Συσχέτιση της επάρκειας του σιδήρου στην περιγεννητική περίοδο με την νευροαναπτυξιακή εξέλιξη των νεογνών υψηλού κινδύνου

Abstract

Aim: The primary purpose of this study was to investigate the relationship between iron status at birth and neurodevelopmental outcome of preterm and high risk infants. The secondary purpose was to assess the iron status at birth by using a variety of laboratory methods and associated it with the perinatal problems and the iron status during the first year of life. Methods: For this purpose we prospectively studied 218 infants, 168 preterm and 50 full-term high-risk neonates (infants of diabetic mothers and infants with intrauterine growth retardation). The infants were classified into three groups according to ferritin levels at birth; group A with serum ferritin (SF)≤60mg/l, group B with serum ferritin (SF)=61-200mg/l, group C with serum ferritin (SF)>201mg/l. Laboratory tests performed included complete blood count, serum ferritin (SF), soluble transferrin receptor (sTfR), at birth, 2nd, 6th and 12th months of life. In addition all the babies had ultrasonography brain scan, neurological examination, visual and auditory evoked potentials and motor nerve conduction velocity studies at 12 months of age. At 3 years of age neurodevelopmental assessment was performed by using the III edition of the Bayleys clinical examination. Results: With regard to the primary purpose of the study, no differences were found between groups in ultrasonography brain scan, early neurologic examination, visual and auditory evoked potentials and nerve conduction velocity study. However, the infants with low iron stores in the neonatal period succeeded a significantly lower overall scorse in the Bayleys examination test. Significant differences were found in fine motor and to gross motor (mild delay). Also, infants who had elevated levels of free iron at birth were found to have significantly higher incidence of abnormal brain ultrasound findings and lowest overall score in the Bayleys examination test, involving cognitive functions, in comparison with the infants with low iron levels at birth. Regarding the secondary aim of the study, SF and sTfR were negatively correlated between them. Also, there was a significant correlation between ferritin levels at birth and at 2 months of age with ferritin levels at 12 months of age. Serum ferritin and hemoglobin levels at 12 months of age, were significantly lower in group a with inadequate iron stores. The 39.1% of neonates with perinatal iron deficiency were iron deficiency at 12 months compared to 7.6% on the other hand, in the iron sufficient neonates at birth. Finally, serum ferritin levels <45,3 ng/ml at birth and <25,8 ng/ml at 2 months of age had sensitivity of 83.3% and specificity 88.6% for developing iron deficiency anemia in the first year of life. Conclusions: Perinatal iron deficiency has late adverse effects on neurodevelopmental outcome of infants. Infants with perinatal iron deficiency may manifest mild abnormalities in motor development. High levels of free iron at birth are associated with early mild (abnormal brain scan) and late mild (cognitive) disorders of CNS. Perinatal iron deficiency (ferritin levels at birth <45,3 mg/l) as well as the depletion of iron stores at 2 months of age (ferritin levels <25,8 g/l) have high sensitivity and specificity for early-onset iron deficiency or iron deficiency anemia in infancy.

