Σύγκριση αποτελεσμάτων των μετρήσεων του κεντρικού πάχους του κερατοειδούς σε διάφορες μορφές γλαυκώματος

Abstract

The correlation between Central Corneal Thickness (CCT) and the severity and progression in various types of glaucoma is unclear and it is the subject of extended research during last years. Concerning the relationship between CCT and pseudoexfoliation glaucoma (PEXG), there is a few reports with limited number of patients and disparate results. Moreover, the role of CCT to the progression of PXEG has not been investigated yet. The purpose of the current thesis was the evaluation of CCT in subjects with different types of glaucoma, especially PEXG, and the recognition of its role in the progression of the disease.CCT of patients with primary open angle glaucoma –POAG (n=54) and PEXG (n=22) was evaluated using optic and ultrasound pachymetry. The comparison between the two methods showed that there is a linear relationship between their measures (r=0,959), but the optic pachymeter underestimated the values of CCT compared to ultrasound pachymeter (daveg=36,16±11,98 μm, p<0,001).CCT was then measured using ultrasound pachymetry (PACLINE OPTICON 2000 Spa) in subjects with POAG (n=98, CCTaveg=548,06±37,15μ) and PEXG (n=81, CCTaveg= 531,29 ±32,23μ) and in normotensive individuals with (n=79, CCTaveg=551,73±31,02μ) or without pseudoexfoliation syndrome (n=100,CCTaveg=547,92±31,49μ). Our results showed that the PEXG group had statistically significant thinner CCT (p<0,001) compared to the other groups. PXEG patients had also statistically significant more severe glaucoma compared to POAG (p<0,03), as this was evaluated with C/D ratio, retinal nerve fiber layer thickness (RNFL) and visual fields parameters like MD and PSD. We came to the conclusion that the above difference concerning the CCT between the two glaucoma groups was due to the presence of more advanced glaucoma in PEXG patients compared to POAG patients.Moreover, we evaluated the severity of glaucoma in cases of bilateral POAG (n=14) and asymmetry of CCT between the two eyes (dCCT≥10μm). Our study showed that the eye with the thinner CCT had statistically significant more severe glaucoma compared to the other eye, indicating an independed biological role of CCT to the severity of the disease in those patients.Finally, we investigated the role of CCT to visual fields progression of POAG (n=39) and PEXG (n=25) patients during a 3 year follow up. During the same period of time, intraocular pressure was corrected using a formula provided by the software of the ultrasound pachymeter. Our study showed, using EMGT and CIGTS visual fields evaluation methods, that the patients who had progression of the visual fields ,especially those with PEXG, had statistically significant thinner CCT compared to the ones who did not show progression (p <0,005). The above result concerned both types of glaucoma. It seems that the use of simple mathematical formulas for the correction of IOP is unsafe, because it does not succeed to calculate the “correct” IOP which protects from further deteroriation of the disease. As a conclusion, CCT is an ocular parameter, which should be co-evaluated at the time of diagnosis and during the follow up of the disease.

