The integration of children with autism in and out of the school context in secondary education in the Region of Thessaly

Abstract

Autism Spectrum Disorders (ASD) include various types of pervasive developmental disorders, which, due to the diversity that characterizes their manifestations, are difficult to approach educationally based on standardized practices and methods. People with ASD face particular challenges in the social and educational environment due to their deficit in communication and social interaction, a fact that puts them at high risk of exclusion. In recent years, the issue of the integration of people with ASD both in social and in educational terms has been of great interest in the academic and scientific society, with remarkable research findings guiding specialists in planning evaluations and interventions for these people. The aim of the current research is to cover the research gap regarding the educational approaches that would be the most effective for the social integration of autistic people, probing the way in which the correlation of primary-secondary education in terms of school-based and out-of-school activities and interventions promotes the development of people with ASD in the region of Thessaly, Greece. The primary concern, then, is highlighting the importance of connecting school activities, on the one hand, and extracurricular interventions, on the other, which leads to the achievement of the all-round development of socially integrated adults. A multifaceted understanding of the topic was ensured through the exploitation of a diverse sample consisting of mental health providers, educators and relatives of people with ASD adopting a quantitative research approach for the data collection and analysis. The contribution of this research is not only sufficient at a theoretical level, but also at a practical level, providing realistic directions for improving both the educational process of people with ASD and theirs’ and their families’ quality of lives. The current thesis is structured into nine chapters. The first chapter aims to present Autism Spectrum Disorders, focusing on the characteristics, epidemiology, causes and methods of diagnosis of Autism and Asperger Syndrome. The second chapter refers to the families of people with ASD, in the light of the particularities that the daily life of these individuals may present, as well as to the role that the family plays in therapeutic practice after having first been trained in this regard. The third chapter focuses on behavior analysis, as well as on methods of education and treatment of children with ASD. Afterwards, the subject of the fourth chapter is the educational integration and inclusion of children with ASD, shedding light on the concept of inclusive education, on models of inclusive education and the roles of teachers and students engaged, on the extracurricular activities of children with ASD, as well as on the way in which inclusive education takes place in Greece. In the fifth chapter, a bibliographical review of the research that has been conducted in the fields of educational and social inclusion of people with ASD is attempted. The sixth chapter refers to the empirical research that was conducted for the needs of the current study, explaining in detail its individual stages, leading to the seventh chapter where the research findings are being presented. Then, in the eighth chapter, the results of the research are discussed in relation to the research questions set as well as to the findings of corresponding previous research. Finally, in the ninth chapter, the researcher's general conclusions are being presented, highlighting their application opportunities at a theoretical and practical level, while suggestions for further study are being formulated.