Σκοπός: Ο πρώτος και κύριος σκοπός της μελέτης μας ήταν η συσχέτιση της κατάστασης του σιδήρου στη γέννηση με τη νευροαναπτυξιακή εξέλιξη των νεογνών. Ο δεύτερος σκοπός της μελέτης μας ήταν να εκτιμηθεί η κατάσταση του σιδήρου στη γέννηση με ποικίλες εργαστηριακές μεθόδους, να συσχετιστεί με τα περιγεννητικά προβλήματα των νεογνών αλλά και με την κατάσταση του σιδήρου στη βρεφική ηλικία. Μέθοδος: Για το σκοπό αυτό μελετήθηκαν 218 νεογνά, 168 πρόωρα και 50 τελειόμηνα υψηλού κινδύνου νεογνά (νεογνά διαβητικών μητέρων και νεογνά με υπολειπόμενη ενδομήτρια αύξηση). Τα νεογνά ταξινομήθηκαν σε τρεις ομάδες σύμφωνα με τα επίπεδα της φερριτίνης στη γέννηση (SF). Ομάδα Α: SF ≤ 60μg/l, Ομάδα Β: SF = 61-200μg/l, Ομάδα Γ: SF > 201μg/l. Σε όλα τα νεογνά γινόταν εργαστηριακός έλεγχος που περιελάμβανε γενική αίματος, και μέτρηση της φερριτίνης ορού, του διαλυτού υποδοχέα τρανσφερίνης, στη γέννηση, 2ο, 6ο και 12ο μήνα της ζωής. Επίσης, σε όλα τα νεογνά γινόταν υπερηχογράφημα εγκεφάλου, εξέταση των οπτικών και των ακουστικών προκλητών δυναμικών, εξέταση των ταχυτήτων αγωγής νεύρων. Σε ηλικία 3 ετών γινόταν νευροαναπτυξιακή εκτίμηση των νηπίων με βάση την ΙΙΙ έκδοση της ανιχνευτικής εξέτασης Bayleys. Αποτελέσματα: Όσον αφορά τον πρώτο σκοπό, δε βρέθηκαν διαφορές μεταξύ των ομάδων στο υπερηχογράφημα εγκεφάλου την πρώιμη νευρολογική εξέταση, την εξέταση των προκλητών δυναμικών -οπτικών και ακουστικών- και την εκτίμηση της ταχύτητας αγωγής νεύρων. Ωστόσο, τα νήπια που είχαν χαμηλά αποθέματα σιδήρου στη νεογνική ηλικία συγκέντρωσαν σημαντικά χαμηλότερη συνολική βαθμολογία στην ανιχνευτική δοκιμασία Bayleys με τις διαφορές να αφορούν τους λεπτούς χειρισμούς και την εξέλιξη της αδρής κινητικότητας (ήπια καθυστέρηση). Επίσης, τα νεογνά που είχαν αυξημένα επίπεδα ελεύθερου σιδήρου στη γέννηση παρουσίαζαν σημαντικά μεγαλύτερη συχνότητα ήπιων παθολογικών ευρημάτων στο υπερηχογράφημα εγκεφάλου και χαμηλότερη συνολική βαθμολογία στην ανιχνευτική δοκιμασία Bayleys, που αφορούσε τις νοητικές λειτουργίες κυρίως, σε σύγκριση με τα νεογνά που είχαν χαμηλά επίπεδα. αναφορικά με τον δεύτερο σκοπό βρέθηκε σημαντική συσχέτιση των επιπέδων της φερριτίνης στη γέννηση και στους 2 μήνες ζωής, με τα επίπεδα της φερριτίνης στους 12 μήνες της ζωής. Το 39,1% των νεογνών με περιγεννητική σιδηροπενία είχαν σιδηροπενία και στους 12 μήνες, σε αντίθεση με την ομάδα των σιδηροεπαρκών νεογνών στη γέννηση, όπου το ποσοστό έφτανε μόλις στο 7,6%. Τέλος, βρέθηκε ότι επίπεδα φερριτίνης <45,3 ng/ml στη γέννηση και <25,8 ng/ml στους 2 μήνες, έχουν ευαισθησία 83,3% και ειδικότητα 88,6% για την ανάπτυξη σιδηροπενικής αναιμίας στο πρώτο έτος της ζωής. Συμπεράσματα: η περιγεννητική έλλειψη σιδήρου έχει όψιμες επιπτώσεις στη νευροαναπτυξιακή εξέλιξη των βρεφών. Τα βρέφη με περιγεννητική σιδηροπενία παρουσιάζουν ήπιες διαταραχές της κινητικής ανάπτυξης. Τα υψηλά επίπεδα ελεύθερου σιδήρου στη γέννηση συσχετίζονται με ήπιες πρώιμες (παθολογικό υπερηχογράφημα εγκεφάλου) και ήπιες όψιμες (γνωστικές λειτουργίες) διαταραχές από το ΚΝΣ. Η περιγεννητική ένδεια σιδήρου (φερριτίνη γέννησης < 45,3 μg/l) όπως και η σιδηροπενία στους 2 μήνες (φερριτίνη <25,8 μg/l) έχουν υψηλή ευαισθησία και ειδικότητα για πρώιμη εμφάνιση σιδηροπενίας ή και σιδηροπενικής αναιμίας κατά τη βρεφική ηλικία.