Ανάπτυξη διαδικτυακού εκπαιδευτικού περιβάλλοντος και μελέτη της συμβολής του στην ενίσχυση προ - επαγγελματικών δεξιοτήτων ατόμων με διαταραχές του αυτιστικού φάσματος

Abstract

The use of Information and Communications Technologies in education of children with autistic spectrum disorders is a dynamic field that connects the research areas of special education and educational technology. This thesis studies the role of ICT in the education of people with autism, focusing on the development of pre-vocational skills by teenagers and young adults. To this purpose, the design, development and evaluation of an original educational online software through experimental teaching, are presented. The software aims to develop pre-professional skills of students with low-functioning autism, who attend schools of Special Vocational Education. The learning process during the experimental sessions is monitored according to a methodology which, by exploiting data from many different sources, evaluates the performance of each student in conjunction with their level of stimulation, thus offering better long-term monitoring of their learning course and the ability to improve the educational process in real time. The study of the literature and the analysis of the experimental data show that (a) the educational software and the teaching methodology presented contribute to an field where research data is very limited, (b) the development of pre-vocational skills by students with autism can be greatly enhanced by using a properly designed educational software that simulates real working tasks, (c) students with autism are inclined to clustering, sizing and repeating motifs, while facing difficulties in tasks that require memorization and (d) the study of data from multiple sources (observation notes, system logs and psychophysiologal data) can provide valuable information about pupils' learning profile and contribute to the design of effective individualized interventions.

Η χρήση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών στην εκπαίδευση παιδιών με διαταραχές του αυτιστικού φάσματος είναι ένα δυναμικό πεδίο που συνδέει τους ερευνητικούς τομείς της εκπαιδευτικής τεχνολογίας και της ειδικής εκπαίδευσης. Αυτή η διατριβή μελετά το ρόλο των ΤΠΕ στην επαγγελματική εκπαίδευση των ατόμων με αυτισμό και την επίδραση του συναισθήματος στην μαθησιακή διαδικασία. Για το σκοπό αυτό, παρουσιάζεται ο σχεδιασμός, η ανάπτυξη και η αξιολόγηση μέσω πειραματικών διδασκαλιών, ενός πρωτότυπου εκπαιδευτικού διαδικτυακού λογισμικού, το οποίο στοχεύει στην ανάπτυξη προ-επαγγελματικών δεξιοτήτων από μαθητές με χαμηλής λειτουργικότητας αυτισμό που φοιτούν σε σχολεία Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Για την παρακολούθηση της μαθησιακής εξέλιξης κατά τη διάρκεια των πειραματικών διδασκαλιών χρησιμοποιείται μια μεθοδολογία η οποία, εκμεταλλευόμενη δεδομένα προερχόμενα από πολλές διαφορετικές πηγές, αξιολογεί τις επιδόσεις κάθε μαθητή σε συνδυασμό με το επίπεδο διέγερσης του, εξασφαλίζοντας έτσι καλύτερη παρακολούθηση της εξελικτικής του πορείας, αποτελεσματικότερο σχεδιασμό του εκπαιδευτικού του προγράμματος και δυνατότητα βελτίωσης της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε πραγματικό χρόνο. Από τη μελέτη της βιβλιογραφίας και την ανάλυση των πειραματικών δεδομένων προκύπτει ότι (α) το εκπαιδευτικό λογισμικό και η διδακτική μεθοδολογία που παρουσιάζονται συμβάλλουν σε έναν τομέα του οποίου τα ερευνητικά δεδομένα είναι πολύ περιορισμένα, (β) η ανάπτυξη προ-επαγγελματικών δεξιοτήτων από μαθητές με αυτισμό μπορεί να ενισχυθεί σημαντικά με τη χρήση ενός κατάλληλα σχεδιασμένου εκπαιδευτικού λογισμικού που θα προσομοιώνει πραγματικές εργασίες, (γ) οι μαθητές με αυτισμό παρουσιάζουν κλίση στις εργασίες ομαδοποίησης, ταξινόμησης και επανάληψης μοτίβων, ενώ αντιμετωπίζουν δυσκολίες στις εργασίες που απαιτούν απομνημόνευση και (δ) η συνδυαστική μελέτη δεδομένων από πολλαπλές πηγές (σημειώσεις παρατήρησης, αρχεία καταγραφής του συστήματος και δεδομένα ψυχοφυσιολογίας) μπορεί να δώσει πολύτιμες πληροφορίες για το μαθησιακό προφίλ των μαθητών και να συνεισφέρει στον σχεδιασμό αποτελεσματικών εξατομικευμένων παρεμβάσεων.