Οι Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) περιλαμβάνουν διάφορους τύπους διάχυτων αναπτυξιακών διαταραχών, οι οποίες, λόγω της ποικιλομορφίας που χαρακτηρίζει τις εκδηλώσεις τους, είναι δύσκολο να προσεγγιστούν εκπαιδευτικά με βάση τυποποιημένες πρακτικές και μεθόδους. Τα άτομα με ΔΑΦ αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες προκλήσεις στο κοινωνικό και εκπαιδευτικό περιβάλλον λόγω του ελλείμματός τους στην επικοινωνία και την κοινωνική αλληλεπίδραση, γεγονός που τα θέτει σε υψηλό κίνδυνο αποκλεισμού. Τα τελευταία χρόνια, το ζήτημα της ένταξης των ατόμων με ΔΑΦ τόσο σε κοινωνικό όσο και σε εκπαιδευτικό επίπεδο έχει προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον στην ακαδημαϊκή και επιστημονική κοινότητα, με αξιοσημείωτα ερευνητικά ευρήματα να καθοδηγούν τους ειδικούς στον σχεδιασμό αξιολογήσεων και παρεμβάσεων για αυτά τα άτομα. Στόχος της παρούσας έρευνας είναι να καλύψει το ερευνητικό κενό σχετικά με τις εκπαιδευτικές προσεγγίσεις που θα ήταν οι πιο αποτελεσματικές για την κοινωνική ένταξη των αυτιστικών ατόμων, διερευνώντας τον τρόπο με τον οποίο η συσχέτιση της πρωτοβάθμιας-δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όσον αφορά τις σχολικές και εξωσχολικές δραστηριότητες και παρεμβάσεις προάγει την ανάπτυξη των ατόμων με ΔΑΦ στην περιοχή της Θεσσαλίας. Κύριο μέλημα, λοιπόν, είναι η ανάδειξη της σημασίας της σύνδεσης των σχολικών δραστηριοτήτων, αφενός, και των εξωσχολικών παρεμβάσεων, αφετέρου, η οποία οδηγεί στην επίτευξη της ολόπλευρης ανάπτυξης κοινωνικά ενταγμένων ενηλίκων. Μια πολύπλευρη κατανόηση του θέματος διασφαλίστηκε μέσω της αξιοποίησης ενός ποικίλου δείγματος που αποτελείται από παρόχους ψυχικής υγείας, εκπαιδευτικούς και συγγενείς ατόμων με ΔΑΦ, υιοθετώντας μια ποσοτική ερευνητική προσέγγιση για τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων. Η συμβολή της παρούσας έρευνας δεν επαρκεί μόνο σε θεωρητικό επίπεδο, αλλά και σε πρακτικό επίπεδο, παρέχοντας ρεαλιστικές κατευθύνσεις για τη βελτίωση τόσο της εκπαιδευτικής διαδικασίας των ατόμων με ΔΑΦ όσο και της ποιότητας ζωής των ίδιων και των οικογενειών τους. Η παρούσα διπλωματική εργασία διαρθρώνεται σε εννέα κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο στοχεύει στην παρουσίαση των Διαταραχών Αυτιστικού Φάσματος, εστιάζοντας στα χαρακτηριστικά, την επιδημιολογία, τα αίτια και τις μεθόδους διάγνωσης του Αυτισμού και του Συνδρόμου Άσπεργκερ. Το δεύτερο κεφάλαιο αναφέρεται στις οικογένειες ατόμων με ΔΑΦ, υπό το πρίσμα των ιδιαιτεροτήτων που μπορεί να παρουσιάζει η καθημερινή ζωή αυτών των ατόμων, καθώς και στον ρόλο που διαδραματίζει η οικογένεια στην θεραπευτική πράξη, αφού πρώτα εκπαιδευτεί σε αυτό το θέμα. Το τρίτο κεφάλαιο εστιάζει στην ανάλυση συμπεριφοράς, καθώς και στις μεθόδους εκπαίδευσης και θεραπείας παιδιών με ΔΑΦ. Στη συνέχεια, το θέμα του τέταρτου κεφαλαίου είναι η εκπαιδευτική6ένταξη και συμπερίληψη παιδιών με ΔΑΦ, ρίχνοντας φως στην έννοια της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης, σε μοντέλα συμπεριληπτικής εκπαίδευσης και τους ρόλους των εκπαιδευτικών και των μαθητών που συμμετέχουν, στις εξωσχολικές δραστηριότητες των παιδιών με ΔΑΦ, καθώς και στον τρόπο με τον οποίο λαμβάνει χώρα η συμπεριληπτική εκπαίδευση στην Ελλάδα. Στο πέμπτο κεφάλαιο, επιχειρείται μια βιβλιογραφική ανασκόπηση της έρευνας που έχει διεξαχθεί στους τομείς της εκπαιδευτικής και κοινωνικής ένταξης ατόμων με ΔΑΦ. Το έκτο κεφάλαιο αναφέρεται στην εμπειρική έρευνα που διεξήχθη για τις ανάγκες της παρούσας μελέτης, εξηγώντας λεπτομερώς τα επιμέρους στάδιά της, οδηγώντας στο έβδομο κεφάλαιο όπου παρουσιάζονται τα ερευνητικά ευρήματα. Στη συνέχεια, στο όγδοο κεφάλαιο, συζητούνται τα αποτελέσματα της έρευνας σε σχέση με τα ερευνητικά ερωτήματα που τέθηκαν καθώς και με τα ευρήματα αντίστοιχων προηγούμενων ερευνών. Τέλος, στο ένατο κεφάλαιο, παρουσιάζονται τα γενικά συμπεράσματα του ερευνητή, επισημαίνοντας τις δυνατότητες εφαρμογής τους σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο, ενώ διατυπώνονται προτάσεις για περαιτέρω μελέτη.

