Δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη, καινοτομία και παραγωγικότητα - μεγέθυνση της οικονομίας: η περίπτωση της Ελλάδας

Abstract

The purpose of this study is twofold. Firstly, it investigates the relationship between the R&D expenditure and the Total Factor Productivity (TFP) and by extension with the economic growth of the Greek economy and secondly it examines the connection between the R&D expenditure and innovation over the period 1981-2012. The investigation of the relationships is performed within the theoretical framework of the endogenous growth theory. The empirical analysis starts with the examination of the relationship of R&D capital, which is created through the accumulation of R&D expenditure, with the TFP of the Greek economy over the period 1981-2012. Subsequently, the examination of the relationship between R&D expenditure and TFP takes place for the same period. The next part of the empirical analysis presents the examination of the link between R&D expenses and innovation during the sub-period 1981-2009. The number of patent applications to the European Patent Association is used as a proxy of innovative activity. It is mentioned that except from the total R&D expenditure, the study examines also the relationship of private and public R&D expenses with the TFP and innovation of the Greek economy.The results of the study indicate that during the period 1981-2012: a) the total R&D capital and also separately the private R&D capital, as well as the public R&D capital had a positive and statistically important impact on the TFP and by extension on the economic growth of the Greek economy. In the long-term, a 100% increase in total R&D capital raises TFP by 6%. Moreover, a 100% increase in private R&D capital raises TFP by 40% and a 100% increase in public R&D capital raises TFP by 9%, b) No significant relationship was found between R&D expenses and TFP, c) The R&D expenses had a positive and statistically important effect on the innovation of the Greek economy over the sub-period 1981-2009. In the long-term, a 100% increase in total R&D expenses increases innovation by 187%. Furthermore, a 100% increase in private R&D expenses increases business innovation by 175% and a 100% increase in public R&D expenses increases innovation by 193%.Taking into account the aforementioned results, it is concluded and therefore suggested a long-term increase in the R&D expenditure in Greece that could enhance the TFP and economic growth of the Greek economy.

Στόχοι της παρούσας διατριβής είναι αφενός η διερεύνηση της σχέσης των δαπανών για Ε&Α με τη Συνολική Παραγωγικότητα (TFP) και κατά προέκταση με τη μεγέθυνση της Ελληνικής οικονομίας και αφετέρου η εξέταση της σχέσης των δαπανών για Ε&Α με την καινοτομία κατά τη χρονική περίοδο 1981-2012. Η διερεύνηση των σχέσεων γίνεται εντός του θεωρητικού πλαισίου των θεωριών ενδογενούς μεγέθυνσης. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιείται το υπόδειγμα των Grossman και Helpman (1991) και το υπόδειγμα του Jones (1995). Αρχικά διερευνάται η σχέση του κεφαλαίου Ε&Α, που δημιουργείται μέσω της συσσώρευσης των δαπανών για Ε&Α, με τη Συνολική Παραγωγικότητα της Ελληνικής οικονομίας για την περίοδο 1981-2012. Ακολούθως, εξετάζεται η σχέση των δαπανών για Ε&Α με τη Συνολική Παραγωγικότητα της οικονομίας για την ίδια περίοδο. Στη συνέχεια, διερευνάται η σχέση των δαπανών για Ε&Α με την καινοτομία για την υποπερίοδο 1981-2009. Ως μεταβλητή για τη μέτρηση της καινοτομίας χρησιμοποιείται ο αριθμός των αιτήσεων για κατοχύρωση ευρεσιτεχνίας που κατατίθενται ετησίως στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ευρεσιτεχνιών. Σημειώνεται ότι, εκτός των συνολικών δαπανών για Ε&Α, εξετάζεται και η σχέση των ιδιωτικών και των δημοσίων δαπανών για Ε&Α με την παραγωγικότητα και την καινοτομία.Τα κύρια ευρήματα της έρευνας δείχνουν ότι την περίοδο 1981-2012: α) το συνολικό κεφάλαιο Ε&Α, καθώς και ξεχωριστά το ιδιωτικό και το δημόσιο κεφάλαιο Ε&Α, είχαν θετική και στατιστικά σημαντική επίδραση στη Συνολική Παραγωγικότητα και κατά προέκταση στη μεγέθυνση της Ελληνικής οικονομίας. Μακροπρόθεσμα, μία αύξηση κατά 100% του συνολικού κεφαλαίου Ε&Α οδηγεί σε αύξηση της Συνολικής Παραγωγικότητας κατά 6%. Επίσης, μία αύξηση κατά 100% του ιδιωτικού κεφαλαίου Ε&Α οδηγεί σε αύξηση της Συνολικής Παραγωγικότητας κατά 40%, ενώ μία αύξηση κατά 100% του δημόσιου κεφαλαίου Ε&Α προκαλεί αύξηση της Συνολικής Παραγωγικότητας κατά 9%, β) δεν διαπιστώθηκε η ύπαρξη στατιστικά σημαντικής σχέσης μεταξύ των δαπανών για Ε&Α και της Συνολικής Παραγωγικότητας, γ) οι δαπάνες για Ε&Α είχαν θετική και στατιστικά σημαντική επίδραση στην καινοτομία την περίοδο 1981-2009. Μακροπρόθεσμα, μία αύξηση των συνολικών δαπανών για Ε&Α κατά 100% συμβάλει στην αύξηση της καινοτομίας κατά 187%. Μία αύξηση των ιδιωτικών δαπανών για Ε&Α κατά 100% συμβάλει στην αύξηση της καινοτομίας των επιχειρήσεων κατά 175%. Μία αύξηση των δημοσίων δαπανών για Ε&Α κατά 100% συμβάλει στην αύξηση της καινοτομίας κατά 193%.Από τα προαναφερθέντα ευρήματα και τα συνακόλουθα συμπεράσματα προτείνεται η αύξηση των δαπανών για Ε&Α, η οποία θα μπορούσε να συμβάλει μακροπρόθεσμα στην προώθηση της καινοτομίας, της παραγωγικότητας και της μεγέθυνσης της Ελληνικής οικονομίας.