Ο εκπαιδευτικός ως φορέας αλλαγής: ανάπτυξη ενός διαδικτυακού περιβάλλοντος προβληματοκεντρικής μάθησης στην περιοχή της αγωγής υγείας

Abstract

With the call for a change in the way students are educated in order to meet the demands of an information and technology mediated society, new innovative teaching methods are under investigation. E-learning and Problem-based learning are methods believed to offer the necessary skills needed to empower students in order to succeed.The ultimate aim of this study was to construct an online learning environment, for Health Education and Education for Sustainable Development lessons, which would afford the necessary tools to teachers and pupils, in order to reconstruct the ecology of the classroom, towards more open learning procedures, that could alter the boundaries of the traditional classroom, in terms of space and time.Methodologically, our project holds the typical characteristics of qualitative research, integrating quantitative elements, in order to triangulate data and broaden the perspective of our inquiry. It was developed through a participatory action research procedure, through three consecutive cycles of reflection, action and reorientation. It was initiated at January, 2008 and was fulfilled at June, 2011.The final result was a three level online environment; a level that offers the environment and the tools to author and utilize lesson sequences, a level that would scaffold teachers and a level that would offer open educational resources for teachers and pupils.Utilizing such learning perspectives, demands a reorientation towards open learning and procedure-centred pedagogical beliefs, both from teachers and pupils. Moreover teachers have to get involved into procedures of planning and constructing their own lesson units, according to the prerequisites of their classroom, the cultural context in which they act and the available resources offered in a knowledge-based society. The main concerns that were expressed, include concerns that correspond to their readiness to comply to the necessary technical skills, the impact of the new paradigm to their practices and the chances of collaboration with other educators.

Τονίζοντας την ανάγκη για αλλαγή στον τρόπο που εκπαιδεύονται οι μαθητές, έτσι ώστε να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες της νέας εποχής της πληροφορίας και της τεχνολογίας, νέες καινοτόμες διδακτικές μέθοδοι έχουν αποτελέσει αντικείμενο έρευνας. Η διαδικτυακή μάθηση και η προβληματοκεντρική μέθοδος διδασκαλίας και μάθησης είναι παραδείγματα τέτοιων προσεγγίσεων, οι οποίες θεωρούνται ότι μπορούν να ενθαρρύνουν τους μαθητές να αναπτύξουν τις δεξιότητες που απαιτούνται για την επιτυχημένη ένταξή τους στη νέα πραγματικότητα.Τελικός σκοπός της εργασίας αυτής ήταν η δημιουργία ενός διαδικτυακού περιβάλλοντος, το οποίο θα παρέχει τα απαραίτητα εργαλεία για την αξιοποίηση των διαδικτυακών εργαλείων νέας γενιάς, που θα επιτρέψουν την αναδιαμόρφωση της οικολογίας της τάξης και την κατάργηση των χωροχρονικών περιορισμών του παραδοσιακού μαθήματος, για τη δημιουργία μιας ανοιχτής, ψηφιακής τάξης, με γνωστικό άξονα της Αγωγή Υγείας και την Βιώσιμη Ανάπτυξη. Επιχειρήθηκε η διερεύνηση των προϋποθέσεων και προαπαιτούμενων για τη δημιουργία ενός τέτοιου περιβάλλοντος, η πειραματική αξιοποίησή του και η αξιολόγηση της επίδρασής του στα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας. Στο πλαίσιο αυτό προσπαθήσαμε να αποτιμήσουμε τους προβληματισμούς των εκπαιδευτικών, σχετικά με τη χρήση και αξιοποίηση τέτοιων διαδικτυακών μαθησιακών πρακτικών.Μεθοδολογικά η ερευνητική προσέγγιση που επιλέχθηκε είχε τα τυπικά χαρακτηριστικά της ποιοτικής έρευνας, ενσωματώνοντας ποσοτικά δεδομένα, σε συγκεκριμένο σημείο της έρευνας, έτσι ώστε να διασταυρώσουμε τις αρχικές μας θεωρήσεις όσον αφορά απαντήσεις σε συγκεκριμένα ερωτήματα της έρευνας. Η όλη διαδικασία υλοποιήθηκε μέσα από μια έρευνα δράσης συμμετοχικού χαρακτήρα, μέσα από τρεις διαδοχικούς κύκλους, αναστοχασμού, δράσης και επαναπροσδιορισμού. Ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2008 και ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2011.Το τελικό αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία ενός διαδικτυακού περιβάλλοντος τριών διαστάσεων, μιας διάστασης που παρέχει ένα περιβάλλον δημιουργίας και υλοποίησης ανοιχτών, διαδικτυακών μαθησιακών ενοτήτων, μιας διάστασης παροχής στήριξης στον εκπαιδευτικό και μιας διάστασης παροχής ανοιχτών εκπαιδευτικών πόρων, προς αξιοποίηση από μαθητές και εκπαιδευτικούς. Το περιβάλλον απαιτεί τον επαναπροσδιορισμό συγκεκριμένων φιλοσοφικών και παιδαγωγικών θεωρήσεων, τόσο από πλευράς εκπαιδευτικών όσο και από πλευράς μαθητών καθώς και την ενεργό εμπλοκή των εκπαιδευτικών σε διαδικασίες σχεδιασμού μαθησιακών ενοτήτων. Οι κύριοι προβληματισμοί των εκπαιδευτικών αφορούν την κατάρτισή τους, πάνω σε θέματα σχεδιασμού και αξιοποίησης τέτοιων προσεγγίσεων και την επίδραση που, ενδεχομένως, έχουν στις πρακτικές τους και στις δυνατότητες συνεργασίας με άλλους εκπαιδευτικούς.