Η συμπερίληψη παιδιών με τυπική και μη τυπική ανάπτυξη στη γενική τάξη και η μετάβασή τους από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό σχολείο

Abstract

The inclusive education is based on each child’s right to be a member of a common school life and to be provided with the most appropriate teaching and educational experiences. The present study takes regards that the inclusive education can address the diversity of students, taking into account that all general schools with an integrative orientation, constitute the most effective means for the achievement of education for all. In this field of inclusive education, the transition of students with disability or special educational needs from preschool to primary school is researched, recognizing that this is one of the most significant transitions in children’s lives. The process of inclusion is affected by the applied models of disability and inclusive education. The child as a complicated individual is included in a continuously developing system of interactions with family, school, neighbourhood and social relationships.The purpose of this study is to formulate the most important parameters related to inclusive education, the teacher’s opinions for the integrative education, establishing in that way the framework of transition for children with disability or special educational needs. 520 teachers (both teachers and pre-school teachers) participated in our research from the region of Epirus, who responded to questions concerning inclusion issues, issues of inclusive education and smooth transition from pre-school to primary school. An annual educational program for inclusive educational of children with autism spectrum disorders took place in a pre-school centre and in two nursery schools. It is all teachers’ common consensus that they do not have the suitable practical experience to teach in inclusion classrooms. They point out that they need further support to cover the needs of all students within the settings of a general school. They advocate in favour of that inclusive education which will be applied with the appropriate and effective programs of high quality. Both teachers and families can support the children’s transitions but what is really needed are some broader changes in our schools and communities. Children with disability or special educational needs can equally participate in the school curriculum but first school readiness to accept them equally is necessary.

Η συνεκπαίδευση βασίζεται στο δικαίωμα κάθε παιδιού να είναι μέλος της κοινής σχολικής ζωής και να του παρέχουν κατάλληλες διδακτικές και μορφωτικές εμπειρίες. Η παρούσα μελέτη θεωρεί ότι η συμπεριληπτική εκπαίδευση μπορεί να ανταποκριθεί στη διαφορετικότητα των μαθητών, λαμβάνοντας υπόψη της, ότι τα γενικά σχολεία με ενταξιακό προσανατολισμό, είναι αποτελεσματικό μέσο για την επίτευξη της εκπαίδευσης για όλους. Στο πλαίσιο της συνεκπαίδευσης, ερευνάται η μετάβαση των παιδιών με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό σχολείο, που αναγνωρίζεται ως μια από τις πιο σημαντικές μεταβάσεις που αντιμετωπίζουν τα μικρά παιδιά. Η διαδικασία της συμπερίληψης επηρεάζεται από τα εφαρμοζόμενα μοντέλα για την αναπηρία και τη συνεκπαίδευση. Το παιδί ως σύνθετος οργανισμός είναι ενταγμένο σε ένα σύστημα αλληλεπιδράσεων οικογένειας, σχολείου, γειτονιάς και κοινωνικών σχέσεων, το οποίο βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη. Σκοπός αυτής της μελέτης είναι να διατυπωθούν οι σημαντικοί παράμετροι που σχετίζονται με τη συνεκπαίδευση, οι απόψεις των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης για την ενταξιακή εκπαίδευση και να καθοριστεί το πλαίσιο μετάβασης των παιδιών με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Στην έρευνά μας, συμμετείχαν Ν:520 εκπαιδευτικοί (νηπιαγωγοί και δάσκαλοι) από την περιφέρεια της Ηπείρου που απάντησαν σε ερωτήματα για θέματα ένταξης, συνεκπαίδευσης και ομαλής μετάβασης από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό σχολείο. Υλοποιήθηκε επίσης, ετήσιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τη συνεκπαίδευση παιδιών με διαταραχές στο φάσμα του αυτισμού, σε προσχολικό κέντρο και σε δύο νηπιαγωγεία. Κοινή πεποίθηση των εκπαιδευτικών είναι, ότι δεν έχουν την κατάλληλη πρακτική εμπειρία για να διδάξουν σε τάξεις συνεκπαίδευσης. Δηλώνουν ότι χρειάζονται στήριξη για να ανταποκριθούν στις ανάγκες όλων των μαθητών στο γενικό σχολείο. Υποστηρίζουν τη συνεκπαίδευση που θα υλοποιηθεί με κατάλληλα, ποιοτικά και αποτελεσματικά προγράμματα. Οι εκπαιδευτικοί και οι οικογένειες μπορούν να στηρίξουν τις μεταβάσεις των παιδιών, χρειάζονται όμως ευρύτερες αλλαγές σε επίπεδο σχολείων και κοινοτήτων. Τα παιδιά με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες μπορούν να συμμετέχουν με ίσους όρους στο σχολικό πρόγραμμα αλλά είναι απαραίτητη η ετοιμότητα των σχολείων να τους αποδέχονται ισότιμα.