Επίδραση των στατινών στην ενδοθηλιακή λειτουργία και το οξειδωτικό stress ασθενών με ασταθή στηθάγχη

Abstract

Introduction: Oxidative stress and local vascular inflammation is thought to be associated with endothelial dysfunction, which plays a pivotal role in pathogenesis of atherosclerosis and acute coronary syndromes. Latest studies provide evidence about the pleiotropic properties of HMG Co-A reductase inhibitors (statins). The aim of this study was to examine the effects of statins in oxidative stress and endothelial function independently from their lipid lowering properties in patients with unstable angina (UA).Methods: 58 patients (males), 63.57± 9.3 years, suffering from UA enrolled the study. 38 of them were not on statin medication before hospitalization, and they were randomized to receive either 40mg pravastatin daily (n=21)(group A), or not (n=17)(group B), in addition with their medication for UA, for 10 days. These two groups where matched for age, BMI, risk factors, severity of disease previous and current medication. Furthermore, another age matched group (n=20 group C) comprised of patients who where already on statins medication for the last 6 months and also took 40mg of pravastatin daily for 10 days was used. Malondialdehyde (MDA), a marker of lipid peroxidation, endothelium dependent flow mediated dilatation (FMD) and also endothelium (nitrate mediated) independent vasodilation (NMD) where obtained during the first 24 hours of admission, as well as 10 days later.Results: Group C had lower initial LDL (p=0.026 one-way ANOVA) due to previous statin therapy and hyperlipidemia was more frequent in this group comparatively with the others as well as a trend for history of previous myocardial infarction. Serum lipids were unaltered during 10 days in all groups. MDA in all groups decreased significantly (A, from 4.18±2.2μΜ to 2.80±1.3μΜ p=0,004), (B, from 3.21±1.4μΜ to 1.94±1.3μΜ p=0.003) and (C, from 3.32±1.2μΜ to 2.35±1.2μΜ p=0.006)(paired t-test). FMD in group A increased (from 3.07±3.1%_to 5.67±3% p=0.003), whereas in group B (from 3.01 ±3.6% to 2.25±2.3% p=ns) and C (from 2.69±2.1% to 2.71 ±2.3% p=ns) did not change (paired t-test). FMD value and also FMD alteration of the second examination in group A was higher than in the other groups (p=0.002 and p=0.009 respectively) (one-way ANOVA). Baseline and final values of MDA, and baseline of FMD didn’t differ between groups. NMD showed no change during the 10 days and no difference between groups. Changes of MDA and FMD where not correlatedConclusions: Lipid peroxidation products, assessed by MDA were reduced in unstable angina within 10 days of hospitalization. Pravastatin therapy didn’t influence additionally this phenomenon, but improved FMD before any changes in blood lipids, providing evidence about its pleiotropic beneficial effects on endothelial function during the early phase of an acute coronary syndrome.

Εισαγωγή: Είναι γνωστό ότι το οξειδωτικό stress και η τοπική αγγειακή φλεγμονή, σχετίζονται με ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, η οποία διαδραματίζει πολύ σπουδαίο ρόλο στην παθογένεια της αθηρωμάτωσης και των οξέων στεφανιαίων συνδρόμων. Πρόσφατες μελέτες παρέχουν στοιχεία σχετικά με την ύπαρξη πλειότροπων δράσεων από τους αναστολείς της HMG Co-A ρεδουκτάσης (Στατίνες). Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνήσει την επίδραση των στατινών στην ενδοθηλιακή λειτουργία και το οξειδωτικό stress σε ασθενείς με ασταθή στηθάγχη -ανεξάρτητα από τις υπολιπιδαιμικές τους ιδιότητες.Μέθοδος. 58 ασθενείς (άνδρες), 63.57± 9.3 ετών που έπασχαν από ασταθή στηθάγχη εισήχθηκαν στη μελέτη. 38 από αυτούς δεν λάμβαναν αγωγή με στατίνη πρό της εισαγωγής τους, και τυχαιοποιήθηκαν να λάβουν 40mg πραβαστατίνης ημερησίως (η=21)(Ομάδα Α), ή placebo (π=17)(Ομάδα Β), επιπρόσθετα με την αγωγή τους για ασταθή στηθάγχη για 10 ημέρες. Οι δύο αυτές ομάδες ήταν συγκρίσιμες σε ηλικία, δείκτη μάζας σώματος ΒΜΙ, παράγοντες κινδύνου, σοβαρότητα νόσου προηγούμενη και τρέχουσα φαρμακευτική αγωγή, και επίσης με μια τρίτη ομάδα (η=20) (ΟμάδαΓ) που την αποτελούσαν ασθενείς που ήδη λάμβαναν θεραπεία με στατίνες για το τελευταίο εξάμηνο και που επίσης έλαβαν 40mg πραβαστατίνης ημερησίως. Η μηλονική διαλδεύδη (MDA) ένας δείκτης λιπιδικής υπεροξείδωσης, η ενδοθηλιοεξαρτώμενη αγγειοδιαστολή μέσω ροής (FMD) υπολογιζόμενη μεσω B-Mode υπερηχογράφηματος, και επίσης η ανεξάρτητη από το ενδοθήλιο (προκαλούμενη από νιτρώδες) αγγειοδιαστολή (NMD) μετρήθηκαν κατά το πρώτο 24ωρο από την εισαγωγή και επανεκτιμήθηκαν 10 ημέρες μετά.Αποτελέσματα. Οι τιμές λιπιδίων του ορού δεν μεταβλήθηκαν. To FMD στην ομάδα A αυξήθηκε (από 3.07±3.1% σε 5.67±3% ρ=0.003), ενώ στην ομάδα Β (από 3.01 ±3.6% σε 2.25±2.3% p=ns) και Γ (από 2.69±2.1% σε 2.71 ±2.3% p=ns) δεν μεταβλήθηκε (t-test ανά ζεύγη). To MDA σε όλες τις ομάδες μειώθηκε σημαντικά (Α, από 4.18±2.2μΜ σε 2.80±1.3μΜ ρ=0,004), (Β, από 3.21 ±1.4μΜ σε 1.94±1.3μΜ ρ=0.003) και (Γ, από 3.32±1.2μΜ σε 2.35±1.2μΜ ρ=0.006)( t-test ανό ζεύγη). Η τιμή του FMD και επίσης η μεταβολή του FMD στη δεύτερη εξέταση στην ομάδα Α ήταν υψηλότερη από ότι στις άλλες ομάδες (ρ=0.002 και ρ=0.009 αντίστοιχα) (one-way ANOVA). Οι αρχικές και τελικές τιμές του MDA, και οι αρχικές του FMD δεν διέφεραν μεταξύ των ομάδων. To NID δεν μεταβλήθηκε στις 10 ημέρες και δεν διέφερε στις ομάδες. Η ομάδα Γ είχε χαμηλότερη αρχική τιμή LDL-χοληστερόλης (ρ=0.026 oneway ANOVA) εξ’ αιτίας προηγούμενης θεραπείας με στατίνη.Συμπεράσματα: Το οξειδωτικό stress στην ασταθή στηθάγχη μειώθηκε μέσα σε 10 ημέρες νοσηλείας. Η θεραπεία με πραβαστατίνη δεν επέδρασε επιπρόσθετα σε αυτό το φαινόμενο, αλλά βελτίωσε το FMD πριν να μεταβληθούν οι τιμές λιπιδίων, παρέχοντας έτσι στοιχεία για τις πλειότροπες δράσης της κατά την αρχική φάση ενός οξέος στεφανιαίου συνδρόμου.