Γνωστικό-συμπεριφορικό πρόγραμμα παρέμβασης για την αντιμετώπιση του άγχους σε παιδιά δημοτικού

Abstract

High anxiety and anxiety disorders are among the most prevalent mental problems in children and they seem to interfere with children’s functioning in everyday life and affect both children’s and family’s quality of life. Aim: the aim of the present study is to evaluate the effectiveness of a cognitive-behavioral intervention program to manage anxiety in children. Method: forty-one children, 9-12 years old, with clinically elevated symptoms of anxiety participated in the study. Twenty-one children were assigned to the intervention group following a manualized cognitive-behavioral program (CBT), while the remaining twenty children were assigned to a non-active control group (CG). Assessments were made in three time points, before the intervention, at post intervention and at 6 months-follow up. Results: the results showed that both children and their parents in the CBT intervention group reported statistically significant reductions in children’s anxiety symptoms at post-intervention and at the 6-month follow-up self-reports. There was also a significant reduction in the impact that anxiety symptoms had in a given child’s life. Findings from the control group showed that both children and their parents reported no significant changes in anxiety symptoms between pre and post intervention assessments. Similarly, no changes were reported concerning the impact of anxiety in everyday life. Conclusions: These preliminary results that show significant decline in anxiety levels in the intervention group and non-significant changes in anxiety levels in the control condition, suggest that the present CB intervention program is effective in anxiety management. Another important finding of the present study was that both children and their parents in the CBT group acknowledged the reduction of post-intervention anxiety levels at approximately the same degree, suggesting that there is an agreement between children’s and parents’ reports.

Εισαγωγή: Το έντονο άγχος και κατ’ επέκταση οι αγχώδεις διαταραχές παρουσιάζουν σημαντικά ποσοστά στην παιδική ηλικία και παρεμβαίνουν τόσο στη λειτουργικότητα όσο και στην ποιότητα ζωής του παιδιού και της οικογένειάς του. Σκοπός: Η παρούσα έρευνα αποσκοπεί στο να μελετήσει την αποτελεσματικότητα ενός γνωστικού-συμπεριφορικού προγράμματος παρέμβασης για την αντιμετώπιση του άγχους στα παιδιά Δημοτικού. Μέθοδος: στην έρευνα συμμετείχαν 41 παιδιά, ηλικίας 9-12 ετών, που παρουσίαζαν κλινικά υψηλό άγχος. Από αυτά, τα 21 ακολούθησαν ένα ομαδικό, γνωστικο-συμπεριφορικό πρόγραμμα παρέμβασης (ΓΣΘ) και τα υπόλοιπα 20 δεν έλαβαν καμία παρέμβαση, αποτελώντας την ομάδα ελέγχου (ΟΕ). Οι μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν σε τρεις χρονικές στιγμές, πριν την παρέμβαση, αμέσως μετά και 6 μήνες μετά, στις επαναληπτικές μετρήσεις. Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τόσο τα παιδιά όσο και οι γονείς της ΓΣΘ ομάδας ανέφεραν στατιστικά σημαντική μείωση στα συμπτώματα του άγχους αμέσως μετά την παρέμβαση, αλλά και διατήρηση του χαμηλού επιπέδου του άγχους στις επαναληπτικές μετρήσεις, 6 μήνες μετά. Μείωση, επίσης, παρατηρήθηκε στην επίδραση του άγχους στη ζωή του παιδιού. Επίσης, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η πλειοψηφία των παιδιών της ΓΣΘ ομάδας ανταποκρίθηκε θετικά στη θεραπεία. Αντίστοιχα ευρήματα δεν υπήρχαν στην ομάδα ελέγχου, όπου τόσο οι αναφορές των παιδιών όσο και των γονέων τους δεν έδειξαν σημαντικές αλλαγές στα επίπεδα του άγχους καθώς και στην επίδραση αυτού. Συμπεράσματα: Η παρούσα έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η μείωση των συμπτωμάτων του άγχους των παιδιών της ομάδας παρέμβασης, μαζί με την απουσία βελτίωσης των παιδιών που ανήκαν στην ομάδα ελέγχου αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα της ΓΣΘ παρέμβασης στην αντιμετώπιση του παιδικού άγχους. Σημαντικό, επίσης, εύρημα αποτελεί το γεγονός ότι η μείωση του άγχους είναι ορατή τόσο από τα παιδιά όσο και από τους γονείς τους.