Οι διαπροσωπικές σχέσεις διευθυντών σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικών: συμβολή στην αποτελεσματική λειτουργία της σχολικής μονάδας

Abstract

The subject of our study is the interpersonal relations between principal and teachers and their contribution to the effective operation of the school unit. The subject is approached theoretically and empirically. The basic purpose of the study is to reveal the importance of interpersonal relations in education, and specifically in the school unit. 299 school units and 2062 teachers participated in the survey. About the same number of teachers and principals from elementary and secondary education participated. The majority of the participants works for many years and are female. The study investigates the prevailing situation in the school units, the perceptions of principals and teachers about the interpersonal relations that are developed in their school unit and their importance in the effective operation of school unit, and their opinions on the factors that encourage or impende the growth of interpersonal relations. It was found that the relations between principal and teachers are official and formal in most schools, even if meetings of collaboration on various subjects often take place. Although the opinions of the subjects of the research on interpersonal relations differ depending on the sex, the grade they teach and whether they completed postgraduate studies, most of them consider that the collaboration between principal and teachers, the good behavior, the qualifications and the personality of both influence positively the interpersonal relations and the effective operation of the school unit. From the theoretical and the empirical part of our study, it is inferred that Greek and foreign educators support the importance and the contribution of interpersonal relations in the upgrade of education quality. The interpersonal relations constitute a basic factor for effective operation of the school unit; good interpersonal relations create a friendly school climate, affect positively students’ achievement, and give to the teachers and the principal the feeling of satisfaction from their work.

Το θέμα που πραγματεύεται η παρούσα μελέτη είναι οι διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ διευθυντή σχολικής μονάδας και εκπαιδευτικών και η συμβολή αυτών στην αποτελεσματική λειτουργία της σχολικής μονάδας. Η προσέγγιση του θέματος γίνεται θεωρητικά και εμπειρικά. Βασικός σκοπός της μελέτης είναι να διαφανεί η σημασία των διαπροσωπικών σχέσεων στην εκπαίδευση και ειδικά στη σχολική μονάδα. Στην έρευνα συμμετείχαν 299 σχολικές μονάδες και 2062 εκπαιδευτικοί. Συμμετείχε περίπου ο ίδιος αριθμός διευθυντών και εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η πλειονότητα του δείγματος εργάζεται πολλά χρόνια και είναι γυναίκες. Διερευνήθηκαν η επικρατούσα κατάσταση στις σχολικές μονάδες, οι αντιλήψεις διευθυντών και εκπαιδευτικών για τις διαπροσωπικές σχέσεις που αναπτύσσονται στη σχολική τους μονάδα και τη σημασία τους στην αποτελεσματική λειτουργία της σχολικής μονάδας, οι απόψεις τους για τους παράγοντες που ευνοούν ή δυσχεραίνουν την ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων. Διαπιστώθηκε ότι οι σχέσεις μεταξύ διευθυντή και εκπαιδευτικών στα περισσότερα σχολεία είναι υπηρεσιακές και τυπικές, αν και υλοποιούνται συχνά οι μεταξύ τους συναντήσεις συνεργασίας για διάφορα θέματα. Αν και οι απόψεις των υποκειμένων της έρευνας για τις διαπροσωπικές σχέσεις διαφέρουν ανάλογα με το φύλο, τη βαθμίδα εκπαίδευσης και τις περαιτέρω σπουδές, ωστόσο, οι περισσότεροι θεωρούν ότι η συνεργασία μεταξύ διευθυντή και εκπαιδευτικών, η καλή συμπεριφορά, τα προσόντα και η προσωπικότητα αμφοτέρων επηρεάζουν θετικά τις διαπροσωπικές σχέσεις και την αποτελεσματική λειτουργία της σχολικής μονάδας Από το θεωρητικό και το εμπειρικό μέρος διαπιστώνεται ότι Έλληνες και ξένοι μελετητές υποστηρίζουν τη σπουδαιότητα και τη συμβολή των διαπροσωπικών σχέσεων στην ποιοτική αναβάθμιση του έργου της σχολικής μονάδας και της εκπαίδευσης. Οι διαπροσωπικές σχέσεις αποτελούν βασικό παράγοντα αποτελεσματικής λειτουργίας της σχολικής μονάδας, και οι καλές διαπροσωπικές σχέσεις δημιουργούν φιλικό σχολικό κλίμα, επιδρούν θετικά στην επίδοση των μαθητών, και τέλος, δημιουργούν στους εκπαιδευτικούς και τον διευθυντή το αίσθημα ικανοποίησης από το έργο τους.