Ο ρόλος του πάχους του κεντρικού κερατοειδούς (Π.Κ.Κ.) στην βαρύτητα και εξέλιξη των διαφόρων τύπων γλαυκώματος δεν είναι ξεκάθαρος και αποτελεί αντικείμενο εκτεταμένης έρευνας τα τελευταία έτη. Ιδιαίτερα, όσον αφορά τη σχέση του Π.Κ.Κ. με το ψευδοαποφολιδωτικό γλαύκωμα (Ψ/Α.Γ.) οι δημοσιεύσεις είναι λίγες, με περιορισμένο αριθμό ασθενών και αντικρουόμενα αποτελέσματα. Η διερέυνηση δε της σχέσης του Π.Κ.Κ. με την εξέλιξη του Ψ/Α.Γ. δεν έχει αναφερθεί στη διεθνή βιβλιογραφία. Σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν η εκτίμηση του Π.Κ.Κ. σε διαφορες μορφές γλαυκώματος και ιδιαίτερα στο Ψ/Α.Γ. καθώς και η αναγνώριση του ρόλου του στην εξέλιξη της νόσου.Στην παρούσα μελέτη αρχικά πραγματοποιήθηκε σύγκριση της οπτικής με την υπερηχογραφική παχυμετρία στην εκτίμηση του Π.Κ.Κ. σε ασθενείς με πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας-Π.Γ.Α.Γ.(αρ. ασθενών=54)και Ψ/Α.Γ.(αρ. ασθενών =22), η οποία έδειξε ότι οι δύο μέθοδοι έχουν ισχυρή γραμμική συσχέτιση(R=0,959), αλλά η οπτική παχυμετρία προσέφερε τιμές του Π.Κ.Κ. μικρότερες σε σχέση με την υπερηχογραφική (μέση διαφορά τιμών=36,16±11,98 μm, p<0,001).Στη συνέχεια εκτιμήθηκε το Π.Κ.Κ. σε 358 άτομα: ασθενείς με Π.Γ.Α.Γ. (αρ. ασθενών=98, μέση τιμή Π.Κ.Κ.=548,06±37,15μ) και Ψ/Α.Γ.(αρ. ασθενών=81, μέση τιμή Π.Κ.Κ.=531,29±32,23μ) καθώς και σε άτομα χωρίς γλαύκωμα (ομάδα ελέγχου) με ψευδοαποφολίδωτικό σύνδρομο-Ψ.Σ. (αρ. ασθενών=79, μέση τιμή Π.Κ.Κ.=551,73±31,02μ) ή χωρίς Ψ.Σ. (αρ. ασθενών=100, μέση τιμή Π.Κ.Κ.=547,92±31,49μ) με τη χρήση της υπερηχογραφικής παχυμετρίας (PACLINE OPTICON 2000 Spa). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η ομάδα του Ψ/Α.Γ. παρουσίαζε στατιστικώς σημαντικά λεπτότερο Π.Κ.Κ. σε σχέση με τις υπόλοιπες ομάδες (p<0,001) καθώς επίσης και στατιστικώς σημαντικά υψηλότερο ποσοστό προχωρημένων γλαυκωματικών αλλοιώσεων όπως αυτές αξιολογήθηκαν με το λόγο της διαμέτρου της κοίλανσης/διάμετρο της οπτικής θηλής (C/D ratio), το πάχος της στιβάδας των νευρικών ινών (RNFL) και τις παραμέτρους των οπτικών πεδίων,MD και PSD (p<0,03), σε σχέση με την ομάδα του Π.Γ.Α.Γ. Από τα ανωτέρω αποτελέσματα, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι κατά τη χρονική περίοδο της έναρξης της μελέτης μας, η διαφορά που διαπιστώθηκε μεταξύ των συγκρινόμενων ομάδων στο Π.Κ.Κ. οφείλεται στην παρουσία ασθενών με πιο προχωρημένες γλαυκωματικές αλλοιώσεις στην ομάδα του Ψ/Α.Γ. σε σχέση με την ομάδα του Π.Γ.Α.Γ. Επιπλεόν, αξιολογήσαμε τη βαρύτητα του γλαυκώματος στις περιπτώσεις αμφοτερόπλευρου Π.Γ.Α.Γ.(αρ. ασθενών =14) με ασυμμετρία του Π.Κ.Κ. (διαφορά Π.Κ.Κ. μεταξύ των δύο οφθαλμών≥10μm). Η μελέτη μας έδειξε ότι ο οφθαλμός με τον πιο λεπτό κερατοειδή εμφάνιζε στατιστικώς σημαντικά πιο προχωρημένες γλαυκωματικές βλάβες σε σχέση με τον έτερο οφθαλμό, γεγονός που συνηγορεί υπέρ ενός ανεξάρτητου βιολογικού ρόλου του Π.Κ.Κ. στη βαρύτητα της νόσου σε αυτούς τους ασθενείς.Τέλος διερευνήσαμε το ρόλο του Π.Κ.Κ. στην εξέλιξη των οπτικών πεδίων στους ασθενείς με Π.Γ.Α.Γ (αρ. ασθενών=39) και Ψ/Α.Γ (αρ. ασθενών=25) για το χρονικό διαστημα τριών ετών κατά τη δίαρκεια του οποίου η ενδοφθάλμια πίεση (ΕΟΠ) των ασθενών διορθώθηκε λαμβάνοντας υπόψη το Π.Κ.Κ. με τη χρήση ενός μαθηματικού γραμμικού τύπου. Η μελέτη μας έδειξε, χρησιμοποιώντας τις EMGT και CIGTS μεθόδους αξιολόγησης, ότι οι ασθενείς που εμφάνισαν εξέλιξη στα οπτικά πεδία, ιδιαίτερα δε αυτοί που είχαν Ψ/Α.Γ., είχαν στατιστικώς σημαντικά λεπτότερο κερατοειδή σε σχέση με τους ασθενείς που ήταν σταθεροί ως προς την εξέλιξη της νόσου(p <0,005). Το αποτέλεσμα αυτό αφορούσε και τους δύο τύπους γλαυκώματος. Φαίνεται λοιπόν πως η εφαρμογή γραμμικών μαθηματικών τύπων για τη διορθωση της ΕΟΠ είναι επισφαλής διότι δεν αρκεί για την επίτευξη επιπέδων ενδοφθάλμιας πίεσης τέτοιων που θα μπορούσαν να αναστείλουν την επιδείνωση του γλαυκώματος. Συμπερασματικά το Π.Κ.Κ. αποτελεί μια οφθαλμική παράμετρο που πρέπει να συναξιολογείται τόσο στη διάγνωση όσο και στην παρακολούθηση του γλαυκώματος.