Επίλυση προβλημάτων κοινωνικής ζωής μαθητών με νοητική υστέρηση

Abstract

The aim of the present study was to investigate the development of the social problem solving skills of students with mental retardation. In order to meet this aim a total of 146 students in secondary education were studied at the age of 14-27 years. 73 of them were students with mild mental retardation (MMRS) and the rest were “normal” children. The members of the two groups were similar as far as the gender, the age and the working experience were concerned. They all filled in five questionnaires concerning the thought of media and aims, the production of alternatives solutions, the locus of control and the way they have solved a recent problem of their lives. The results indicated statistically significant difference, as the students with mild mental retardation (MMRS) scored much lower in the social problem solving skills. Nevertheless, MMRS with working experience scored better compared to the ones having no experience. The roles of gender and age were tested too and found of no significance. During the second part of the study we investigated the effectiveness of a certain intervention called “I can problem solve”. Its duration was four and a half months and 12 students, one female working individually and the rest working in small groups, have taken part in it. All 12 students filled in the five questionnaires before and after the intervention. The results indicated improvement of the social problem solving skills of all students.

Η συγκεκριμένη έρευνα αποσκοπεί να διερευνήσει το βαθμό ανάπτυξης των δεξιοτήτων επίλυσης κοινωνικών προβλημάτων σε μαθητές με ελαφρά νοητική υστέρηση. Για το σκοπό αυτό μελετήθηκαν 146 περιπτώσεις μαθητών: εβδομήντα τρεις μαθητές με ελαφρά νοητική υστέρηση (Ν.Υ.) και εβδομήντα τρεις μαθητές του γενικού πληθυσμού χωρίς αναπηρίες. Οι συμμετέχοντες εξισώθηκαν ως προς το φύλο, την ηλικία και την ύπαρξη ή μη εργασιακής εμπειρίας. Οι συμμετέχοντες ήταν μαθητές των Εργαστηρίων Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ε.Ε.Ε.Ε.Κ.) με ελαφρά Ν.Υ. και μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για την ομάδα του γενικού πληθυσμού. Ήταν όλοι μαθητές δημόσιων σχολικών μονάδων του λεκανοπεδίου Αττικής. Για να ελεγχθούν οι δεξιότητες επίλυσης κοινωνικών προβλημάτων δόθηκαν συνολικά πέντε ερωτηματολόγια: τρία ερωτηματολόγια διερεύνησαν τη σκέψη των μέσων και σκοπών και την παραγωγή εναλλακτικών λύσεων. Από τις παραγόμενες εναλλακτικές λύσεις των μαθητών διερευνήθηκε η ποσότητα και η ποιότητα των λύσεων. Το τέταρτο ερωτηματολόγιο είχε στόχο να διερευνήσει το κέντρο ελέγχου των μαθητών και το πέμπτο ερωτηματολόγιο τον τρόπο που επέλεξαν οι μαθητές προκειμένου να επιλύσουν ένα πρόσφατο πρόβλημα της ζωής τους, το οποίο αρχικά τους φάνηκε δύσκολο. Η έρευνα είχε δυο φάσεις: 1. Στην πρώτη διερευνήθηκε ο βαθμός ανάπτυξης των δεξιοτήτων επίλυσης κοινωνικών προβλημάτων (σκέψη μέσων και σκοπών, ποσότητα και ποιότητα παραγόμενων εναλλακτικών λύσεων) ανάμεσα στις ομάδες της Ν.Υ. και στην ομάδα ελέγχου. 2. Στη δεύτερη φάση της έρευνας έγινε εφαρμογή εκπαιδευτικού προγράμματος σε μαθητές με ελαφρά Ν.Υ. (ατομική και ομαδική παρέμβαση). Στόχος της δεύτερης φάσης ήταν να διερευνηθεί η βελτίωση των δεξιοτήτων επίλυσης κοινωνικών προβλημάτων μετά την εφαρμογή συγκεκριμένου εκπαιδευτικού προγράμματος. Τα αποτελέσματα της πρώτης φάσης της έρευνας δείχνουν ότι: Υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά ως προς τη σκέψη των μέσων και σκοπών ανάμεσα στους μαθητές με ελαφρά νοητική υστέρηση και το γενικό πληθυσμό, με τους μαθητές με Ν.Υ. να σημειώνουν χαμηλότερες τιμές στη συγκεκριμένη δεξιότητα. Υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά ανάμεσα στους έχοντες και μη έχοντες εργασιακή εμπειρία μαθητές με Ν.Υ. ως προς τη δεξιότητα της σκέψης των μέσων και σκοπών. Δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά ως προς την ποσότητα των παραγόμενων εναλλακτικών λύσεων ανάμεσα στην ομάδα των μαθητών με Ν.Υ. και την ομάδα του γενικού πληθυσμού. Στατιστικά σημαντική διαφορά βρέθηκε ως προς το σύνολο των παραγόμενων εναλλακτικών λύσεων με διαφορετικά χαρακτηριστικά με την ομάδα των μαθητών με Ν.Υ. να σημειώνει χαμηλότερες τιμές. ................