Τοπικός πολιτισμός και διδασκαλία της ιστορίας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση: η περίπτωση της Κέρκυρας

Abstract

The present study examines the contribution of local culture to the teaching of history in primary education through the case of Corfu. The close and familiar cultural environment of the students is utilized, so that they can approach the past creatively and critically. The sub-sections present the concepts of culture, locality, but also of history and history teaching. Finally, through an action-research, it is found that the contribution of local culture in the teaching of history leads to the adoption of the scientific method by students, contributes to the objective approach of the historical "other" and can be accepted by the educational community. Also, in this way of approaching the past, elements of the teaching process are identified that are of particular importance and it turns out that the teaching of history turns into a conversation between students and the past, instead of students and the teacher, as the sources are placed in the center of the teaching practice. Stereotypes are marginalized, providing the opportunity for the development of equality and democracy. The study concludes that the teaching of history with the use of local culture leads to the development of historical thinking by primary school students.

Στην παρούσα μελέτη εξετάζεται η συμβολή του τοπικού πολιτισμού στη διδασκαλία της ιστορίας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση μέσα από την περίπτωση της Κέρκυρας. Αξιοποιείται το κοντινό και οικείο πολιτισμικό περιβάλλον των μαθητών, ώστε αυτοί να προσεγγίσουν δημιουργικά και κριτικά το παρελθόν. Στις επιμέρους ενότητες αναλύεται η έννοια του πολιτισμού, του τόπου, αλλά και της ιστορίας και της διδακτικής της. Τελικά μέσα από τη διεξαγωγή μίας έρευνας-δράσης διαπιστώνεται πως η συμβολή του τοπικού πολιτισμού στη διδασκαλία της ιστορίας οδηγεί στην υιοθέτηση της επιστημονικής μεθόδου από τους μαθητές, συμβάλλει στην αντικειμενική προσέγγιση του ιστορικού «άλλου» και μπορεί να γίνει αποδεκτή από την εκπαιδευτική κοινότητα. Επίσης, ως προς τον τρόπο αυτό προσέγγισης του παρελθόντος, εντοπίζονται στοιχεία της διδακτικής διαδικασίας που έχουν ιδιαίτερη σημασία και αποδεικνύεται πως η διδασκαλία της ιστορίας μετατρέπεται σε μία συνομιλία μεταξύ των μαθητών και του παρελθόντος, αντί των μαθητών και του διδάσκοντος, καθώς οι πηγές τοποθετούνται στο επίκεντρο της διδακτικής πράξης. Οι στερεοτυπικές αντιλήψεις τίθενται στο περιθώριο, δίνοντας τη θέση τους στην ανάπτυξη της ισότητας και της δημοκρατίας. Από τη μελέτη συμπεραίνεται πως η διδασκαλία της ιστορίας με την αξιοποίηση του τοπικού πολιτισμού οδηγεί στην ανάπτυξη της ιστορικής σκέψης από τους μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.