Η στάση των εκπαιδευτικών απέναντι στη γονεϊκή εμπλοκή στο δημοτικό σχολείο

Abstract

The aim of the present study was to investigate Greek primary school teachers’ attitudes towards parental involvement. More specifically the study examined: (a) teachers’ attitudes towards the six types of parental involvement that have been described by Epstein (1992, 1995, 1996, 2001), (b) their views on the value of parental involvement practices, as well as (c) their beliefs concerning the factors that hinder parental involvement at school. 1121 teachers, who served in primary schools in the districts of Epirus, Attica and Thessalonica, took part in the study. Teachers were asked to fill out a questionnaire which was constructed on the basis of similar questionnaires constructed by Epstein and Salinas’s (1993) as well as Carey, Lewis and Farris’s (1998). The results showed that the majority of participants had a positive attitude toward the following aspects of parental involvement: ‘parent-school communication’, ‘parental support of the learning process at home’, and ‘school-community cooperation”. Their attitudes towards ‘voluntary parental participation in school matters’ and the ‘support of parents in matters of upbringing’ were less positive. As regards participants’ views regarding the practices of parental involvement, the study revealed that participants considered as very important those practices which are in accordance with the ‘parent-school communication’ type of parental involvement, whereas they viewed as less important those practices which are included in the ‘voluntary parental participation in school activities’ type of parental involvement. Finally, the study revealed that teachers consider as obstacles to parental involvement factors which are related not only to teachers themselves but also to parents. On the part teachers, the most important obstacles mentioned were teachers’ attitudes towards parents’, ‘time available for cooperation with them’ and ‘teachers’ training in practices which encourage parental involvement’. On the part of parents, the factors mentioned were ‘parents’ attitude towards school’, ‘cultural, social and economic differences between parents and teachers’, ‘their differences in the use of language’, as well as ‘parents’ knowledge and skills to help their children with their homework’.

Στόχος της παρούσας έρευνας ήταν να διερευνήσει τις στάσεις και αντιλήψεις των Ελλήνων εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης σχετικά με τη γονεϊκή εμπλοκή. Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα εξέτασε: (α) τις στάσεις των Ελλήνων εκπαιδευτικών απέναντι στους έξι τύπους γονεϊκής εμπλοκής που περιγράφει η Epstein (1992, 1995, 1996, 2001), (β) τις απόψεις τους για την αξία των πρακτικών γονεϊκής εμπλοκής, καθώς και (γ) τις αντιλήψεις τους για τους παράγοντες που αποτελούν εμπόδια στην εμπλοκή των γονέων στην εκπαιδευτική διαδικασία. Στην έρευνα πήραν μέρος 1.121 δάσκαλοι που υπηρετούσαν σε σχολεία της Ηπείρου, της Αττικής και της Θεσσαλονίκης. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγιο το οποίο διαμορφώθηκε με βάση αντίστοιχα ερωτηματολόγια των Epstein και Salinas (1993) και Carey, Lewis και Farris (1998). Οι παραγοντικές και λοιπές αναλύσεις που πραγματοποιήθηκαν έδειξαν ότι η πλειονότητα των εκπαιδευτικών είχε θετική στάση απέναντι στη γονεϊκή εμπλοκή. Περισσότερο θετική ήταν η στάση των συμμετεχόντων για τους τύπους γονεϊκής εμπλοκής: «επικοινωνία σχολείου – γονέων», «υποστήριξη της μάθησης από τους γονείς στο σπίτι» και «συνεργασία του σχολείου με την κοινότητα». Λιγότερο θετική ήταν η στάση τους απέναντι στην «εθελοντική συμμετοχή των γονέων στο σχολείο» και στην «υποστήριξη των γονέων σε θέματα ανατροφής». Όσον αφορά τις αντιλήψεις των Ελλήνων εκπαιδευτικών για τις πρακτικές γονεϊκής εμπλοκής η έρευνα έδειξε ότι οι συμμετέχοντες αναγνώρισαν ως πιο σημαντικές τις πρακτικές που εμπίπτουν στον τύπο γονεϊκής εμπλοκής «επικοινωνία σχολείου – γονέων», ενώ λιγότερο σημαντικές χαρακτηρίστηκαν πρακτικές που περιλαμβάνονται στον τύπο γονεϊκής εμπλοκής «εθελοντική συμμετοχή των γονέων στις σχολικές δραστηριότητες». Τέλος, βρέθηκε ότι οι εκπαιδευτικοί αντιλαμβάνονταν ως εμπόδια στη γονεϊκή εμπλοκή παράγοντες που σχετίζονταν τόσο με τους ίδιους όσο και με τους γονείς. Ως σημαντικότεροι -παράγοντες εμπόδια αναγνωρίστηκαν, από την πλευρά των εκπαιδευτικών: οι στάσεις των τελευταίων απέναντι στους γονείς, ο διαθέσιμος χρόνος για συνεργασία μαζί τους και η κατάρτισή τους σε πρακτικές ενίσχυσης της γονεϊκής εμπλοκής, και από την πλευρά των γονέων: οι στάσεις των τελευταίων απέναντι στο σχολείο, οι πολιτισμικές και κοινωνικο-οικονομικές διαφορές γονέων - εκπαιδευτικών, οι διαφορές τους στο γλωσσικό κώδικα, καθώς και οι δεξιότητες των γονέων για παροχή βοήθειας στις σχολικές εργασίες των παιδιών τους.