Τα σωματοαισθητικά προκλητά δυναμικά στη συνολική εκτίμηση παιδιών με εγκεφαλική παράλυση και οι μεταβολές τους μετά από έγχυση αλλαντικής τοξίνης Α

Abstract

Purpose: To perform recordings of somatosensory evoked potentials (SEP) in older children with bilateral spastic cerebral palsy (CP) and subsequently to compare these findings with relevant clinical and laboratory parameters such as pre-, peri and postnatal events, the type of cerebral palsy, developmental quotient (DQ) or intelligence quotient (IQ), visual and brainstem auditory evoked potentials, electroencephalogram, magnetic resonance imaging of the brain (MRI) findings, other disabilities (visual, hearing, epilepsy) and the functional level of motor abilities. Additionally, the possible changes of cortical SEP recordings 4 weeks after botulinum toxin type A were evaluated. Patients: Fifty-one CP children (31 males, 20 females; age range 24-168 months), participated in the study. Regarding the type of CP, 34 children (66,7%) had spastic tetraplegia and 17 (33,3%) had spastic diplegia. Data were collected rectrospectively. Results: Abnormal SEP latencies were recorded in 23 out of 34 recordings (67,6%) of the median nerve and 38 out of the 51 recordings (74,5%) of the tibial nerve. Abnormal median nerve SEPs were statistically correlated with abnormal VEPs (p=0,020) and with perinatal/neonatal infection history (p=0,016). Yet, abnormal tibial nerve SEPs were statistically correlated with abnormal EEG (p=0,014). Additionally, in children with spastic quadriplegia, finding two abnormal recordings was positively correlated with perinatal/neonatal infection history (p=0,023). Finally, cortical tibial SEP recordings were found improved 4 weeks after botulinum toxin administration. Conclusions: Studying SEP recordings show that sensory impairment is highly possible in children with bilateral spastic cerebral palsy. Sensory impairment is statistically more frequent in children with abnormal VEPs, abnormal EEG and history of perinatal or neonatal infection. Finally, even if a central action of botulinum toxin A administation is not straight-forward, the present study offers some additional neurophysiological data towards this possibility. More studies with larger cohorts of patients are needed to clearly distinguish the possibility of a central effect of botulinum toxin A administration in children with CP.

Σκοπός της μελέτης αυτής είναι η καταγραφή και μελέτη των φλοιϊκών σωματοαισθητικών προκλητών δυναμικών (ΣΠΔ) σε παιδιά με αμφοτερόπλευρη σπαστική εγκεφαλική παράλυση (ΕΠ). Σε κάθε περίπτωση τα ΣΠΔ συσχετίσθηκαν με την παρουσία επιβαρυντικών παραγόντων (προ-, περι-, μεταγεννητικών), τον τύπο της εγκεφαλικής παράλυσης, το αναπτυξιακό ή νοητικό πηλίκο, τα οπτικά και στελεχιαία ακουστικά προκλητά δυναμικά, το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, τα νευροαπεικονιστικά ευρήματα, τις τυχόν συνοδές διαταραχές (οφθαλμολογικές διαταραχές, διαταραχές ακοής, επιληψία) και την κινητική κατάσταση των παραπάνω ασθενών. Επίσης, μελετήθηκαν τυχόν μεταβολές των ΣΠΔ πριν και 4 εβδομάδες μετά την ενδομυϊκή έγχυση αλλαντικής τοξίνης Α. Οι πληροφορίες συλλέχθηκαν αναδρομικά. Aσθενείς: Στη μελέτη συμπεριλήφθησαν Ν=51 ασθενείς (31 αγόρια, 20 κορίτσια, ηλικίας 24-168 μηνών). Τριάντα τέσσερα παιδιά έπασχαν από σπαστική τετραπληγία (66,7%) και 17 από σπαστική διπληγία (33,3%). Αποτελέσματα: Από τις 34 καταγραφές σωματοαισθητικών προκλητών δυναμικών του μέσου νεύρου που ελήφθησαν, οι 23 (67,6%) ήταν παθολογικές. Από τις 51 καταγραφές κνημιαίου νεύρου που ελήφθησαν, οι 38 (74,5%) ήταν παθολογικές. Στατιστικώς σημαντική συσχέτιση βρέθηκε μεταξύ παθολογικής καταγραφής ΣΠΔ μέσου νεύρου και ιστορικού περιγεννητικής/νεογνικής λοίμωξης (p=0,016) καθώς και παθολογικών οπτικών προκλητών δυναμικών (p=0,020). Επίσης βρέθηκε στατιστικώς σημαντική συσχέτιση παθολογικής καταγραφής ΣΠΔ κνημιαίου νεύρου και παθολογικού ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος (p=0,014). Σε πολυπαραγοντική μελέτη του αριθμού των παθολογικών καταγραφών που ελήφθησαν από κάθε ασθενή με σπαστική τετραπληγία βρέθηκε ότι η ύπαρξη δύο παθολογικών καταγραφών ΣΠΔ σχετίζεται με ιστορικό περιγεννητικής/νεογνικής λοίμωξης (p=0,023). Επίσης βρέθηκε ότι οι κεντρικές καταγραφές των ΣΠΔ κνημιαίου νεύρου βελτιώνονται 4 εβδομάδες μετά την έγχυση ΑΤ-Α. Συμπεράσματα: Τα ΣΠΔ καταδεικνύουν αισθητικές διαταραχές σε υψηλό ποσοστό των παιδιών με σπαστική ΕΠ. Οι αισθητικές αυτές διαταραχές είναι στατιστικά συχνότερες σε παιδιά που έχουν επίσης παθολογικά ΟΠΔ και παθολογικό ΗΕΓ, καθώς και σε παιδιά με ιστορικό περιγεννητικής ή νεογνικής λοίμωξης. Όσον αφορά στη βελτίωση των κεντρικών ΣΠΔ μετά την έγχυση ΑΤ-Α, αυτή θα μπορούσε ίσως να ερμηνευθεί ως ένδειξη κεντρικής δράσης της νευροτοξίνης, αν και χρειάζεται περαιτέρω έρευνα στο πεδίο αυτό.