Η επίδραση της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο διεθνές εμπόριο των μεσογειακών αγροτικών προϊόντων

Abstract

Using panel data of the latest available import flows, across 54 countries, for a period of seven years (2001-2007), the thesis attempts to estimate the effect of the fifth historical enlargement of the European Union to the international trade of five sectors of mediterranean agricultural products. Trade is recognized in five sectors of mediterranean agricultural products, namely, cereals, fruits and vegetables, olive oil, wine and citrus as well as to the sector of total agricultural products and food. The five sectors cover the so called “mediterranean triad” of agricultural products (cereals, wine and olive oil) as well as the broad sector of fruits and vegetables. An augmented Gravity Equation Model was estimated using dummy variables that represent participation of the bilaterally trading countries to the European Union of fifteen, twenty five and twenty seven members respectively. Employing the method of Least Squares with Dummy Variables, for the estimation of the augmented Gravity Equation Model, results suggest that the enlargement of EU in 2004 and 2007 caused the strengthening of the inta-EU trade of cereals and olive oil, reduction in the sectors of citrus and wine while in the sector of fruits and vegetables, the enlargement, resulted to a decrease of imports and a limited increase of exports with non EU member countries.

Χρησιμοποιώντας τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα αξίας διμερών εισαγωγών, ανάμεσα σε 54 χώρες, για περίοδο επτά ετών (2001-2007), σε πέντε κλάδους μεσογειακών αγροτικών προϊόντων (δημητριακά, φρούτα και λαχανικά, ελαιόλαδο, οίνος και εσπεριδοειδή) καθώς και στο σύνολο των αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, κύριος στόχος της διατριβής είναι η εκτίμηση της επίδρασης της ιστορικά πέμπτης διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο διεθνές εμπόριο των μεσογειακών αγροτικών προϊόντων. Η επιλογή των πέντε εξεταζόμενων κλάδων μεσογειακών προϊόντων περικλείει τη λεγόμενη «μεσογειακή τριάδα» (δημητριακά, οίνος και ελαιόλαδο) και τον ευρύ κλάδο των φρούτων και λαχανικών. Για την επίτευξη του κύριου στόχου της διατριβής εκτιμάται ένα προσαυξημένο Υπόδειγμα Εξίσωσης που έχει εμπλουτιστεί με κατάλληλα ορισμένες διμερείς ψευδομεταβλητές που αντιπροσωπεύουν τη συμμετοχή των χωρών που εμπορεύονται διμερώς στην Ευρωπαϊκή Ένωση των δεκαπέντε, εικοσιπέντε και εικοσιεπτά χωρών μελών αντίστοιχα. Από την εκτίμηση του προσαυξημένου Υποδείγματος Εξίσωσης Βαρύτητας, με τη μέθοδο των Ελαχίστων Τετραγώνων με Ψευδομεταβλητές, προκύπτει ότι η Ε.Ε., μετά την πέμπτη διεύρυνση, συνεχίζει να διαθέτει ενδυναμωμένο ενδό-Ε.Ε. εμπόριο αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, σε σχέση με την πρόβλεψη του υποδείγματος. Παράλληλα, εκτιμάται ότι, η διεύρυνση επέφερε εμβάθυνση του ενδό-Ε.Ε. εμπορίου στον κλάδο των δημητριακών και του ελαιολάδου, περιορισμό στον κλάδο των εσπεριδοειδών και του οίνου ενώ στο κλάδο των φρούτων και λαχανικών η διεύρυνση επέδρασε σε μείωση των εισαγωγών και οριακή αύξηση των εξαγωγών προς τρίτες χώρες.