Los Trastornos del Espectro Autista (TEA) incluyen diversos tipos de trastornos generalizados del desarrollo que, debido a la diversidad que caracteriza sus manifestaciones, son difíciles de abordar educativamente con prácticas y métodos estandarizados. Las personas con TEA enfrentan desafíos particulares en el entorno social y educativo debido a su déficit en la comunicación y la interacción social, lo que las expone a un alto riesgo de exclusión. En los últimos años, la integración de las personas con TEA, tanto social como educativa, ha suscitado gran interés en la sociedad académica y científica, con notables hallazgos de investigación que orientan a los especialistas en la planificación de evaluaciones e intervenciones para estas personas. El objetivo de la presente investigación es cubrir la brecha investigativa existente sobre los enfoques educativos más eficaces para la integración social de las personas con autismo, explorando cómo la correlación entre la educación primaria y secundaria, en términos de actividades e intervenciones escolares y extraescolares, promueve el desarrollo de las personas con TEA en la región de Tesalia, Grecia. La principal preocupación, por lo tanto, es destacar la importancia de conectar las actividades escolares, por un lado, con las intervenciones extracurriculares, por otro, lo que conduce al desarrollo integral de adultos socialmente integrados. Se garantizó una comprensión multifacética del tema mediante el análisis de una muestra diversa compuesta por profesionales de la salud mental, educadores y familiares de personas con TEA, adoptando un enfoque de investigación cuantitativa para la recopilación y el análisis de datos. La contribución de esta investigación no solo es suficiente a nivel teórico, sino también a nivel práctico, proporcionando directrices realistas para mejorar tanto el proceso educativo de las personas con TEA como su calidad de vida y la de sus familias. La presente tesis se estructura en nueve capítulos. El primer capítulo presenta los Trastornos del Espectro Autista, centrándose en las características, la epidemiología, las causas y los métodos de diagnóstico del autismo y el síndrome de Asperger. El segundo capítulo se centra en las familias de personas con TEA, considerando las particularidades de su vida cotidiana, así como el papel que desempeña la familia en la práctica terapéutica tras haber recibido formación al respecto. El tercer capítulo se centra en el análisis de la conducta, así como en los métodos de educación y tratamiento de niños con TEA. El cuarto capítulo se centra en la integración e inclusión educativa de niños con TEA, profundizando en el concepto de educación inclusiva, en los modelos de educación inclusiva y en los roles del profesorado y el alumnado, en las actividades extracurriculares de los niños con TEA y en la forma en que se imparte la educación inclusiva en Grecia. En el quinto capítulo se realiza una revisión bibliográfica de la investigación realizada en el ámbito de la inclusión educativa y social de personas con TEA. El sexto capítulo se centra en la investigación empírica realizada para el presente estudio, detallando cada una de sus etapas, lo que da paso al séptimo capítulo, donde se presentan los hallazgos de la investigación. Posteriormente, en el octavo capítulo, se discuten los resultados de la investigación en relación con las preguntas planteadas, así como con los hallazgos de investigaciones previas. Finalmente, en el noveno capítulo, se presentan las conclusiones generales del investigador, destacando sus posibilidades de aplicación tanto teórica como práctica, y se formulan sugerencias para estudios posteriores.