Φαρμακοκινητική και φαρμακογενομική ανάλυση της 6-μερκαπτοπουρίνης σε ασθενείς με αιματολογικές κακοήθειες

Abstract

The current study is a prospective observational study in order to evaluate the efficacy and toxicity of treatment with 6-MP in patients with ALL, FL-NHL and AML. In this dissertation, 19 patients with different types of leukemia and lymphoma enrolled. The majority of patients (18) hospitalized at the University Hospital of Patras and 1 patient hospitalized at the University Hospital of Ioannina. According to the ethics rules and upon patients’ approval, the appropriate samples were collected.Patients devided into two groups; group one includes patients that were treated with 6-MP during thesis and the second group patients that had already completed their treatment during thesis. All patients treated with 6-MP according to the standard procedure. High performance liquid chromatography (HPLC) was used for the samples’ analysis of patients that were received 6-MP during the thesis, for determining the levels of 6-MP and its metabolites, 6-MMP and 6-TG. In doth groups of patients VNTR genotyping of gene TPMT was performed. The goals of this thesis were the better understanding of the distribution of 6-TGs and 6-MMPs and the reveal of VNTR polymorphisms for helping the improvevement of the design better regimens of 6-MP. Also, the characterization of Greek population regarding VNTR polymorphisms was approached.Blood samples were collected in a time-dependent manner during the typical appointment of patients with their haematologist. This was followed by laboratory analysis of samples, which were determined qualitatively and quantitatively haematological parameters as well as the metabolites of 6-MP. Among the patients who enrolled in the study, 8 samples were from group one and 11 were from group two. Pharmacokinetic studies were performed in group one and analysis for polymorphisms in the VNTR promoter of the TPMT gene in both groups.Although the number of patients in this thesis is restricted, it is very important to understand the distribution of metabolites of 6-MP as well as the existence of TPMT gene polymorphisms in patients with haematological malignancies because it will improve the performance regimens of 6-MP and reducing toxicity. In the current thesis, the pharmacokinetic analysis of 6-MP metabolites reveal a trend for heterogenicity regarding toxicity of 6-MP. This is can be explained with pharmacogenomics analysis and other agents’ coadministration, partially. The TPMT genetic variants might not be adequate to explain all patients’ cases. More studies have to be performed including other genes besides TPMT. In addition, this thesis indicates how important factor is nationality to develop a genomic profile of a population. The growing scientific interest in the impact of140ethnicity in detecting polymorphisms thought to give this factor the same value that are other conventional factors considered in the studies, such as gender, age, etc.

Η παρούσα εργασία είναι μια προοπτική μελέτη παρατήρησης για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της τοξικότητας της θεραπείας με 6-ΜΡ σε ασθενείς με ΟΛΛ, ΛΦ-NHL και ΟΜΛ. Στην παρούσα διδακτορική διατριβή εντάχθηκαν 19 ασθενείς με διαφορετικούς τύπους λευχαιμίας και λέμφωμα, από τους οποίους οι 18 ασθενείς νοσηλεύτηκαν στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών και 1 ασθενής νοσηλεύτηκε στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων. Στους ασθενείς και τηρώντας όλους τους κανόνες ηθικής και δεοντολογίας, ύστερα από έγκρισή τους, έγινε λήψη των κατάλληλων δειγμάτων και κωδικοποίησή τους.Περαιτέρω, με χρωματογραφία υψηλής απόδοσης έγινε ανάλυση των δειγμάτων των ασθενών που κατά τη διάρκεια της μελέτης λάμβαναν 6-MP, για τον προσδιορισμό των επιπέδων της 6-MP και των μεταβολιτών της, 6-MMP και 6-TG. Σε όλους δε τους ασθενείς έγινε γονοτύπηση του VNTR του γονιδίου TPMT. Η παρούσα διδακτορική διατριβή έχει δύο σκέλη, το ένα σκέλος περιλαμβάνει την καλύτερη κατανόηση της διάθεσης των 6-TGs και των 6-MMPs καθώς και την ανεύρεση πολυμορφισμών του γονιδίου TPMT ώστε να συμβάλει στη βελτίωση του σχεδιασμού καλύτερων δοσολογικών σχημάτων της 6-MP. Το δεύτερο σκέλος περιλαμβάνει τη χαρτογράφηση ενδεικτικού τμήματος του ελληνικού πληθυσμού για πολυμορφισμούς του TPMT, διαδικασία η οποία αναπτύσσεται και σε άλλες χώρες.Η συλλογή των δειγμάτων αίματος έγινε σε καθορισμένες χρονικές στιγμές, κατά τις ημέρες προγραμματισμένης προσέλευσης για εξέταση και αιμοληψίας των ασθενών. Εν συνεχεία ακολούθησε εργαστηριακή ανάλυση των δειγμάτων, όπου προσδιορίστηκαν ποιοτικά και ποσοτικά οι αιματολογικές παράμετροι καθώς και οι μεταβολίτες της 6-ΜΡ. Από τους ασθενείς που συμμετείχαν στην μελέτη, 8 βρίσκονταν υπό θεραπεία και 11 είχαν ολοκληρώσει τη θεραπεία όταν λήφθηκαν τα δείγματα. Η ανάλυση των δειγμάτων σε θεραπεία έγινε στα πλαίσια της φαρμακοκινητικής μελέτης καθώς και η ανάλυση των δειγμάτων των ασθενών εντός και εκτός θεραπείας για τον πολυμορφισμό VNTR στον υποκινητή του γονιδίου TPMT.Με την παρούσα διδακτορική διατριβή, αν και ο αριθμός των ασθενών είναι μικρός, αναδεικνύεται η σπουδαιότητα της κατανόησης της διάθεσης των μεταβολιτών της 6-MP καθώς η ύπαρξη πολυμορφισμών του γονιδίου TPMT στους ασθενείς με αιματολογικές θα συμβάλει στη βελτίωση της απόδοσης των δοσολογικών σχημάτων της 6-MP και στη μείωση της τοξικότητάς τους. Η φαρμακοκινητική ανάλυση των μεταβολιτών αναδεικνύει μια τάση ετερογένειας ως προς την τοξικότητα της 6-MP, που εν μέρει εξηγείται από την φαρμακογενομική ανάλυση και τη συγχορήγηση άλλων φαρμάκων. Όμως η ανάλυση138μόνο των πολλυμορφισμών του TPMT δεν είναι δυνατόν να καλύψει όλες τις περιπτώσεις ασθενών και πρέπει να γίνουν περαιτέρω μελέτες και σε άλλα γονίδια που εμπλέκονται στο μεταβολισμό του φαρμάκου. Επιπλέον, αναδεικνύεται το πόσο σημαντικός παράγοντας είναι η εθνικότητα στην ανάπτυξη ενός γονιδιακού προφίλ ενός πληθυσμού. Το αυξανόμενο επιστημονικό ενδιαφέρον της επίδρασης της εθνικότητας στην ανίχνευση πολυμορφισμών πιθανά να δώσει σε αυτόν το παράγοντα την ίδια αξία που έχουν άλλοι συμβατικοί παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη στις μελέτες, όπως είναι το φύλο, η ηλικία κ.α.