Επίδραση της δημόσιας πολιτικής για την εφαρμογή συστημάτων ποιότητας στη διάθεση φρούτων και λαχανικών

Abstract

This study considers the implementation of a quality certification system (QCS) as an investment in the differentiation strategy and analyses the farmers' decisions with emphasis on the acceleration of the implementation of the QCS and the choice of a certain QCS, between public and private standard. Although farmers' decisions are influenced by a large number of factors, this thesis focuses on those factors are included in external business environment and especially the factors of the public policy. Parallel to the factors of public policy, is examined the effect exerted by market conditions. In particular, it examines whether the acceleration of the implementation of a QCS and the choice of a certain QSC determined by the public policy measures or these were decided as responses by fruit and vegetable producers to market conditions, separating certification decision into two components: on the acceleration of the implementation of the QCS and the choice of a certain QCS, between public and private standard. A survey study is conducted from the space of the certified agribusinesses producing fruits and vegetables in Central Macedonia and two discrete choice models are estimated: ordered logit for the implementation of QCS and binary probit for the choice of a certain standard. Through this survey, confirmed the positive and negative influence of certain factors from both categories. In particular, it is found that the absence of information provision and technical support and the quality controls exerted by authorities have an effect on implementation. Therefore, the diffusion of certification depends on public policy measures. These findings indicate the crucial role of a public policy mix properly designed to promote certification. It is found that the buyers’ demand for certification and the efforts of farmers to differentiate their products from others in an area that may present local quality problems lead farm businesses to accelerate QCS implementation. It is also found that the choice of a state-developed standard is mainly connected to public-policy factors, especially subsidy grants, either directly or indirectly, through the good practice programs, even if these subsidies do not correspond with demand. While the choice of a private standard is a market-driven decision as it found that it is mainly derived from market factors, such as buyers’ demand and recommendation. The results confirm also the validity of public policy as a means of effectively expanding certifications at the early stages and the role of private standards in shifting from public to private food sector governance. The results give useful insights for farmers, marketers and certifiers to decide how to maximize the benefits from the quality system implementation, as well as for the public authorities to minimize the negative consequences of the policy measures they decide.

Θεωρώντας την εφαρμογή συστήματος πιστοποίησης της ποιότητας (ΣΠΠ) ως επένδυση στη στρατηγική διαφοροποίησης, αναλύονται οι αποφάσεις πιστοποίησης των γεωργών με έμφαση στην επιτάχυνση της εφαρμογής του ΣΠΠ και στην επιλογή συγκεκριμένου προτύπου ΣΠΠ, μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού. Παρόλο που οι αποφάσεις των γεωργών επηρεάζονται από ένα μεγάλο αριθμό παραγόντων, η παρούσα διατριβή επικεντρώνεται σε παράγοντες του εξωτερικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος και ειδικά στους παράγοντες της δημόσιας πολιτικής. Παράλληλα, με τους παράγοντες της δημόσιας πολιτικής, συνεξετάζεται η επίδραση που ασκούν οι συνθήκες της αγοράς. Συγκεκριμένα, εξετάζεται εάν η επιτάχυνση της εφαρμογής ΣΠΠ και η επιλογή ενός συγκεκριμένου προτύπου ΣΠΠ καθορίζονται από μέτρα της δημόσιας πολιτικής ή αποτελούν ανταπόκριση των παραγωγών οπωροκηπευτικών στις συνθήκες της αγοράς, διαχωρίζοντας την απόφαση πιστοποίησης σε δύο επιμέρους αποφάσεις: την απόφαση για την επιτάχυνση της εφαρμογής ΣΠΠ σε σχέση με τους άλλους γεωργούς και την απόφαση για την επιλογή συγκεκριμένου ΣΠΠ, μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού προτύπου. Διεξήχθη μια δειγματοληπτική έρευνα από το χώρο των πιστοποιημένων επιχειρήσεων οπωροκηπευτικών στην Κεντρική Μακεδονία και εκτιμηθήκαν δύο υποδείγματα διακριτών επιλογών: ένα υπόδειγμα ordered logit για την απόφαση εφαρμογής του ΣΠΠ και ένα υπόδειγμα binary probit για την επιλογή του συγκεκριμένου προτύπου. Με την έρευνα αυτή, επιβεβαιώνεται η θετική και η αρνητική επίδραση που ασκούν συγκεκριμένοι παράγοντες από τις δύο κατηγορίες. Συγκεκριμένα, βρέθηκε ότι η έλλειψη παροχής κατάλληλης πληροφόρησης και τεχνικής υποστήριξης και οι έλεγχοι ποιότητας που ασκούνται από τις δημόσιες αρχές για την τήρηση των ελάχιστων προδιαγραφών ποιότητας έχουν επίδραση στην απόφαση εφαρμογής. Επομένως, η διάχυση της πιστοποίησης επηρεάζεται από μέτρα της δημόσιας πολιτικής. Τα ευρήματα αυτά αναδεικνύουν τον κρίσιμο ρόλο ενός σωστά σχεδιασμένου μίγματος δημόσιας πολιτικής για την προώθηση της πιστοποίησης. Βρέθηκε ότι η ζήτηση των αγοραστών για την πιστοποίηση και οι προσπάθειες των αγροτών να διαφοροποιήσουν τα προϊόντα τους από τα άλλα σε μια περιοχή που μπορεί να παρουσιάζει τοπικά προβλήματα ποιότητας οδηγούν τις γεωργικές επιχειρήσεις να επιταχύνουν την εφαρμογή του ΣΠΠ. Επίσης, βρέθηκε ότι η επιλογή ενός προτύπου που έχει αναπτυχθεί από το κράτος συνδέεται κυρίως με παράγοντες της δημόσιας πολιτικής, και κυρίως τις επιδοτήσεις, είτε άμεσα ή έμμεσα, μέσω προγραμμάτων ορθών πρακτικών, ακόμη και αν οι εν λόγω επιδοτήσεις δεν συμπλέουν με τη ζήτηση. Ενώ η επιλογή ενός ιδιωτικού προτύπου είναι μια απόφαση που καθοδηγείται από παράγοντες της αγοράς, αφού βρέθηκε ότι καθορίζεται κυρίως από παράγοντες της αγοράς, όπως οι απαιτήσεις και οι συμβουλές-παροτρύνσεις των αγοραστών. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν επίσης την εγκυρότητα της δημόσιας πολιτικής, ως μέσο για την αποτελεσματική επέκταση των πιστοποιήσεων και τον ρόλο των ιδιωτικών προτύπων στην μετατόπιση από την δημόσια στην ιδιωτική διακυβέρνηση του τομέα των τροφίμων. Από τα συμπεράσματα της έρευνας προκύπτουν χρήσιμες επισημάνσεις για τους γεωργούς και τους φορείς εμπορίας, προκειμένου να αποφασίζουν με τρόπο που μεγιστοποιούνται οι ωφέλειες από την εφαρμογή ΣΠΠ, καθώς και για τις δημόσιες αρχές, προκειμένου να μεριμνούν ώστε να ελαχιστοποιούνται οι αρνητικές συνέπειες από τα μέτρα πολιτικής που προωθούν την πιστοποίηση.