators and c) a qualitative discourse analysis through structured interviews. The municipal economic success was examined by means of accrual accounts which were used for the preparation of fourteen economic indicators. An econometric model was drawn up, using methodological tools, such as standardized values (0-100) and principal component analysis (PCA), and municipalities were ranked according to their economic performance in quadrants. In order to check the impact of non-economic factors on the economic performance of the municipalities, composite administrative, political and development indicators were drawn up. In addition, compliance indicators were created , such as the Greek Ombudsman, SEEDD-internal audit, Court of Auditors. Also, a training indicator and a commercial value indicator of properties were created. Afterwards, municipalities were ranked according to their performance in non-economic indicators. Moreover, a check of the impact of non-economic factors which can affect the economic operation of the municipalities was carried out with the help of binary regression. It resulted that the "educational level of the staff" index is a statistically significant variable ( Sig. 0.004 < 0.05) for the "economic success" of municipalities.In addition, subjective indicators were also examined, both at European level, by exploring citizens ' perceptions in 33 European countries, and at local level, by exploring perceptions of 34 municipal executives in 7 Greek municipalities. The opinions of the municipal stakeholders were codified by the Maxqda qualitative analysis tool, in the division of "Successful-Non successful" and by Sector/Field/Policy Action, based on the competences of Greek municipalities. The opinions of the municipal actors reveal that the lack of educated staff is considered to be the most crucial issue faced by municipalities in their efforts to address the economic crisis.In conclusion, the present thesis is an origianl thesis. Its originality lies in combining quantitative and qualitative analysis methods together with an inter-scientific approach, which brings a broader perspective to the topic developed in the thesis. Futhermore, this model is a tool of long term dynamic monitoring of the municipal performance in quadrants. It can be further enriched with additional quantitative and qualitative indicators. In addition, the thesis contributes to highlighting “successes” and “non successes” in the performance of municipal competencies.

Σκοπός της διατριβής είναι η ανάδειξη των οικονομικά επιτυχημένων δήμων της Ελλάδας στην περίοδο της οικονομικής κρίσης και ο προσδιορισμός παραγόντων που συμβάλλουν στη οικονομική επιτυχία τους. Η μέθοδος που ακολουθήθηκε διακρίνεται σε τρία στάδια: α) ποσοτική ανάλυση οικονομικών δεικτών, β) ποσοτική ανάλυση πολιτικών, διοικητικών, αναπτυξιακών και πρόσθετων δεικτών και γ) ποιοτική ανάλυση λόγου με δομημένες συνεντεύξεις. Για τη διερεύνηση της οικονομικής επιτυχίας των δήμων, χρησιμοποιήθηκαν απολογιστικά στοιχεία δεδουλευμένης βάσης για την κατάρτιση δεκατεσσάρων οικονομικών δεικτών. Με τη βοήθεια μεθοδολογικών εργαλείων, όπως οι τυποποιημένες τιμές (0-100) και η ανάλυση κυρίων συνιστωσών (pca), καταρτίστηκε οικονομετρικό υπόδειγμα και οι δήμοι κατατάχθηκαν βάσει της οικονομικής τους επίδοσης σε τεταρτημόρια. Για τον έλεγχο της επίδρασης μη οικονομικών παραγόντων στην οικονομική επίδοση των δήμων καταρτίστηκαν σύνθετοι διοικητικοί, πολιτικοί και αναπτυξιακοί δείκτες, δείκτες συμμόρφωσης σε ελεγκτικούς μηχανισμούς (Συνήγορος του Πολίτη, Σώμα Επιθεωρητών-Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, Ελεγκτικό Συνέδριο), δείκτης επιμόρφωσης και δείκτης εμπορικών αξιών ακινήτων . Στη συνέχεια, οι δήμοι κατατάχθηκαν με βάση την επίδοσή τους στους μη οικονομικούς δείκτες. Ο έλεγχος για την ανάδειξη των μη οικονομικών μεταβλητών που μπορούν να επηρεάσουν την «οικονομική επιτυχία» διενεργήθηκε με τη βοήθεια λογιστικής παλινδρόμησης. Από την ανωτέρω ανάλυση προέκυψε ότι ο δείκτης «Μορφωτικό Επίπεδο Προσωπικού» αποτελεί στατιστικά σημαντική μεταβλητή (Sig.0.004<0.05) για την «οικονομική επιτυχία» των δήμων. Επιπλέον, εξετάστηκαν υποκειμενικοί δείκτες, τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με τη διερεύνηση των αντιλήψεων πολιτών σε 33 ευρωπαϊκές χώρες, όσο και σε τοπικό επίπεδο, με τη διερεύνηση αντιλήψεων 34 δημοτικών στελεχών σε 7 ελληνικούς δήμους. Οι δηλώσεις των δημοτικών δρώντων κωδικοποιήθηκαν με το μεθοδολογικό εργαλείο ποιοτικής ανάλυσης maxqda, τόσο στη διχότομη βάση «επιτυχημένος-μη επιτυχημένος», όσο και κατά Τομέα/Πεδίο/Δράση πολιτικής, με βάση τις αρμοδιότητες των δήμων. Από τις δηλώσεις των δημοτικών δρώντων προκύπτει, ότι η έλλειψη μορφωμένου προσωπικού θεωρείται το σημαντικότερο μειονέκτημα των δήμων για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.Εν κατακλείδι, η παρούσα διατριβή διαθέτει την πρωτοτυπία να συνδυάζει ποσοτικές με ποιοτικές μεθόδους ανάλυσης, αλλά και διεπιστημονική προσέγγιση, προσδίδοντας μια ευρύτερη οπτική στο υπό μελέτη θέμα. Επιπλέον, το συγκεκριμένο υπόδειγμα αποτελεί ένα δυναμικό εργαλείο μακροχρόνιας παρακολούθησης της επίδοσης των δήμων σε τεταρτημόρια και μπορεί να εμπλουτιστεί με νέους δείκτες τόσο ποσοτικούς όσο και ποιοτικούς. Επίσης, η διατριβή συμβάλλει στην ανάδειξη «Επιτυχιών» και «Μη Επιτυχιών» στην άσκηση αρμοδιοτήτων των Δήμων.