Δημιουργία κοινοτήτων μάθησης και διαλόγου στο σχολείο για την ανάπτυξη γλωσσικών και ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων στο πλαίσιο του μαθήματος της γλωσσικής έκφρασης με την παιδαγωγική αξιοποίηση συνεργατικών περιβαλλόντων μάθησης των νέων τεχνολογιών

Abstract

Our study was based on modern theories of Social Constructivism and Emancipatory learning. In terms of the language teaching method, we followed an eclectic approach that adopted principles from the theories of Critical Literacy, the Text-Centred Approach, Multiliteracies and Pedagogical Mediation. The psychosocial dimension of teaching was based on the principles of person-centred education and Collaborative-group techniques. The principles of the Situated Cognition theory were applied in the mediation of modern online environments in learning and collaboration. The “Argumentation Development Program in Online Collaborative Learning Environments” was implemented in two Grade 6 classes in a suburban area in the East Attica Region under real classroom conditions, as an action research, aimed at the development of argumentative speech in students as a means for developing critical thought, moral judgement and psychosocial skills with the cooperation of online environments.For an eight-month-period, students dealt with controversial matters on social and moral issues. They collaborated and became actively involved in debates in the process of resolving dilemmas, developing arguments, forming opinions, composing written texts aided by technological tools. They produced collaborative argumentative maps, collective and individual texts in electronic environments, they raised Contradictions and analysed argumentative texts. During our research we adopted the qualitative methods of Phenomenology and the data, which was analysed according to the Grounded Theory, was quantified in certain cases to allow for the students’ comparative performance prior to and after intervention, so that we could ascertain changes in the students’ speech, cognizance, argumentation, moral judgement, critical ability, and psychosocial skills in the collaborative construction of knowledge.The proposed teaching intervention is considered effective for the improvement of the students’ linguistic and argumentation skills. The analysis of the data also showed improvement in the students’ moral reasoning and strengthening of their critical ability. Finally, our research demonstrated that collaborative skills were significantly developed with the strengthening of social and psychological skills.Teaching argumentation speech to Primary School students plays a multifaceted role in their linguistic, cognitive and psychosocial growth and development. The development of this speech is what essentially contributes to their development as an individual. The New Technologies, which have smoothly integrated into the teaching process, renew the students’ interest, facilitate collaboration and significantly mediate in learning.

Η μελέτη μας στηρίχθηκε στις σύγχρονες θεωρίες του Κοινωνικού Εποικοδομισμού και της Χειραφετικής μάθησης. Όσο αφορά στη γλωσσοδιδακτική μέθοδο ακολουθήθηκε μια εκλεκτική προσέγγιση που αξιοποίησε αρχές από τις θεωρίες του Κριτικού εγγραμματισμού, της Κειμενοκεντρικής Προσέγγισης, των Πολυγραμματισμών και της Διαμεσολαβητικής Παιδαγωγικής. Η ψυχο-κοινωνική διάσταση της διδασκαλίας στηρίχθηκε στις αρχές της προσωποκεντρικής προσέγγισης της ανθρωπιστικής μάθησης και της Ομαδοσυνεργατικής μεθόδου. Οι αρχές της θεωρίας της Eγκαθιδρυμένης Mάθησης εφαρμόστηκαν στη διαμεσολάβηση των σύγχρονων ηλεκτρονικών περιβαλλόντων στη μάθηση και τη συνεργασία. Το «Πρόγραμμα Ανάπτυξης Επιχειρηματολογικού Λόγου σε Συνεργατικά Ηλεκτρονικά Περιβάλλοντα Μάθησης» υλοποιήθηκε σε δύο τμήματα της ΣΤ΄ τάξης αστικής περιοχής της Ανατολικής Αττικής σε πραγματικές συνθήκες σχολικής τάξης, ως έρευνα δράσης, με σκοπό την ανάπτυξη του επιχειρηματολογικού λόγου των μαθητών ως μέσο ανάπτυξης της κριτικής σκέψης, της ηθικής κρίσης και των ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων μέσα από τη συνεργασία σε ψηφιακά περιβάλλοντα. Οι μαθητές για οκτώ μήνες ασχολήθηκαν με αμφιλεγόμενα θέματα πάνω σε κοινωνικά και ηθικά ζητήματα. Συνεργάστηκαν και ενεπλάκησαν ενεργά σε δραστηριότητες διαλογικής αντιπαράθεσης στη διαδικασία επίλυσης των διλημμάτων, ανάπτυξης επιχειρηματολογίας, σύνθεσης απόψεων, δημιουργίας γραπτών κειμένων με αρωγό επιλεγμένα τεχνολογικά εργαλεία. Παρήγαγαν συνεργατικά επιχειρηματολογικούς χάρτες, συλλογικά και ατομικά γραπτά κείμενα σε ηλεκτρονικά περιβάλλοντα, διεξήγαγαν Αντιλογίες και ανέλυσαν επιχειρηματολογικά κείμενα. Στην έρευνά μας ακολουθήσαμε τις ποιοτικές μεθόδους της Φαινομενολογίας και τα δεδομένα αναλύθηκαν βάσει της Θεμελιωμένης Θεωρίας τα οποία ποσοτικοποιήθηκαν σε κάποιες περιπτώσεις επιτρέποντας τη συγκριτική επίδοση των μαθητών πριν και μετά την παρέμβαση, προκειμένου να διαπιστώσουμε μεταβολές στο λόγο των μαθητών, στην επίγνωση των σχημάτων επιχειρηματολογίας, την ηθική κρίση, την κριτική ικανότητα, τις ψυχοκοινωνικές δεξιότητες στη συνεργατική συνεισφορά οικοδόμησης της γνώσης.Η προτεινόμενη διδακτική παρέμβαση θεωρείται αποτελεσματική για τη βελτίωση των γλωσσικών και επιχειρηματολογικών δεξιοτήτων των μαθητών. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε επίσης βελτίωση στην ηθική αιτιολόγηση στο λόγο των μαθητών και ενδυνάμωση της κριτικής τους ικανότητας. Τέλος, συνεργατικές δεξιότητες αναπτύχθηκαν σημαντικά με την ενδυνάμωση κοινωνικών και ψυχολογικών δεξιοτήτων, όπως προκύπτει από την έρευνά μας. Η διδασκαλία του επιχειρηματολογικού λόγου σε μαθητές του Δημοτικού διαδραματίζει έναν πολυδιάστατο ρόλο στη γλωσσική, γνωστική και ψυχοκοινωνική ανάπτυξη και εξέλιξή τους. Η ανάπτυξη του λόγου είναι αυτή που συμβάλλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη του ατόμου. Οι Νέες Τεχνολογίες, ενταγμένες αρμονικά στη διαδικασία μάθησης, ανανεώνουν το ενδιαφέρον των μαθητών, διευκολύνουν τη συνεργασία και διαμεσολαβούν σημαντικά στη μάθηση.