Μια μελέτη συναισθηματικών, κοινωνικών και γνωστικών λειτουργιών κακοποιημένων και μη κακοποιημένων παιδιών

Abstract

Abuse within the family takes place behind closed doors, so it remains a very well kept family secret, which is quite difficult to uncover. However, school environment is considered an important pole of available information mainly because children spend most of their time there and they also exhibit a variety of behaviors indicative of their traumatic experiences. The purpose of the present study was to examine the emotional, social and cognitive difficulties abused children exhibit at school.In particular, there were examined 38 physically abused children living with their families, 36 physically abused children living in institutions and 37 non abused children. The purpose was to investigate possible differences between groups regarding levels of anxiety and depression, social difficulties and deficits concerning their attention and memory abilities. Moreover, teachers' accuracy in estimating the difficulties of abused children were examined. Children’s ages varied from 6 to 12 years old.According to the results, abused children exhibit higher anxiety and depression levels and they also face more cognitive deficits which negatively affect their school performance. Furthermore, children who have been abused exhibit more aggressive behavior at school, however they do not seem to realize their own difficulties. Regarding children who have been removed from the abusive environment and live in institutions, it seems that their difficulties are even more intense.The present study concludes that children who have been abused within their family exhibit a variety of indicative behaviors at school, which, if properly and carefully used, could be extremely helpful in the detection of child abuse cases. Moreover, valuable information for designing intervention programs for abused children are proposed.

Η κακοποίηση αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά κοινωνικά φαινόμενα διότι λαμβάνει χώρα πίσω από κλειστές πόρτες και αποτελεί ένα από τα καλά κρυμμένα μυστικά της οικογένειας. Επιπροσθέτως, η ανίχνευση περιστατικών παιδικής κακοποίησης συναντά πολλά εμπόδια και είναι δύσκολο να επιτευχθεί. Το σχολείο, ωστόσο, θεωρείται σημαντικός πόλος διαθέσιμων πληροφοριών καθώς τα παιδιά περνούν πολύ χρόνο σε αυτό και εκδηλώνουν ποικίλες συμπεριφορές ενδεικτικές των τραυματικών εμπειριών που βιώνουν. Στόχος της παρούσας μελέτης ήταν να εξετάσει τις συναισθηματικές, κοινωνικές και γνωστικές δυσκολίες που εκδηλώνουν τα κακοποιημένα παιδιά στο χώρο του σχολείου.Ειδικότερα, μελετήθηκαν 38 σωματικά κακοποιημένα παιδιά που παραμένουν στην οικογένεια τους, 36 σωματικά κακοποιημένα παιδιά που φιλοξενούνται σε ιδρύματα και 37 μη κακοποιημένα παιδιά με στόχο να εξεταστούν πιθανές διαφορές μεταξύ τους ως προς το άγχος και την κατάθλιψη που βιώνουν, πιθανές κοινωνικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν και πιθανά ελλείμματα στις λειτουργίες της προσοχής και της μνήμης. Επιπλέον, μελετήθηκε η εκτίμηση των εκπαιδευτικών σχετικά με τις δυσκολίες που εντόπιζαν στα κακοποιημένα και μη κακοποιημένα παιδιά. Οι ηλικίες των παιδιών κυμαίνονταν από 6 έως 12 ετών.Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης τα κακοποιημένα παιδιά εκδηλώνουν υψηλότερο άγχος και κατάθλιψη και αντιμετωπίζουν γνωστικά ελλείμματα τα οποία επηρεάζουν αρνητικά τη σχολική τους επίδοση. Επιπλέον, τα παιδιά που έχουν κακοποιηθεί εκδηλώνουν περισσότερο επιθετικές συμπεριφορές, χωρίς ωστόσο τα ίδια να αντιλαμβάνονται τα κοινωνικά ελλείμματα που παρουσιάζουν. Αναφορικά με τα παιδιά που έχουν απομακρυνθεί από το κακοποιητικό περιβάλλον και φιλοξενούνται σε ιδρύματα φαίνεται ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν είναι ακόμη πιο έντονες και η εικόνα δυσχερής.Η μελέτη καταλήγει ότι τα παιδιά που κακοποιούνται σωματικά από το οικογενειακό τους περιβάλλον εκδηλώνουν μια σειρά από ενδεικτικές συμπεριφορές στο χώρο του σχολείου, οι οποίες εάν αξιοποιηθούν σωστά μπορεί να φανούν εξαιρετικά χρήσιμες στην ανίχνευση των περιστατικών παιδικής κακοποίησης. Επιπλέον, περιγράφονται μια σειρά από στοιχεία τα οποία δύνανται να χρησιμοποιηθούν για τον έγκυρο σχεδιασμό προγραμμάτων παρέμβασης και υποστήριξης των κακοποιημένων παιδιών είτε παραμένουν στην οικογένεια, είτε έχουν απομακρυνθεί από αυτήν.